Nerveuze spanning in Kiev - Hoofdinhoud
De afgelopen dagen bezocht ik met de Foundation Max van der Stoel de Oekraïense hoofdstad Kiev. Een eerste impressie:
Op het Maidan-plein staat alles er nog bij zoals eind februari, toen de demonstraties een hoogtepunt bereikten en Janoekovitsj het land ontvluchtte. Het podium, de vlaggen, de barricades, de legertenten waarin de harde kern zich nog altijd verschanst heeft. Politici en activisten in Kiev willen graag hun verhaal kwijt. Over wat er allemaal gebeurd is de afgelopen maanden en over de overwinning van het Plein op de President.
Van vreugde is in Kiev echter geen sprake meer. Er heerst onzekerheid, nervositeit en frustratie. Tijdens onze gesprekken, komen steeds meer berichten binnen uit het oosten van het land waar overheidsgebouwen en politiebureaus door separatisten ingenomen worden. Dat Poetin tot het uiterste zal gaan om de stabiliteit in Oekraïne te ondermijnen, daar is iedereen wel van overtuigd. Maar ook in de eigen politici is het vertrouwen niet erg hoog.
Ieder gaat daar op zijn of haar eigen manier mee om. Jonge activisten hebben het over het in leven houden van de hervormingsagenda of proberen via grass roots activiteiten een nieuwe generatie leiders klaar te stomen. Onze tolk doet netjes zijn werk, maar laat duidelijk blijken er weinig fiducie in te hebben. “De regering moet gewoon wapens uitdelen, dan zullen we zelf ons land verdedigen”, zegt hij me later.
Zo denken de paramilitaire types die we ’s avonds laat op het plein spreken er ook over. De grens tussen positief patriotisme en extremistisch nationalisme is dun en voor buitenstaanders soms lastig te duiden. Maar het is duidelijk dat er iets broeit. Dat het geduld met de voorzichtig opererende interim-regering opraakt. Om over het weifelende Westen maar te zwijgen.
Met een ongemakkelijk gevoel vertrekken we zondag rond het middaguur naar het vliegveld. “De vlucht naar Moskou is gecanceld”, wordt omgeroepen. Het zal toeval zijn. Als ik na landing op Schiphol mijn mobiel check, zie ik dat interim-president Toertsjinov een grote anti-terreuroperatie heeft aangekondigd.