Wettelijke regeling voor wooncoöperaties - Hoofdinhoud
Het politieke debat over het Woonakkoord (17 december 2013) resulteerde in een toezegging van de minister voor Wonen en Rijksdienst, Stef Blok, om “voor eind 2014 te komen met een uitwerking van de wooncoöperatie, een vorm van zelforganisatie van kopers en huurders gericht op gezamenlijke doelen, als nieuwe vorm van toegelaten instelling met een wettelijke basis, al dan niet binnen de structuur van de huidige sociale huursector . Mijn inzet - de inzet die uiteindelijk tot deze toezegging heeft geleid - is dat we bouwen aan een fundamenteel ander woonstelsel; een stelsel waarin huurders niet zitten opgesloten in de sociale huursector, maar zich daadwerkelijk kunnen verzelfstandigen door zelf initiatief te kunnen nemen. In een tijd waarin het wonen wordt geliberaliseerd, waarin er grote delen van de sociale woonvoorraad dreigen te worden verkocht aan commerciële partijen, moeten huurders de kans krijgen om te ontsnappen, om het heft in eigen hand te nemen. In het nieuwe woonstelsel zijn burgerinitiatief en zelfbeheer voortaan het uitgangspunt.
Al sinds 1996 - ik schreef toen samen met Rick van der Ploeg de initiatiefnota ‘ De koopwoning bereikbaar’ - pleit ik voor zo’n eigendomsneutraal woonstelsel. In 2013 heb ik mijn ideeën opnieuw onder woorden gebracht in het essay ‘ De wooncoöperatie, op weg naar een zichzelf organiserende samenleving’. Bestond de wooncoöperatie tot vorig jaar slechts op papier, nu is het publieke en politieke debat erover officieel gestart. Op 23 juni stuurde de minister voor Wonen en Rijksdienst, Stef Blok, een brief betreft de uitwerking van de wooncoöperatie naar maatschappelijke partijen als Aedes, het Centraal Fonds Volkshuisvesting, de Vereniging Eigen huis, de Vereniging Nederlandse Gemeenten, de Nederlandse Woonbond en het Waarborgfonds Sociale Woningbouw. In deze brief vraagt de minister de partijen te reflecteren op zijn ideeën over de introductie van het principe van wooncoöperaties. Het gaat dan onder meer om een wettelijke regeling in de Woningwet en een aanscherping in de Wet op het overleg huurders/verhuurder. De consultatie loopt tot 15 augustus 2014. In de novelle bij de ‘Herzieningswet toegelaten instellingen volkshuisvesting’, die de minister op 20 juni 2014 aanbood aan de Tweede Kamer, is ruimte gecreëerd voor aanpassing op basis van de consultatie: “Afhankelijk van de reacties uit de consultatie zal dat kunnen leiden tot een voorstel om de Woningwet te wijzigen. In dat geval zal de regering tijdig een nota van wijziging op de novelle opstellen zodat deze kan worden betrokken bij de behandeling van de novelle door uw Kamer.
Hopelijk wordt nu - meer dan daarvoor - duidelijk waarover het debat over het Woonakkoord werkelijk ging. Centraal daarin stond het afscheid nemen van een woonstelsel waarin burgers per definitie, en dus niet uit vrije keuze, afhankelijk zijn van het welbevinden van de huidige woningcorporaties. Met de wettelijke invoering komt er voor de huurder een keuze. Als het aan mij ligt is de wooncoöperatie in het najaar een feit. Vindt u dat ook? Laat dat dan zeker aan de minister weten: ministerie van BZK, postbus 20011, 2500 EA in Den Haag, ter attentie van de minister voor Wonen en Rijksdienst, Stef Blok.