GroenLinks bezorgd over Nederlands project rond eerlijke mijnbouw - Hoofdinhoud
Het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken en diplomaat Jaime Bourbon de Parme steken hun nek uit voor een pilotproject om conflictvrije tin te produceren in Zuid-Kivu, Congo, maar het schort enorm aan de uitwerking. Er is geen toezicht op wie de mijn in gaat en uit gaat, dus kan er niet worden vastgesteld of de uitvoer strikt het tinhoudende cassiteriet betreft dat in de mijn van Nyabiwbe gemijnd wordt. Dat stelt GroenLinks-Europarlementariër Judith Sargentini na een factfindingmissie naar het gebied.
“Laat helder zijn dat ik de inspanningen van Tata Steel, Philips en de Nederlandse regering toejuich”, zegt Sargentini. Zij willen transparantie in mijnbouw Oost-Congo echt bevorderen. Ze kiezen niet voor de makkelijke route van mijnen in Australië. “Juist daarom vind ik het van groot belang dat dit soort projecten hun doel bereiken. De vrijwillige inzet die bedrijven nu doen, leidt nog niet tot het gewenste resultaat. We hebben Europese wetgeving nodig.”
Sargentini stelde vast dat getagde zakken direct buiten de mijn, in het dorp geopend worden om de cassiteriet verder te verwerken. De stenen worden dan kapot geslagen om de grondstof eruit te halen en dan teruggedaan in een zak met het labeltje erbij. Daar kan dus - theoretisch - ook makkelijk gemixt worden met grondstoffen uit foute mijnen. Het toezicht daarop ontbreekt. “Het systeem moet waterdicht zijn, en dat is het dus niet. Dat tast op termijn de geloofwaardigheid aan van de producten en van de goede bedoelingen van Europese bedrijven.”
Dorpelingen zijn van mening dat tagging - en de monopoliepositie van de exporteur - de prijs drukt in plaats van opstuwt. Aan smokkel zeggen ze meer te verdienen. Zij zien geen verbeteringen in het dorp zoals bijvoorbeeld de bouw van schooltjes. “Het is van cruciaal belang dat onder de lokale bevolking de voordelen van eerlijke tin van meet af aan zichtbaar zijn. Anders duwen we hen zo weer de richting op van rebellen die het met veiligheid minder nauw nemen,” aldus Sargentini die zich erover verbaast dat de prijs van conflictvrije tin lager blijkt te liggen dan gewone tin.
Om een project als dit te laten slagen is volgens Sargentini Europese wetgeving nodig op import van conflictmineralen. Vrijwillige initiatieven van bedrijven hebben onvoldoende slagkracht om echte verandering teweeg te brengen. Importeisen in de EU - de grootse consumentenmarkt ter wereld - creëren een serieuze vraag naar conflictvrije mineralen en daarmee een aantrekkelijke verkoopwaarde voor de mijnwerkers.