Te koop: een Maltees paspoort - Hoofdinhoud
Volkskrant, 9 januari 2014
Door verslaggever Cor Speksnijder
Te koop: een Maltees paspoort
Voor 6,5 ton kan iedereen Maltees worden, van Russische oligarch tot rijke Arabier. Wordt Malta nu een roversnest, zoals europarlementariërs vrezen? Jammer, er is niets aan te doen.
'Er zullen zich niet alleen maar mensen melden die heel hun leven hard hebben gewerkt om hun droom - Maltees worden - waar te maken.' Europarlementariër Wim van de Camp (CDA) verwoordt de bezorgdheid die in EU-landen bestaat over het recente besluit van Malta om het staatsburgerschap van dat eiland te koop aan te bieden. 'Er zullen nette mensen bij zitten, maar er zal ook crimineel geld meekomen.'
Het Europees Parlement praat volgende week over de praktijk die het voor personen van buiten de Europese Unie mogelijk maakt een Maltees paspoort aan te schaffen en zich daarmee in alle 28 lidstaten te vestigen.
Een paspoort van het ministaatje in de Middellandse Zee kan worden aangeschaft voor 650 duizend euro. Bovendien moeten belangstellenden voor enkele tonnen investeren op het eiland. Op die manier hoopt de Maltese premier Joseph Muscat rijken naar zijn land trekken en jaarlijks enkele tientallen miljoenen binnen te halen. Per jaar worden twee- tot driehonderd aanvragen voorzien. Belangstelling wordt vooral verwacht van rijken uit voormalige Sovjet-staten en landen in het Midden-Oosten.
Het staatsburgerschap van Malta geeft recht op werken en wonen in alle EU-landen. Bovendien kunnen houders van een Maltees paspoort reizen in de Schengen-zone, zonder dat ze aan de grenzen worden gecontroleerd. Volgens de regering in Valetta hoeven de Europese landen niet bang te zijn dat Malta een doorgangspost wordt voor criminelen. Degenen die het staatsburgerschap aanvragen, worden goed doorgelicht en misdadigers zullen worden geweerd, luidt de boodschap van premier Muscat.
Kennelijk is niet iedereen daar gerust op. D66-collega Sophie in 't Veld deelt de bezorgdheid van Van de Camp: 'Biedt dit een schuilplaats voor criminaliteit? Daar wil ik helderheid over krijgen. We hebben nog geen goed beeld hoe de regeling van Malta in elkaar zit. Maar de zorgen zijn evident: wordt het een roversnest?'
Dat ook politici uit andere landen zich ongemakkelijk voelen bij de Maltese regeling blijkt uit het feit dat het onderwerp 'EU-burgerschap te koop' op de agenda van het europarlement is geplaatst.
Overigens zullen de europarlementariërs niets kunnen veranderen aan de verkooppraktijken. Het verlenen van paspoorten en staatsburgerschap is een zaak van de individuele lidstaten. Het staat de landen vrij aan wie en hoe ze hun nationaliteit verlenen, zo heeft de Europese Commissie onlangs nog bevestigd.
Alleen achteraf zouden maatregelen kunnen worden genomen die te maken hebben met de gevolgen van de nieuwe regeling, zegt Van de Camp. In het uiterste geval zou bijvoorbeeld kunnen worden besloten reizigers uit Malta niet vrij door de Schengen-landen te laten reizen.
Malta is niet het enige Europese land dat vermogende buitenlanders lokt met verblijfsvergunning of staatsburgerschap. Portugal biedt investeerders die bezittingen kopen voor minimaal een half miljoen of een miljoen euro op een bankrekening plaatsen een verblijfsvergunning. Die kan na zes jaar worden vervangen door het staatsburgerschap.
Investeerders
Eigenaren van onroerend goed dat meer dan 250 duizend euro waard is kunnen in Griekenland op een verblijfsvergunning rekenen. Investeerders die tenminste 100 miljoen euro vastleggen, krijgen voor tien personen een tienjarige verblijfsvergunning. Cyprus verleent het staatsburgerschap aan investeerders die minimaal 5 miljoen euro in onroerend goed steken of dat bedrag op een Cypriotische bank plaatsen.
Ook Nederland probeert rijke vreemdelingen binnen te halen: zij kunnen een tijdelijke verblijfsvergunning ontvangen als ze 1,25 miljoen euro in het Nederlandse bedrijfsleven investeren. Het is echter niet mogelijk die vergunning te gebruiken als opstap naar het staatsburgerschap.
Van de Camp vreest dat het verkopen van het staatsburgerschap door populistische partijen in Europa zal worden misbruikt voor hun pleidooi om de grenzen te sluiten. 'Ze zullen asielzoekers en bootvluchtelingen die de toegang tot Europa hard nodig hebben op één hoop gooien met rijke buitenlanders.'
miljoen euro kost een investeerder het staatsburgerschap van Cyprus.