Inbreng CDA in ISIS in Irak debat - Hoofdinhoud

[Gesproken woord geldt]

Korte anekdote over de hoorzitting van de middag.

De Islamitische Staat in Irak en Syrië is een ernstige bedreiging voor de internationale rechtsorde. Het zelf uitgeroepen kalifaat erkent het recht op bestaan van andersgelovigen en andersdenkenden niet. IS maakt zich schuldig massa-executies, stenigingen, kruisigingen en bijna elke andere denkbare vorm van barbarij. Het is ook geen staat in de traditionele zin: zij spoort moslims aan zich daar te vestigen en streeft naar een bredere heerschappij. Verder verwerpt zij het internationaal recht zelf volledig: de universele verklaring voor de rechten van de mens en het genocideverdrag om maar twee hoekstenen te noemen. Het kabinet is er na maanden van ‘Killing Fields’ nog niet over uit of IS nu wel of geen genocide pleegt of probeert te plegen. Het CDA wél. Cruciaal is de intentie om bevolkingsgroepen te vernietigen. Die wordt openlijk uitgesproken én in de praktijk gebracht. Graag een reactie van de regering.

De dreiging van IS is groter dan Al Qaeda, dichterbij ook. IS heeft een groot gebied veroverd, heft belastingen, verhandelt olie, heeft tienduizenden strijders en heeft wapens buitgemaakt voor een paar divisies. Het kalifaat trekt duizenden jihadisten uit alle delen van de wereld aan, waaronder uit Nederland. Er zijn meer jihadgangers uit Nederland vertrokken dan het kabinet militairen naar Afghanistan stuurt.... En wat als ze terugkomen? De terrorist die de aanslag op het Joods Museum in Brussel pleegde, had een kalashnikov verwikkeld in een IS-vlag bij zich. Meer aanslagen zijn al aangekondigd; de verovering van Rome zelfs. De terroristen zouden bovendien bezig zijn met biologische wapens. Het is letterlijk en figuurlijk wéér bijna 9-11.

IS MOET gestopt en verslagen worden. Politiek, militair, ideologisch. Ook Nederland moet daaraan bijdragen. Het is in het belang van onze veiligheid, waarden die ons dierbaar zijn, de internationale rechtsorde. De internationale gemeenschap heeft de verantwoordelijkheid om te beschermen. De plicht om in te grijpen zelfs, bij genocide. Christenen, yezidi’s, Koerden, sjiieten, gematigde soennieten: allemaal worden ze bedreigd door de terreur en barbarij van IS.

Het kabinet sprak bezorgdheid uit, stuurde noodhulp, scherfvesten en helmen. Maar staarde verder als een konijn in de koplampen. Het ging met vrijwel lege handen naar de NAVO Top in Wales. Het trekt de Patriots terug, stuurt een mini-missie naar Afghanistan, zet het budget voor missies op slot en laat de krijgsmacht kraken in z’n voegen. Geen geld, geen Zwitsers, geen invloed. Gevolg: Nederland werd niet gevraagd voor de anti-IS coalitie. En staat langs de zijlijn. Nederland heeft door dit kabinet een modderfiguur geslagen. Het CDA is verbaasd over de verbazing hierover bij de VVD en de premier. Het kabinet voert ‘praktische redenen’ aan waarom Nederland niet gevraagd zou zijn. Welke zijn dat dan?

Volgens de Volkskrant zou Nederland in Wales nog wel geprobeerd hebben mee te doen. Klopt dit? Waarom staat daar niets over in de brief die de Kamer vandaag ontvangen heeft? Wat er wel in staat is op zich positief, zij het laat: het kabinet is bereid mee te doen aan de anti-IS coalitie. De vraag is natuurlijk: hoe? Het kabinet houdt alle opties open, en dus ook alle kaarten voor de borst. De vraag aan de minister van Defensie is: waartoe is de krijgsmacht momenteel in staat? En is er überhaupt nog geld, aangezien het BIV op is?

Van belang is een brede coalitie en een gedegen politieke, diplomatieke en militaire strategie. We zijn benieuwd naar de presentatie ervan door president Obama. Het doel moet ook verder strekken dan alleen het stoppen van de genocide nu. Het CDA pleit voor een safehaven in de Nineveh-vlakte. De Koerden kunnen bescherming op de grond bieden, mits ze adequate luchtsteun krijgen. Is het kabinet bereid zich daarvoor in te zetten? Wat het CDA betreft is betrokkenheid van de regio van groot belang. Het is een goede zaak dat de Arabische Liga zich heeft uitgesproken tegen de Islamitische Staat. De vraag is wel: in hoeverre zijn Arabische landen bereid een concrete bijdrage te leveren aan de anti-IS coalitie?

Een cruciale rol is weggelegd voor NAVO-lidstaat Turkije. Zeker gezien de veelvuldige aanwijzingen van steun aan IS. De grens met Syrië en Irak stond wagenwijd open voor stromen wapens en jihadisten. IS strijders werden verpleegd in Turkse ziekenhuizen en hadden zelfs een ontmoeting met de zoon van de huidige president. Commandanten van IS bedankten Turkije openlijk voor deze steun. Het feit dat Turkije nu wat actiever optreedt tegen de stromen wapens en jihadisten neemt de serieuze vragen niet weg. Het CDA blijft aandringen op onderzoek. Het blijft ook een schaduw vooruitwerpen op de toekomst. Naar verluid zou Turkije nu een schaduwrol in de anti-IS coalitie willen spelen. Klopt het dat Turkije zijn luchtruim en vliegvelden gesloten houdt voor de bewapende vluchten, zelfs voor drones? Hoe beoordeelt het kabinet dit?

Niet het luchtruim voor de anti-IS coalitie, maar de grenzen met het kalifaat moeten dichtgegooid worden. Voor handel, smokkel, bevoorrading, bronnen van inkomsten van de terroristen. Welke onderzoeken zijn er op dit moment bezig om te achterhalen waar IS haar steun vandaan krijgt en via welke grens krijgt zij bevoorrading? Hoe kan het dat IS via Turkije olie op de zwarte markt verhandelt en exporteert?

IS staat op de VN-lijst van terroristische organisaties. Landen dienen dus maatregelen te nemen tegen leden van deze organisatie.

Begrijpelijk dat de regering een week geleden kwam met een anti-jihad plan in Nederland. Maar de CDA-fractie heeft nog een aantal vragen aan:

• - 

  Wat is de straf voor Nederlanders die deelnemen aan IS? Hoeveel Nederlanders nemen er deel aan IS, zijn teruggekeerd en worden er op dit moment vervolgd? Zijn er ook terugkeerders die niet vervolgd worden?
• - 

  Een Nederlands paspoort kan worden ingetrokken voor het uitreizen. Dat is een zinnige preventieve maatregel. Maar veel jihadisten hebben twee nationaliteiten. Wanneer het Nederlands paspoort vervallen verklaard wordt, wordt dan ook in overleg met Turkije of Marokko het Turkse of het Marokkaanse paspoort vervallen verklaard? Of kunnen potentiele jihadisten daarop vrolijk uitreizen?

Tot slot: hulp aan vervolgden van het IS regime, die nu totaal ontheemd zijn en wiens familie is afgeslacht. Beschikbaarheid van NL om juist ook slachtoffers te helpen.