Werkbezoek Midden-Oosten - Hoofdinhoud

In het voorjaarsreces van de Kamer heb ik deelgenomen aan een reis van de Kamercommissie buitenlandse zaken naar het Midden-Oosten. Die reis was al lange tijd gepland. In de Kamer is altijd al veel aandacht voor het Israëlisch-Arabische conflict. De beroeringen in de Arabische wereld maakten de reis naar Libanon, Jordanië, en Israël extra interessant. Hieronder een korte impressie.

Beiroet

Libanon is een klein land met een heftige geschiedenis. Een land dat geteisterd is door bloedige (burger)oorlogen. Je ziet het op allerlei plaatsen: gapende gaten in gebouwen. In de stad wordt druk gebouwd. De prachtige nieuwe gebouwen staan in schril contrast met de armoede van Palestijnse vluchtelingen die we bezoeken. Er is weinig Arabisch mededogen: de vluchtelingenkwestie wordt genadeloos politiek uitgebuit.

In de International Church of Beirut gaat de preek ook over bouwen. Maar dan in geestelijke zin. We moeten niet op mensen bouwen, houdt ds. Hamd voor, en het ook niet verwachten van politieke leiders. Alleen Christus is het fundament.

De christenen in Libanon zijn sterker vertegenwoordigd dan in omringende landen: zo'n 30 tot 40 procent van de bevolking. Er is een kwetsbaar machtsevenwicht. Parlementszetels zijn gelijk verdeeld tussen moslims en christenen. Dat geldt ook voor andere belangrijke posities.

We spreken over de actuele ontwikkelingen met president Sleiman, formateur Mikati en demissionair premier Hariri jr. De houding tegenover het in Nederland gevestigde internationaal tribunaal dat de moord op premier Hariri senior moet onderzoeken, werkt verlammend. Hezbollah is bang dat zij aangeklaagd wordt. Helaas heeft deze terroristische organisatie die Israël van de kaart wil vegen, een flinke vinger in de regeringspap. Hezbollah is in strijd met internationale afspraken nooit ontwapend, en wordt integendeel door Iran en Syrië aan nieuw wapentuig geholpen. Geen opwekkende gedachte dat dit kleine land vol wapens zit.

Amman

Het is maar een uurtje vliegen. Van Beiroet ben je zo in Amman, de hoofdstad van Jordanië.

De onrust in de Arabische wereld is ook dit land niet voorbijgegaan, maar wel beduidend minder heftig en massaal. De demonstranten zijn niet uit op de val van Koning Abdullah II. Deze 'verlicht vorst' zit stevig in het zadel. Het gaat de mensen veel meer om een baan, een huis, een auto. Er komen meer mensen op de been om te protesteren bij de ambassade van Libië. Zij zijn woedend over het afschuwelijke geweld waaraan Khaddafi zich schuldig maakt.

"Wij willen geen revolutie, maar evolutie", horen we van Jordaanse parlementsleden. Er moet ernst gemaakt worden met politieke en economische hervorming, de bestrijding van corruptie, verbetering van de leefomstandigheden van de burgers. Zo'n 20 procent van de Jordaniërs heeft nauwelijks 2 dollar per dag om van rond te komen.

Het Midden-Oostenvredesproces houdt ook in Jordanië de gemoederen bezig. Jordanië heeft in 1994 een vredesverdrag met Israël gesloten. Erg warm is de vrede niet."We zijn en blijven wel gebonden aan de vredesafspraken", zo verzekert de president van de senaat.

Ook in Amman bezoeken we Palestijnse vluchtelingen. Het 'kamp' blijkt geen klassiek vluchtelingenkamp te zijn, maar eerder een armoedige woonwijk. Alles is politiek: de term 'kamp' wordt gebruikt om de claims van de Palestijnen kracht bij te zetten.

Jeruzalem

Via de berg Nebo, waar eenmaal Mozes uitzag op het beloofde land, komen we Israël binnen.

Minister Lieberman van Buitenlandse Zaken beklemtoont dat een sterke en stabiele middenklasse nodig is in de Arabische landen. In Israël zelf is het bij alle turbulentie opvallend rustig. Economisch gaat het niet slecht. De veiligheid is beter. "We are secure now", zegt Lieberman. De wereld mag trappelen van ongeduld, maar Israël zal niet bewegen zonder spijkerharde veiligheidsgaranties.

We spreken bij de ambassadeur thuis met Nederlanders die nu in Israël wonen. Bij velen leeft de zorg dat onvrede in de Arabische wereld wordt misbruikt om de pijlen op Israël te richten. Vrees is er ook dat radicaal-islamitische bewegingen garen zullen spinnen bij het machtsvacuüm.

Dore Gold, werkzaam bij een ‘denktank’ heeft een heldere boodschap: sol niet met de veiligheid van Israël. Hij laat een reliëfkaart zien, waarop je ziet hoe kwetsbaar de laaggelegen delen van Israël zijn. Hij uit ook zorg over de trend om het bestaansrecht van Israël te betwisten. Dat gebeurt ook massaal in de Palestijnse media en schoolboekjes.

Belangwekkend is ook de presentatie van een organisatie die NGO's kritisch volgt. Betoogd wordt dat miljoenen Euro's Nederlands subsidiegeld de afgelopen jaren is besteed aan organisaties die zich zeer eenzijdig opstellen en bijvoorbeeld oproepen tot boycots tegen Israël. Een concreet punt om aan minister Rosenthal voor te leggen!