Rammelend Masterplan Dienst Justitiële Inrichtingen - Hoofdinhoud

“50PLUS kiest voor veiligheid voor de kwetsbare groepen, voor ouderen, voor iedereen. De veiligheid in onze samenleving, op straat, in het openbaar vervoer, je veilig kunnen voelen in je eigen huis: dat zijn essentiële waarden waarvoor de overheid garant moet staan”.

Dat zei Kamerlid Norbert Klein 6 juni in een debat met staatssecretaris Teeven over de bezuinigingen in het gevangeniswezen. Volgens Klein moet Teeven terug naar de tekentafel en zijn plannen drastisch bijstellen in het belang van de veiligheid van iedereen.

In maart van dit jaar kwam de staatssecretaris met het zogeheten Masterplan DJI. Daarmee wil Teeven de komende jaren flink bezuinigen op het gevangeniswezen, tot uiteindelijk 340 miljoen euro per jaar. Door de bezuinigingen zouden 26 gevangenissen de deuren moeten sluiten en zouden meer gedetineerden met een enkelband thuis hun straf moeten uitzitten, zonder dat een rechter daar toestemming voor heeft gegeven. Voor mensen die om welke reden dan ook niet thuis hun straf mogen uitzitten, zou gaan gelden dat zij in regime terechtkomen zonder voldoende uitzicht op terugkeer in de maatschappij. Voor 3.500 gevangenismedewerkers, waaronder veel vijftigplussers, dreigde dat zij hun baan verliezen. Onacceptabel voor 50PLUS. Onder druk van de Tweede Kamer trok Teeven 6 juni zijn plan voor de enkelband in.

“50PLUS begrijpt dat ook deze staatssecretaris zal moeten bezuinigen, maar ziet niets in het plan zoals het er nu ligt”, aldus Klein. Het plan zorgt juist voor een onveiliger samenleving, terwijl dit kabinet van VVD en PvdA zegt te staan voor meer veiligheid.

Klein: “Bij het Verantwoordingsdebat van een maand geleden zei VVD-fractievoorzitter Halbe Zijlstra dat als hij een nieuwe samenleving zou inrichten, hij zou beginnen met veiligheid. Eventuele criminelen, zei hij, zouden aangepakt en veroordeeld moeten worden. Maar wat heb je aan veroordelen als je straffen niet kunt uitvoeren omdat je te weinig gevangeniscapaciteit hebt?”.

Norbert Klein plaatste in het debat meerdere kritische kanttekeningen bij het Masterplan. Ook 50PLUS wilde dat het zogeheten enkelbandjesplan direct van tafel verdween. “Ambtenaren horen door de rechter opgelegde straffen niet aan te passen. Dan tast je de beginselen van de rechtsstaat aan. Ook leidt het plan voor elektronische detentie tot een volledig verkeerd signaal. Wat doet het voor het gevoel van rechtvaardigheid voor slachtoffers als een crimineel met een enkelband met een pilsje op zijn eigen bank thuis kan zitten en, als het mooi weer is, naar het strand kan?”

50PLUS juicht het toe dat de staatssecretaris naar aanleiding van het debat besloot dat in ieder geval het plan voor de enkelband als vervanging van celstraf geschrapt wordt.

50PLUS vindt ook de maatregelen met betrekking tot de versobering van het regime voor arrestanten en het preventief in hechtenis nemen, zorgelijk. Het gaat hierbij om mensen van wie nog niet vaststaat dat zij schuldig zijn. Als zij in een sterk versoberd regime terechtkomen, heeft dat niet alleen gevolgen voor hen maar ook voor het personeel. 50PLUS heeft vanuit het personeel diverse signalen vernomen dat zij zich ernstig zorgen maken over hierdoor oplopende spanningen in de gevangenissen. En als gedetineerden hun straf eenmaal hebben uitgezeten, moeten zij voldoende geresocialiseerd zijn om ervoor te zorgen dat zij niet opnieuw de fout in gaan. Ook op dat vlak schiet dit plan tekort, volgens Klein.

50PLUS maakt zich daarnaast veel zorgen over de personele gevolgen van het masterplan. Norbert Klein: “Ongeveer 3500 mensen moeten nieuw werk vinden. Van deze mensen is veertig procent ouder dan 50 jaar. Heeft de staatssecretaris bijzondere aandacht voor de begeleiding van deze groep, bijvoorbeeld voor de begeleiding van werk naar werk?”

Norbert Klein diende dan ook een motie in waarin 50PLUS de regering vraagt in de plannen zoveel mogelijk rekening te houden met de specifieke problematiek van vijftigplussers, voor wie het in deze tijd al moeilijk genoeg is een nieuwe baan te vinden.

Inmiddels zijn er vanuit diverse hoeken alternatieven voor het huidige plan gekomen. 50PLUS heeft er bij de staatssecretaris op aan gedrongen hier zorgvuldig naar te kijken en hoe dan ook de veiligheid voorop te stellen.