Het ongeplaveide pad van kolen en staal naar waardengemeenschap - Hoofdinhoud
Vandaag, nota bene op de dag van de mensenrechten, heeft het Europees Parlement tegen een politieke resolutie over seksuele en reproductieve gezondheid en rechten (SRGR) gestemd. Met 7 stemmen verschil, 40 jaar terug in de tijd. Laten we wel wezen, het Estrela-rapport ging om een politieke uitspraak van het Parlement, geen wetgeving, geen ge- of verboden, geen EU-regelgeving. Het ging om het geven van een duidelijk signaal dat het recht op veilige en legale abortus, seksuele voorlichting en vrouwenrechten uit de taboesfeer gehaald moeten worden. Een thema waar de Europese delegaties van het CDA en SP meermaals voor hebben gestemd (hier in 2012 bijvoorbeeld). De volksgezondheid lijkt slachtoffer te zijn geworden van een cocktail van agressieve anti-choice lobby, naderende verkiezingen en een eurosceptisch klimaat.
Voor D66 is Europa een gemeenschap van waarden, niet alleen een douane-unie. Dat wil niet zeggen dat de EU automatisch bevoegdheden heeft om op allerlei terreinen wetten te maken, maar wel dat we met elkaar onze gedeelde waarden vaststellen en dat we standpunten innemen. De EU gaat al lang niet meer over kolen en staal alleen. EU beleid heeft een sterke ethische dimensie gekregen. Het is een illusie te denken dat Europees beleid klinisch en technocratisch is. Bij talloze beleidsmaatregelen moeten ethische keuzes worden gemaakt. Bijvoorbeeld: EU-subsidies ook voor stamcelonderzoek? EU-humanitair beleid ook abortus voor verkrachte vrouwen in Congo? Richtlijn Gezinshereniging ook voor homo-families?
De EU heeft een aanvullend volksgezondheidsbeleid, zoals vastgelegd in het Verdrag van Lissabon, en zelfs een Eurocommissaris (EVP) voor de volksgezondheid. We doen uitspraken over de gezamenlijke strijd tegen obesitas, een rookverbod of onderzoek naar Alzheimer. Maar daar waar D66 de SRGR-discussie op inhoudelijk en Europees niveau wil voeren, verschuilen anti-choice bewegingen zich achter “subsidiariteit” en mistige procedures om het onderwerp van de parlementaire agenda te krijgen.
Maar het is een gelegenheidsargumentatie. Met hetzelfde gemak wordt het subsidiariteitsargument in de ijskast gezet. Diezelfde anti-choice beweging verzamelde handtekeningen voor een EU-verbod op abortus en stamcelonderzoek. De Europarlementariërs van de ChristenUnie, SGP maar ook CDA en SP, die tegen de SRGR-resolutie stemden of onthielden, roepen wel om bescherming van Christenen tegen vervolging in Egypte. Of om EU-interventie bij vernieling van kerken, of om een EU-stappenplan voor homorechten. Het CDA wilde ooit een spoeddebat in het Europees Parlement over Nederlandse euthanasiewet, en probeerde die via het Europese mensenrechtenhof terug te draaien. Europa à la carte, de voorbeelden zijn legio.
Het Europees Parlement is een politiek orgaan, en debatteert over alle kwesties die de burger bezig houden. Net zoals de Tweede Kamer een standpunt kan innemen over zaken waar de Kamer formeel niet over gaat. Een parlement is de arena waar in het openbaar wordt gediscussieerd over onze gedeelde waarden. Dat is ook de opdracht van een volksvertegenwoordiging. Ik juich de inbreng van de ultraconservatieve groepen in die zin dan ook toe als bijdrage aan het debat over waarden. In dat debat zal ook D66 haar eigen waarden met passie uitdragen.
D66 vindt een modern SRGR-beleid een kwestie van beschaving. Waarden zijn niet gebonden aan nationaliteit en grenzen. D66 staat pal voor het recht voor vrouwen overal ter wereld over hun eigen lijf en seksualiteit te beschikken en op een moderne gezinsplanning. D66 staat pal voor het recht van jongeren op gedegen voorlichting, en bescherming tegen ziektes en ongewenste zwangerschappen. We staan pal voor gelijke rechten ongeacht sekse of seksuele oriëntatie. Laat CDA en SP op 22 mei maar uitleggen waarom zij op de dag van de mensenrechten kozen voor een Europees placebo in plaats van behandeling.