Chisinau Pride: elf keer is scheepsrecht - Hoofdinhoud

Marije Cornelissen bezoekt bedreigde gay prides in Europa. Komend weekend is ze bij de gay pride in Chisinau, Moldavië.

In 2010, 2011 en 2012 ging ik in de eerste week van mei naar Chisinau om daar de gay pride van Moldavië bij te wonen. En al die jaren ging het helaas niet door. De eerste twee keren werd de pride verboden of naar een onherbergzaam industrieterrein buiten de stad verwezen. De derde keer bood de regering aan een dialoog met de homogemeenschap aan te gaan over antidiscriminatiewetgeving op grond van seksuele oriëntatie, een lang gekoesterde wens van de maatschappelijke organisaties. Maar dat moest wel per se op de datum dat ook de pride gepland was, heel toevallig. De organisaties hebben dat jaar die dialoog aangegrepen en besloten het jaar erop gewoon weer een pride te proberen. Dat is nu.

Rainbow over the Dnieper

Dit jaar lijkt het erop dat er daadwerkelijk een pride zal zijn in het centrum van Chisinau, mét voldoende politiebescherming. Ik had er eigenlijk niet meer op durven hopen. In de afgelopen tien jaar organiseert Genderdoc M, de homorechtenorganisatie van Moldavië, ieder jaar een festival 'Rainbow over the Dnieper'. Het festival duurt een week en heeft allerlei onderdelen, die vooral indoor zijn. Er zijn workshops, er zijn debatten, er is een kranslegging, er zijn feesten, en ieder jaar weer is het de bedoeling dat er ook een optocht is. Die optocht noemen ze expres nooit een pride, om geen mensen tegen de schenen te schoppen. Het heet ieder jaar iets als 'Equality March', 'March for all' en nu 'March for traditional values for all', met een vette knipoog naar de religieuze tegendemonstranten. Ondanks dat ging de optocht tot nog toe nooit door.

Dagelijks doodsbedreigingen, toch humor

Eén van de redenen waarom het zo leuk is om naar Moldavië te gaan is dat Genderdoc M enorm gevoel voor humor heeft en hilarische activiteiten organiseert. Al jarenlang organiseren ze bijvoorbeeld ieder jaar de meest populaire travestietenshow van de voormalige Sovjet-Unie en omstreken. Travestieten uit Kirgizië, Kazachstan, Oekraïne, Azerbeidzjan en allerlei andere landen in de buurt strijden om de titel 'Miss Flawless' met uitbundige en extravagante optredens in een nachtclub in Chisinau. Dit jaar is er geen Miss Flawless-verkiezing, maar wel een armpjesdruk-competitie voor lesbiennes. Zo knap, dat een organisatie die dagelijks doodsbedreigingen krijgt, belaagd wordt in de pers en uitgescholden wordt door politici en religieuzen haar gevoel voor humor behoudt en ieder jaar weer vrolijk alle voorbereidingen voor een pride treft, die alleen tot nu toe nooit daadwerkelijk doorging.

Politie weigerde bescherming

In Moldavië moet je een vergunning hebben voor een optocht van veertig mensen of meer. In 2008 hadden de organisatoren bedacht dat ze dan met 39 mensen zouden gaan, zonder vergunning. Helaas kregen tegendemonstraten er lucht van. Met ongeveer vijfhonderd man belaagden ze het busje van de pridegangers, bedreigden hen en duwden het busje heen en weer. De mensen in de bus belden tevergeefs de politie, die keihard weigerde te komen. Na een angstig uur mochten ze weg, op voorwaarde dat ze hun posters en vlaggen door het raam overgaven, die vertrappeld werden door de menigte van nationalistische en religieuze tegenstanders. Daarna besloot Genderdoc M alleen nog een optocht door te laten gaan als de autoriteiten bereid zouden zijn bescherming te bieden.

Dit jaar lijkt dat te gebeuren. Genderdoc M heeft in februari een eerste poging gedaan om een openbaar optochtje te houden, als testcase. Acht mensen liepen door het centrum, beschermd door minimaal tachtig agenten. De regering heeft vorig jaar antidiscriminatiewetgeving ingevoerd, met aandacht voor seksuele oriëntatie, en implementeert dat voortvarend met trainingen voor rechters, aanklagers en advocaten. Een aantal lokale pogingen om 'gay propaganda', informatie over homoseksualiteit, te verbieden zijn actief door de regering bestreden. De voorbereidingen voor de optocht op zaterdag 19 mei zijn in volle gang en de lokale en nationale autoriteiten werken constructief mee. Het lijkt erop dat het dit jaar echt wat wordt, als de internationale druk maar groot genoeg blijft.