Bundel 03: Het Nieuwe Formeren

De formatie van het kabinet-Rutte II is de eerste formatie waarbij het staatshoofd niet meer de regie voerde. Dat was een gevolg van een wijziging van het Reglement van Orde van de Tweede Kamer¹. Met die wijziging besloot de Kamer het initiatief voor het benoemen van een (in)formateur naar zich toe te trekken.

Op 17 december 2012 organiseerde het Montesquieu Instituut een symposium² waarbij prof.dr. C.C. van Baalen³, prof.mr. A.W. Heringa⁴ en dr. A. Timmermans⁵ stilstonden bij de formatie, het regeerakkoord en het parlementaire resultaat van de formatie.

Hun inleidingen zijn in bewerkte vorm opgenomen in het derde deel van de Montesquieu Reeks. Oud-vicepresident van de Raad van State, mr. H.D. Tjeenk Willink⁶, toonde zich bereid een 'woord vooraf' te schrijven. De bundel stond onder redactie van Careljan Rotteveel Mansveld.

Woord vooraf

Herman Tjeenk Willink

Het nieuwe formeren en verder

Carla van Baalen en Alexander van Kessel

Constitutionele bespiegelingen over 'Bruggen slaan'

Aalt Willem Heringa

De evenwichtskunst van het Kabinet-Rutte II

Arco Timmermans

Heeft u belangstelling voor deze bundel? Download dan de digitale versie van Het nieuwe formeren: terugblik op de formatie van het kabinet-Rutte II.

Het Montesquieu Instituut publiceert met regelmaat bundels rondom een bepaald thema. Een overzicht van alle verschenen bundels is te vinden op de pagina Montesquieu Reeks.

• 1. 

  Het Reglement van Orde bevat regels over de gang van zaken in de Tweede Kamer. Wie mag wanneer spreken, hoe komt een besluit tot stand, wat zijn de taken van commissies, welke bevoegdheden heeft de voorzitter, aan welke regels moeten bezoekers zich houden: het is allemaal in dit reglement vastgelegd.
   
• 2. 

  Terugblik op kabinetsformatie, vooruitblik op kabinetsbeleid
   
• 3. 

  Carla van Baalen (1958) is sinds 1998 directeur van het Centrum voor Parlementaire Geschiedenis (CPG) van de Radboud Universiteit Nijmegen. Vanaf 1 december 2001 is zij tevens bijzonder hoogleraar parlementaire geschiedenis aan die universiteit.
   
• 4. 

  Prof. Aalt Willem Heringa (1955) is voorzitter van het Montesquieu Instituut. Hij is emiritus hoogleraar vergelijkend constitutioneel en administratief recht aan en daarnaast ook plaatsvervangend rechter. Prof. Heringa promoveerde op een proefschrift over sociale grondrechten en heeft een groot aantal publicaties op zijn naam staan over Europese, internationale en nationale constitutionele en staatsrechtelijke onderwerpen.
   
• 5. 

  Arco Timmermans (1964) is sinds 1 september 2013 Bijzonder Hoogleraar Public Affairs aan de Universiteit Leiden en is sinds 2014 als fellow verbonden aan het Montesquieu Instituut. Daarvoor was hij onderzoeksdirecteur van het Montesquieu Instituut en daarvoor was hij universitair docent bestuurswetenschappen in Delft, Enschede en Leiden. Hij werkte eerder als onderzoeker en docent bij het Europees Universitair Instituut in Florence. Sinds 2006 is de heer Timmermans nauw betrokken bij een internationaal onderzoek naar publieke en politieke agendavorming (politiek van de aandacht).
   
• 6. 

  Politicus van PvdA-huize met veel gezag als topadviseur en kritisch beschouwer van politiek en bestuur. Topambtenaar ministerie van Algemene Zaken, die optrad als secretaris van achtereenvolgende kabinetsformateurs en jarenlang adviseur was van de minister-president. Regeringscommissaris reorganisatie rijksdienst. Hoogleraar bestuurswetenschappen. Als PvdA'er lid en voorzitter van de Eerste Kamer. Bepleitte een actievere rol voor de Eerste Kamer bij de bewaking van de kwaliteit van de wetgeving, ook Europees. Bijna vijftien jaar vicepresident Raad van State en in die positie de voornaamste adviseur van de koningin bij kabinetsformaties en zelf informateur in 1994, 1999, 2010, 2017 en opnieuw in 2021. Is sinds 2012 minister van staat.