Framing - Hoofdinhoud
Bestuurskundige Hans de Bruijn schrijft in Trouw regelmatig over framing. Dezer dagen (nog niet op de website) nam hij een stukje van mij op de korrel. “Links is humaan, rechts niet, als we GroenLinks mogen geloven.” En door dat frame reageert rechts geïrriteerd over de veronderstelde linkse morele arrogantie en naïviteit.
Kennelijk reageert De Bruijn op dit stuk dat ik op mijn blog schreef over barmhartigheid en rechtvaardigheid, naar aanleiding van een bezoek aan de Vluchtkerk. Kennelijk, want bronvermelding is er niet bij. En kennelijk heeft hij het niet goed gelezen, want het ging in mijn stuk helemaal niet over links en rechts. Het ging er juist om dat we voorbij de abstracties oog krijgen voor mensen met hun specifieke verhaal. Dan doen links en rechts er niet zoveel toe. Ik verwees wel naar het regeringsbeleid, maar ik reken de PvdA nog steeds tot de linkse vrienden. Alles is framing, zullen we maar zeggen. Ook of juist zeggen dat iets een frame is. Maar als je iets wilt analyseren, zoals De Bruijn, is het wel handig om eerst goed te lezen.
De Bruijn stelt vervolgens - overigens na zelf een moreel tegenargument te geven - dat een moreel argument het debat op slot gooit en dat we gewoon moeten kijken naar praktische oplossingen. Dan raakt rechts niet geïrriteerd en kunnen we er samen uitkomen. Ook dat is natuurlijk framing. Alsof links alleen moreel is en rechts alleen praktisch. Onzin. Van links tot rechts zie ik morele keuzes (hoe verschillend ook), barmhartigheid en hardvochtigheid, praktische en onpraktische oplossingen.
Maar het pleidooi om het morele debat over te slaan, lijkt me onzinnig en ongewenst. Politiek gaat altijd ook over morele vragen, over wat een goede samenleving is, over welke waarden centraal dienen te staan en over de vraag hoe dat moet worden gerealiseerd. De praktische oplossingen komen daarna en ze komen voort uit (soms tegenstrijdige) morele overwegingen. Wie dat morele debat weglaat, houdt een technocratische belangenafweging over. Dat lijkt mij de dood in de politieke pot. Juist een beroep op barmhartigheid leidt politiek en maatschappelijk tot een keuze voor pragmatische oplossingen.
Dat sommigen het morele debat niet willen voeren en zich verschuilen achter procedures, gemaakte afspraken en het niet onder ogen willen zien van de pijnlijke realiteit waar we mensen in terecht laten komen, is nog een ander verhaal. Als ik het hen (wie het ook zijn) ongemakkelijk maak met een moreel argument, dan zij dat maar zo. En als De Bruijn dat links noemt, wie framet er dan?