Eenheid in verslagenheid - Hoofdinhoud

Terwijl Nederland zich opmaakte voor een mooie zomer voltrok zich, op donderdag 17 juli jongstleden, één van de grootste vliegrampen uit de Nederlandse geschiedenis. Vakantiegevoel veranderde terstond in diepe rouw. Beelden uit het rampgebied vulden de journaals, uur na uur. Het was wereldnieuws en dat is het sindsdien. En dan kom je in actie. De NCTV, de Nationale Politie, Slachtofferhulp, Buitenlandse Zaken en vele anderen. Zo ook Defensie.

Vrijwel direct stroomden er vele vragen binnen over de inzet van Defensie. Vragen die we niet allemaal tot volle tevredenheid van eenieder in het openbaar konden beantwoorden. Hoe graag we dat ook zouden willen. Let wel, alles is er van meet af aan op gericht geweest om de nabestaanden hun geliefden terug te geven. Liefst zo snel mogelijk.

Veel collega’s zetten zich dezer dagen in voor een waardige terugkeer van de slachtoffers. Ook achter de schermen wordt er hard gewerkt. Verschillende inzetmogelijkheden zijn grondig bestudeerd. En ja, eenheden werden geconsigneerd om ervoor te zorgen dat er direct gehandeld kon worden als dat noodzakelijk zou zijn. Dit maakt standaard deel uit van een militair planningsproces waarbij diverse opties openstaan.

Sommigen ontleenden hieraan het beeld dat grootschalige militaire inzet al een gegeven zou zijn. De volgende vraag was echter steeds weer relevant, namelijk: hoe kunnen wij - met het oog op de zeer fragiele veiligheidssituatie ter plaatse - de belangen van de nabestaanden zo zorgvuldig mogelijk dienen? Een complexe afweging, waarbij doel, risico’s en randvoorwaarden iedere keer weer centraal stonden.

Zondag besloot het kabinet tot de zogenoemde repatriëringsmissie. Dit betekent dat de initiële ondersteunende - en zoekcapaciteiten stapsgewijs verder worden versterkt. Er is niet gekozen voor een robuuste militaire missie omdat het risico van escalatie, en daarmee een averechts effect, simpelweg te groot is. Duidelijk is dat de situatie in Oost-Oekraïne fluïde en onoverzichtelijk is. En als het niet kan zoals het moet, dan moet het zoals het kan. Australië heeft eenzelfde afweging gemaakt. Met andere woorden, beide landen achten deze aanpak het meest kansrijk.

De komende weken trekken de Nationale Politie en Defensie samen op. Defensie verzorgt de logistieke ondersteuning en is verantwoordelijk voor de operationele uitvoering van de repatriëringsmissie. De operationele commandant ter plaatse zal de veiligheidssituatie, en de daarbij behorende operationele mogelijkheden, onafgebroken beoordelen.

We zijn zeer gemotiveerd om het maximale te doen. Hierbij houden we de belangen van de nabestaanden steeds voor ogen. Ik wens hun zeer veel sterkte en kracht toe in deze ongekend moeilijke tijd.

Jeanine Hennis-Plasschaert

Minister van Defensie

Juli 2014