EU scherpt toezicht financiële handel aan

Met dank overgenomen van C.M. (Corien) Wortmann-Kool i, gepubliceerd op woensdag 15 januari 2014, 3:03.

Deze week is een grote stap gezet naar een veiliger, transparanter en verantwoordelijker handel op de financiële markten. De ondoorzichtige handel in financiële producten buitenom de beurzen wordt aan banden gelegd. Voortaan moet alle handel via beurzen en handelsplatformen verlopen, waardoor financiële producten en transacties niet langer buiten het zicht van de toezichthouder vallen. Aanscherping van het toezicht is ook dringend nodig om technologische ontwikkelingen bij te kunnen benen, zoals flitshandel en de handel in grondstoffen met behulp van derivaten. Het Europees Parlement en de lidstaten bereikten hierover deze week een akkoord.

Dankzij de inzet van het Europees Parlement wordt de zogenaamde flitshandel aangepakt. De razendsnelle en computergestuurde handel op basis van wiskundige modellen kan een bedreiging vormen voor de stabiliteit van de financiële markten. Flitshandel kan onder normale omstandigheden een bijdrage leveren aan betere koersen en goedkopere handel, maar dat neemt niet weg dat er ook risico's aan verbonden zijn. Wanneer de koersen omlaag duiken kan flitshandel een gevaarlijk versterkend effect hebben. Bijvoorbeeld door een fout in de computermodellen of als flitshandelaren zich massaal terugtrekken van de beurzen.

Flitshandelaren moeten voortaan de toezichthouder inzicht geven in de wiskundige modellen die worden gebruikt en welke handelsorders worden geplaatst. Ook worden er 'stoppen' in het systeem ingebouwd, zodat de handel kan worden stilgelegd zodra prijzen op de beurs extreem bewegen.

Ook het schadelijk speculeren met grondstoffen wordt aan banden gelegd. De Europese toezichthouder ESMA zal grenzen gaan stellen aan de bedragen waarmee gespeculeerd kan worden op prijzen van voedsel en belangrijke grondstoffen. Dit moet ervoor zorgen dat grote hedgefondsen de prijs op de markt niet kunnen manipuleren door zeer grote pakketten met derivaten te verhandelen. Deze maatregelen zijn ook belangrijk voor de consument, omdat manipulatie met bijvoorbeeld voedselprijzen uiteindelijk een effect kan hebben op de prijzen in de supermarkt.

Ik ben blij dat er ook Europa-breed stappen worden gezet voor meer consumentenbescherming bij de verkoop van complexe financiële producten. Zo komt er een duidelijke zorgplicht voor bedrijven die beleggingsdiensten en producten aanbieden. Risicovolle en complexe producten moeten passen bij de doelgroep waaraan ze verkocht worden. Dit moet voorkomen dat consumenten financiële producten kopen die eigenlijk niet voor hen bedoeld zijn. Schadelijke of 'giftige' producten moeten direct van de markt worden gehaald.

Het Europees Parlement en de lidstaten bereikten deze week een akkoord over het aanscherpen van het Europees toezicht op de financiële markten. De nieuwe regels zullen vanaf eind 2016 van kracht worden.