Echte ondernemers gezocht - Hoofdinhoud

Het aantal ZZP’ers is in 10 jaar tijd gestegen van 600.000 naar bijna 800.000 man/vrouw. Bijna 200.000 extra ondernemers, maar goed ook. Want Nederland mag wel wat ondernemender worden. ZZP’ers en kleine zelfstandigen zijn de aanjagers van onze economie. Ze vormen de flexibele schil rondom de stroef draaiende arbeidsmarkt. Zij ploeteren ons mede uit de crisis.

ECHTE ONDERNEMERS GEZOCHT

Als we straks uit de crisis zijn, dan is dat niet aan de overheid te danken. Want de overheid maakt geen welvaart en schept geen banen. Ondernemers, daar moeten we het van hebben.  Mensen die niet bij de pakken neerzitten, maar zelf van aanpakken weten. Mensen die zelf hun verantwoordelijkheid durven te nemen. Verantwoordelijkheid voor hun inkomen, hun pensioen en een goede toekomst. De overheid probeert ondernemerschap zo veel als mogelijk te stimuleren. Enerzijds met een versoepeling van de regels omtrent aanbesteding. Hierdoor maken ook ZZP’ers meer kans op de overheid als opdrachtgever. En de overheid, dat is een grote markt. Jaarlijks geeft de overheid namelijk meer dan 100 miljard (!) uit aan de inkoop van producten en diensten. Een steeds groter gedeelte daarvan komt terecht bij kleine, lokale ondernemers. Dat is goed nieuws.

Belastingvoordelen

De overheid probeert ondernemerschap van oudsher fiscaal te faciliteren. Immers, ondernemers moeten wel zelf voor hun oude dag kunnen  sparen. Dat vergt een andere fiscale behandeling dan die van gewone werknemers, die een stuk minder risico lopen. Ziedaar het bestaansrecht van de zelfstandigenaftrek, startersaftrekken, oudedagsreserve en de meewerkaftrek. Ondernemers met een eenmanszaak, vennootschap onder firma of commanditaire vennootschap kunnen volop gebruik maken van de vele zogenaamde ondernemersfaciliteiten. Kleine ondernemers – dus niet alleen ZZP’ers – hoeven dankzij deze regelingen doorgaans duizenden euro’s minder belasting af te dragen dan werknemers.

Kabinetsplannen

In het regeerakkoord van 2012 is een besparing van € 500 mln. op deze ondernemersfaciliteiten afgesproken. Dit op een totaal van ruim € 3 miljard. Uit cijfers van het ministerie blijkt dat het totale gebruik van al deze regelingen sinds 2005 is verdubbeld. Zo’n verdubbeling kan goed nieuws zijn. Zeker als die de weerslag is van economische dynamiek, van het toevoegen van waarde aan de economie door ZZP’ers. Maar de overheid denkt op dit punt als een ondernemer. Als ik 3 miljard investeer, wat levert dat dan op? Hier laten de cijfers weinig te raden over.

Het fenomeen van schijnzelfstandigheid maakt deze investering tot een hele riskante…

Schijnconstructies

Als de verschillen in fiscale behandeling tussen ondernemers en werknemers te groot worden, dan ligt al snel het oneigenlijk gebruik op de loer. En dat is er wat er aan de hand is met het snel groeiende fenomeen van de schijnconstructies. Werkgevers proberen sociale premies te ontduiken door werknemers te ontslaan en ze vervolgens weer in te huren als ZZP’er. Feitelijk is er dan sprake van verkapt werknemerschap. De belastingvoordelen die bedoeld zijn voor de echte ondernemers worden zo oneigenlijk gebruikt. Veel werknemers denken ook voordelen te zien en werken soms maar al te graag mee aan schijnconstructies. Door ook nog eens aanspraak te maken op huur- en zorgtoeslagen wordt de overheid pootje gelicht en wordt collega’s oneerlijke concurrentie aangedaan. De BV Nederland loopt hierdoor jaarlijks vele honderden miljoenen mis. Het is dan veel halen en weinig tot niets brengen.

Toekomstbestendige ondernemersfaciliteiten

De besparing uit het regeerakkoord van € 500 mln. zat mij desondanks gigantisch dwars. De afgelopen weken hebben wij gelukkig voor elkaar kunnen krijgen dat dit bedrag op Prinsjesdag is teruggebracht naar € 300 miljoen. Dat er iets moet gebeuren is verdedigbaar. De VVD wil namelijk dat de fiscale regelingen voor ondernemers ook in de toekomst betaalbaar blijven. Maar ik ga mijn uiterste best doen om er voor te zorgen dat de echte ondernemers bij het invullen van de besparing zo veel als mogelijk buiten schot blijven.

Zie daar de moeilijke taak waarvoor wij ons geplaatst zien. Stimuleren enerzijds, ontmoedigen anderzijds. In de hoop op die manier echte ondernemers over te houden. Want daar kunnen we er niet genoeg van hebben. Nu niet en in de toekomst niet.

Groeten vanaf een hectisch Binnenhof,

Erik Ziengs