Oplopende werkloosheid schreeuwt om antwoord - Hoofdinhoud
De begroting is niet het enige en ook niet het grootste probleem waar Nederland nu mee kampt. De stagnerende economie en vooral de snel oplopende werkloosheid zijn onze grootste problemen. Die schreeuwen om antwoord. Een antwoord dat de economie een zetje geeft. Er moet weer werk komen, weer geïnvesteerd worden door bedrijven, weer gebouwd worden door corporaties. Dat zei ik zojuist in het debat over de begroting 2014. Klik op lees verder voor mijn volledige bijdrage.
Bijdrage aan debat over begroting 2014:
De CPB-raming, de aanbevelingen van de Europese Commissie aan Nederland, de inzichtelijke brief van het kabinet die we vorige week kregen. Wie over de staat van de Nederlandse en internationale economie wil lezen, heeft genoeg mogelijkheden.
Maar doorwrochte rapporten zijn niet nodig om de realiteit tot je door te laten dringen. Het is buiten voelbaar, zichtbaar. Teveel winkelpanden staan leeg, teveel “te koop” borden in de straat. Teveel mensen aan loket van de sociale dienst. Teveel plekken waar we de cijfers van het CPB en CBS niet hoeven lezen, maar kunnen voelen.
Deze realiteit van almaar aanhoudende economische tegenwind stelt ons land voor nieuwe opdrachten. Terwijl de basisopdracht - de hervormingen van het regeerakkoord - moeilijker wordt, nu maatschappelijke en politieke bondgenoten zelf ook steeds nadrukkelijker in de wind komen te staan bij de soms moeilijke maatregelen. Mijn waardering en dank aan de sociale partners, maar ook aan bijvoorbeeld de woonakkoord-partijen is dan ook groot. Gezamenlijk leggen we de basis voor een Nederland dat sterker en socialer uit deze crisis komt.
Maar de basis leggen is niet voldoende, nu de tegenwind aanhoudt. In Europa en dus ook in Nederland. Nieuwe antwoorden zijn nodig.
Dat antwoord gaat onder andere over begrotingsherstel. Noodzakelijk omdat ieder jaar 20 miljard meer uitgeven dan je binnenkrijgt niet is vol te houden. Het kabinet schept daarin gelukkig helderheid over de opgave: 6 miljard. Ook wanneer de economie verder verslechtert.
Die duidelijkheid is belangrijk, maar de PvdA fractie maakt zich geen illusies: ook die 6 miljard doet pijn, voor iedereen. Conform onze uitgangspunten zullen die lasten eerlijk, naar draagkracht verdeeld moeten worden. Zodat we ook nu rechtdoen aan één van de drie pijlers onder het regeerakkoord. Sterkste schouders, zwaarste lasten.
Maar dat is niet het hele antwoord op de aanhoudende tegenwind.
De begroting is niet het enige en ook niet het grootste probleem waar Nederland nu mee kampt. De stagnerende economie en vooral de snel oplopende werkloosheid zijn onze grootste problemen. Die schreeuwen om antwoord. Een antwoord dat de economie een zetje geeft. Er moet weer werk komen, weer geïnvesteerd worden door bedrijven, weer gebouwd worden door corporaties.
De realiteit daarbij is dat deze inspanningen de recessie niet geheel zullen kunnen keren. En ook de werkloosheid wordt er niet geheel door opgelost. De realiteit is dat Nederland zich niet kan onttrekken aan de brede Europese stagnerende economie. Maar dat betekent niet dat we slechts moeten toekijken tot het over gaat. We mogen niet accepteren dat meer dan 700.00 mensen zonder werk zitten, dat de jeugdwerkloosheid 15% bedraagt. Ik roep het kabinet op om alles uit de kast te halen om de economie weer op gang te krijgen, om mensen aan het werk te krijgen. Niet met begrotingsgeld, dat is er niet, maar door de stille reserves van Nederland in beweging te brengen. Bij woningcorporaties, bij de pensioenfondsen, in speciale spaarvehikels. Zorg ervoor dat corporaties weer bouwen, en zo banen scheppen, dat het MKB weer kredieten krijgt en zo werk creëert en pensioenfondsen weer gaan investeren in Nederland en de economie een zetje geven. Doe dat op een verstandige en afgewogen manier, maar met meer creativiteit, meer urgentie, meer durf dan we in normale omstandigheden zouden doen. Omdat de omstandigheden niet normaal zijn.
Tot slot, voorzitter. Het belang van samenwerking neemt alleen maar toe naarmate de uitdagingen groter worden. Ik hoop dus dat politieke en maatschappelijke partijen ook bij deze opdracht elkaar kunnen vinden. Het kabinet schrijft dat het tot nu toe niet is gelukt brede overeenstemming over de begroting te vinden, maar wie weet wat nog komen gaat.
Het stemt daarom tot tevredenheid dat een deel van het kabinet morgenavond al overlegt met de fracties van GroenLinks en D66. Ik hoop dat ook de investeringsagenda op brede steun kan rekenen. Omdat we echt alleen gezamenlijk uit dit dal klimmen. Ik wens het kabinet daarbij alle energie en wijsheid die nodig is toe.
Dank u wel.