Inbreng Energiedebat - Hoofdinhoud
Gesproken woord geldt!
Voorzitter,
De Fractie van de Partij van de Arbeid heeft veel waardering voor de inzet waarmee de minister het regeerakkoord ten uitvoer brengt. Met name de snelheid waarmee hij de ambitie van 16% duurzame energie wil vormgeven spreekt ons zeer aan. Wel maakt mijn fractie zich enigszins bezorgd om de realisatiesnelheid van wind op zee. Op dit moment zijn er 9 nog niet van SDE-voorziene beschikte vergunningen voor wind op zee. Wanneer komen deze rond? ECN rapporteerde eerder het groeipad dat benodigd is en terugrekenend betekent dit dat we dit jaar tot aanbesteding over moeten gaan. Is de minister bereid om een transitietijdlijn op te zetten voor duurzame energie: wat moeten we wanneer doen om in 2020 de regeringsdoelstelling van 16% te halen? Ik wil graag zo’n transitietijdlijn als plan van aanpak. Dan weten we waar we aan toe zijn, of we op schema liggen en wat nog moeten doen voor een duurzame groene toekomst voor de generaties die na ons komen. Mijn fractie overweegt een motie op dit punt.
Voorzitter,
Mijn fractie wil de minister graag danken voor de snelle toelichting op de aanbesteding van de SDE+. Het mooie van de SDE+ is dat deze niet tussen verschillende vormen van duurzame energie discrimineert. De SDE+ subsidieert alleen de meest efficiënte duurzame technieken, waardoor tegen een lagere prijs de DE-doelstelling kan worden gehaald. De SDE heeft echter ook belangrijke nadelen, zo wordt er geen rekening mee gehouden dat subsidies de kostprijs van innovatieve technieken omlaag kan brengen en er wordt ook geen klassificatie aan duurzaamheid gegeven. Wind op zee kan veel goedkoper bij voldoende schaalgrootte en bij voldoende innovaties. In dat verband wijs ik met name op het project Leegwater, wordt dat nu echt aanbesteed? Voorzitter, de SDE bevooroordeelt biomassa. De inhoud van de toelichting op de aanbesteding maakt dit zeer helder: 900 miljoen voor biomassa is erg veel in verhouding tot de middelen voor wind op land, zee en geothermie. Het totale budget is immers 1,3 miljard en dat betekent dat we ruim 2/3 van het budget besteden aan de minst innovatieve van alle opties. Bij grootschalig gebruik komen er ook steeds meer vragen over de duurzaamheid van biomassa en bovendien houden we met dat geld onrendabele kolencentrales in leven en subsidiëren we houtpallets uit Canada. Onze off-shore industrie wint 50% van alle wereldwijde aanbestedingen van offshore windparken. We zouden veel baat hebben bij kostprijsverlagende innovaties voor wind op zee. Zijn we nu wel op goede weg? Mijn fractie neigt toch naar schotten in de SDE of een bij- en meestook verplichting. Wij zien graag een toelichting van de minister.
Voorzitter,
Als ik de minister vraag naar de wijze waarop wij het klimaatprobleem oplossen dan verwijst hij steevast naar het ETS en de verantwoordelijkheid van de staatssecretaris. Die staatssecretaris heeft een brief gestuurd en over haar inzet zijn wij positief, daar zullen wij op een later tijdstip met haar verder over spreken. Nu de voorstellen voor backloading zijn afgeschoten in het vermeende belang van onze Europese industrie is het ETS door haar hoeven gezakt. Ik weet niet hoe je in het Engels uitlegt dat je vindt dat het ETS door haar hoeven is gezakt, maar ik suggereer: ETS is an Incredible Mess. Dat betekent dat we andere opties moeten verkennen en ik heb begrepen dat een verhoging van de kolenbelasting op een termijn van 2-3 jaar goede effecten kan hebben om onze gascentrales in de lucht te houden en oude kolenbakken uit te schakelen.. De minister voert nu een onderzoek uit naar de kolenbelasting en ik ga ervan uit dat hij een verhoging van de kolenbelasting meeneemt in dat onderzoek . Wanneer kunnen we de resultaten van het onderzoek tegemoet zien?
Voorzitter,
Graag ook een reactie van de minister op het feit dat de Nederlandse industrie het zwaar heeft agv de schaliegasrevolutie. Hoe gaat het met bedrijven als EDS in Groningen en Dow en Yara in Terneuzen, Zeeland? Kunnen we hier zware tegenslagen verwachten, kunnen we deze bedrijven helpen?
Tegelijkertijd zijn er paradoxaal genoeg ook nog veel bedrijven die kosten kunnen besparen door fors op energie te bezuinigen. Tijdens de hoorzitting die deze Kamer organiseerde over de Energiewende in Duitsland werd ons duidelijk gemaakt dat daar ieder industrieel bedrijf dat korting krijgt op de energierekening energiebesparingsafspraken maakt met de Duitse overheid. Dit is een wellicht bewerkelijke, maar wel interessante manier om energiebesparing te realiseren. Graag zou ik de mening van de minister op dit onderwerp vernemen.
Voorzitter,
Er is vanuit mijn fractie altijd veel zorg voor de natuur bij de winning van gas op het Wad. Inmiddels zijn er nieuwe inzichten over het verloop van bodemdaling en zogenaamde na-ijl effecten als de kraan zou worden dichtgedraaid. Volgens de NAM, en de Minister, kan er nu meer worden gewonnen dan men destijds dacht. Dat is gebaseerd op aannames en modellen van de NAM.
Gezien de onzekerheden van die modellen is het niet meer dan logisch dat de aannames en modellen eerst door onafhankelijke experts worden bekeken voordat men besluit meer te gaan winnen. Ik heb begrepen dat de NAM bereid is om mee te werken aan zo’n onafhankelijk onderzoek, en de Waddenacademie dat wil coördineren. Graag een reactie van de minister.
Voorzitter, er wordt momenteel een onderzoek verricht naar de mogelijkheden voor de OPAC-centrale. Kan de minister de stand van zaken geven?
Voorzitter,
Mijn fractie wacht op het onderzoek naar de mogelijkheden van schaliegas. Schaliegas biedt aan de VS en wellicht ook andere landen zoals China en de Oekraine ongekende mogelijkheden om de geopolitieke realiteit te veranderen door een autarkische of semi-autarkische energievoorziening te realiseren. Dat is heel spannend, het heeft consequenties voor het Midden-Oosten en, uiteindelijk wellicht ook voor Europa. De vraag is wat schaliegas voor Nederland kan betekenen. Mijn fractie is voorstander van het bekijken van de mogelijkheden om schaliegas te winnen. Maar als we als land in de toekomst uiteindelijk echt energieonafhankelijk willen worden, moeten we blijven investeren in duurzame energie uit zon, wind en geothermie. Het kabinet doet dat alleen dit jaar al met 3 miljard Euro. Dat was één van de voorwaarden om in te kunnen stemmen met de winning van schaliegas. Daaraan wordt dus wat ons betreft voldaan.
Het is belangrijk om te beseffen dat schaliegas slechts kan fungeren als een tussenoplossing voor ons energievraagstuk. De Minister maakte deze terechte kanttekening vorige week ook al in de media. We kunnen hoogstens voor tien jaar extra gas uit de bodem halen. Dat betekent niet dat we die mogelijkheid niet serieus moeten onderzoeken. Winning kan ons in potentie een zekere mate van energieonafhankelijkheid en vele miljarden opleveren. Voor een duurzame toekomst is schaliegas dus een interessante transitiemogelijkheid, zeker omdat onze conventionele velden vanaf 2020 steeds minder zullen opbrengen. Gas is schoner dan kolen en we kunnen ons land helaas nog niet in haar geheel laten draaien op windmolens en zonnepanelen. De PvdA vindt dat winning van schaliegas in een dichtbevolkt land als Nederland alleen mogelijk is onder strenge voorwaarden. Schoon en veilig, of niet. Of aan die voorwaarden voldaan kan worden moet blijken uit het onderzoek dat momenteel wordt uitgevoerd. In juli worden de resultaten verwacht. Die resultaten wachten wij nu eerst af.
We hebben nog wel wat vragen over het onderzoek. Mijn fractie ontvangt steeds meer geluiden dat de klankbordgroep niet tevreden is over de gang van zaken. Daar ben ik bezorgd over en de minister zou dat ook moeten zijn. Bij dit onderzoek staat niet de snelheid centraal maar de zorgvuldigheid, dat gas zit er nog wel even. De minister zou juist vanwege het draagvlak, moeten zorgen dat dat onderzoek echt alle aspecten goed belicht. Graag een toezegging hierop.
Voorzitter, tot slot
De SER werkt op dit moment aan spannend akkoord. Mijn fractie is zich zeer bewust van de inspanningen aldaar en wil vanuit hier de deelnemers op het belang van hun werk wijzen en danken voor de inspanningen. Mocht er onverhoopt geen akkoord komen dat aansluit bij onze ambitie voor een duurzame energietransitie dan zal mijn fractie vanuit de Kamer haar verantwoordelijkheid nemen.
Dank u wel