Lobbyen onschuldiger dan gedacht – of toch niet? - Hoofdinhoud

Lobbyisten houden de democratie levend” zegt Marcel Halma, voorzitter van de Nederlandse Beroeps Vereniging voor Public Affairs (BVPA), halverwege het debat over ‘de onzichtbare macht in Den Haag’. Het debat is onderdeel van de reeks Democratie in Debat en gaat over lobbyen: een onderwerp dat stevige discussies tussen publiek en sprekers uitlokt.   

Halma schetst een tamelijk onschuldig beeld van deze onzichtbare lobbymacht. Niks geen schimmigheid of oncontroleerbaarheid. Volgens Halma is de lobbywereld over het algemeen juist transparant en democratisch. Lobbyisten zorgen ervoor dat belangen helder en goed op tafel komen te liggen. Liever spreekt hij dan ook over ‘belangenbehartiging’ in plaats van ‘lobbyen’. “Uiteindelijk is het aan politici zelf om de juiste belangenafweging te maken”, voegt de voorzitter van de BVPA toe. “Die afweging beïnvloeden ligt buiten de macht van een lobbyist.”

Ook volgens de twee aanwezige PvdA-Kamerleden, Tweede Kamerlid John Kerstens i en Eerste Kamerfractievoorzitter Marleen Barth i, valt het allemaal wel mee met de veronderstelde lobbymacht. “Ik heb nog nooit dubieuze dingen meegemaakt”, zegt senator Barth. “En het is een misverstand dat alleen mensen met het grote geld toegang hebben tot het parlement. Dat is gewoon niet waar. Ik beantwoord altijd de mails van burgers. Ook de belangen van ‘gewone’ mensen worden vertegenwoordigd.”

Het kritische publiek lijkt niet gerustgesteld door de woorden van de volksvertegenwoordigers en Halma. Is de werkelijkheid echt zo prachtig? Klopt het geschetste beeld wel? Het publiek is niet overtuigd. Een fragment uit een aflevering van het programma RamBam lijkt het wantrouwen van het publiek te bevestigen. In die aflevering lukt het de RamBam-presentatoren de belangen van de fictieve spermabankSeed4Uvia een lobbyist onder de aandacht van de Tweede Kamer én minister Schippers te brengen.

Halma erkent dat de RamBam-aflevering geen fraai beeld van lobbyen oplevert. “Dit is niet hoe het zou moeten zijn. Normaal gesproken werkt het niet zo”. Volgens Tweede Kamerlid Kerstens toont de aflevering niet aan dat Kamerleden zich laten manipuleren door lobbyisten. Hij wijt de aandacht voor de fictieve spermabank aan profileringsdrang van politici. “Politici willen graag scoren op televisie en daarom pikken ze dit op.” Volgens senator Barth heeft het ook weinig te maken met manipulatie. “Dit gebeurt omdat Kamerleden te weinig ondersteuning hebben bij het vervullen van hun taken. Ze hebben niet genoeg tijd om dingen dubbel te checken en dus trappen ze in zoiets alsSeed4U.”

Of het nu meevalt met de macht van lobbyisten of niet blijft een punt van discussie. De sprekers sluiten het debat af met tips voor het publiek. Hoe zorg je ervoor dat ook jouw  belangen worden gehoord door de politici in Den Haag? “Creëer eerst een breed draagvlak en ga daarmee naar de Kamer. Samen sta je namelijk sterker. Klop vervolgens aan bij meerdere partijen, want om iets door de Kamer te krijgen is immers een meerderheid vereist. Niks schimmigs aan. Toch?”

Meer informatie en foto's

Meer informatie over Democratie in Debat en over komende debatten:www.democratieindebat.com