Regeringsprogramma 1945

Het regeringsprogramma 1945 omvat de afspraken gemaakt tussen regeringspartijen SDAP, CHU en RKSP en vormde de basis voor het Kabinet-Schermerhorn/Drees. Centraal stond 'herstel en vernieuwing'. Het land was zwaar getroffen door de oorlog, er was tekort aan alles (inclusief voedsel). Dat alles zou het nieuwe kabinet ter hand nemen.

Dit waren een aantal van de belangrijkste richtlijnen uit het regeringsprogramma:

• - 

  Beginnen aan de naoorlogse wederopbouw, inclusief het herstel van fabrieken en scheepswerven, het oplossen van de woningnood, de export op gang laten komen etc.
• - 

  De particuliere mijnen in Limburg nationaliseren.

• - 

  Volksopvoeding sterk bevorderen door een algehele reorganisatie van het onderwijs.

• - 

  De opbouw van een moderne regeringsvoorlichtingsdienst, die persconferenties zou beleggen met ontmoetingen tussen journalisten en ministers.
• - 

  De door de Bezetting ontstane geest van saamhorigheid aanhouden en inzetten op de doorbreking van vroegere scheidslijnen.

• - 

  De maatschappelijke orde herstellen, inclusief de terugkeer van gewone bestuursorganen, met name gemeenteraden en parlement, en het organiseren van verkiezingen in 1946.
• - 

  Het prioriteit geven aan de berechting van 'foute' Nederlanders en het zuiveren van organisaties van personen die tijdens de Bezetting met de Duitsers heulden.
• - 

  De oorlog in Azië beëindigen, met als hoogste prioriteiten het verslaan van de Japanners en het veiligstellen van Nederlands-Indië.
• - 

  De opbouw van een nieuw Nederlands leger, waar de Binnenlandse Strijdkrachten uit de laatste oorlogsjaren opgaan.
• - 

  Het beëindigen van het Militair Gezag per 1 september 1945.

• - 

  Een Nationale Adviescommissie zou de komst van een Noodparlement voorbereiden, deels bestaand uit de tot 1940 gekozen Kamerleden en deels aangevuld met personen uit de illegaliteit.
• - 

  Het Noodparlement laten aanblijven tot de komst van nieuwe verkiezingen.

Meer over

• 1. 

  Het kabinet-Gerbrandy III bood direct na de bevrijding zijn ontslag aan. Koningin Wilhelmina wilde dat er een kabinet gevormd zou worden van personen die tijdens de oorlog in Nederland waren gebleven. Dit kabinet moest volgens haar bestaan uit leiders van het verzet en zij die politieke en maatschappelijke vernieuwing voorstonden.
   
• 2. 

  Ruim een maand na de bevrijding benoemde koningin Wilhelmina dit eerste naoorlogse kabinet als opvolger van het oorlogskabinet-Gerbrandy III. Het kabinet-Schermerhorn/Drees bestond uit ministers van SDAP, CHU en RKSP, alsmede vijf partijloze ministers, van wie er later twee PvdA-lid werden. Minister-president Schermerhorn was afkomstig uit de kring van de VDB (later PvdA). Het kabinet trad op 25 juni 1945 aan.
   
• 3. 

  Regeringsprogramma's en regeerakkoorden hebben gemeen dat schriftelijk het voorgenomen beleid van een toekomstig kabinet wordt vastgelegd. Een regeringsprogramma kan ter goedkeuring voorgelegd worden aan de coalitiefracties, maar dit is niet strikt noodzakelijk.