FD Energiedebat: René Leegte wil een betaalbare energierekening - Hoofdinhoud
Kortom: krijgen we politiek leiderschap om de energietransitie in goede banen te leiden? Daarover ging het vijfde FD Energiedebat van woensdag 29 augustus in het Ketelhuis in Den Haag. Te gast: de energiewoordvoerders van VVD, SP, CDA en GroenLinks.
Consistent langetermijnbeleid
Na een korte pitch van de politici, waarbij ze toch vooral opriepen om op 12 september op hun partij te stemmen, werd aan de hand van drie stellingen gedebatteerd. Iedere stelling werd voorafgegaan door een videoboodschap van drie challengers uit de werkgeversclub, de industrie en de milieulobby.
Het Nederlandse energiebeleid belemmert ondernemers, luidde de eerste stelling. In zijn video riep Erik te Brake, secretaris energie & milieu bij VNO-NCW, het volgende kabinet op nu eindelijk eens een consistent langetermijnbeleid te voeren. ‘Kies voor een beperkt aantal krachtige instrumenten.’
Als enige van de vier politici was René Leegte (VVD) het oneens met de stelling. ‘Nederland heeft een beleid waardoor we lage kosten voor de energierekening hebben. Waar we tien jaar geleden nog de hoogste prijs voor energie hadden, zakken we nu naar het midden. Daar profiteren ondernemers van.’
Stip op de horizon
De andere drie volksvertegenwoordigers zagen wel degelijk belemmeringen voor het bedrijfsleven. Volgens Paulus Janssen van de SP is er de laatste twintig jaar überhaupt geen energiebeleid gevoerd. ‘Er is een enorme laisser faire houding geweest’, zei hij. ‘Je hebt centrale regie nodig, ook om bedrijven een beeld te geven waar we naartoe willen.’
Marieke van der Werf (CDA) ziet in de huidige energiewet veel goeds, maar plaatst ook een kanttekening. ‘Ik heb veel ondernemers aan mijn bureau’, vertelde ze. ‘Eén van de grootste belemmeringen die ik hoor, is het gebrek aan een investeringsklimaat.’ Ze wil dan ook graag een stip op de horizon plaatsen om voor de komende decennia duidelijkheid te scheppen.
GroenLinks sloot zich bij Te Brake en het CDA aan, hoewel ze eraan toevoegde dat de christendemocraten de afgelopen dertig jaar met een korte onderbreking hebben meegeregeerd. ‘We hebben de afgelopen jaren continue wisselingen in het beleid gehad’, zei GroenLinks-Kamerlid Liesbeth van Tongeren. ‘Dan weer dit, dan weer dat. Dat is vooral wat ondernemers dwars zit. Volgens mij kun je beter een 7- scoren en dat dan lang volhouden, dan steeds zigzaggen.’
Botte lastenverzwaring
Stelling twee ging over de kolentax: verhindert deze energietransitie? Hier was Van Tongeren, die deze belasting heeft opgenomen in het verkiezingsprogramma van GroenLinks, het vanzelfsprekend niet mee eens. ‘Het is niet onze favoriete maatregel, maar hij is helaas nodig, omdat het huidige emissiehandelssysteem (ETS) niet werkt.’
De industrie daarentegen is mordicus tegen, vertelde Rolf Fouchier, ceo van E.ON Benelux en challenger in de tweede videoboodschap. ‘De tax helpt niet, want wij houden minder geld over om te investeren. Zo komt er geen windmolen bij.’ Ook heeft de belasting volgens hem geen effect op het milieu. ‘De CO2-uitstoot blijft hetzelfde. Het is gewoon een botte lastenverzwaring.’
De derde en laatste stelling ging over duurzame energie en de vraag of Nederland daarin koploper moet worden? Volgens challenger Tjerk Wagenaar, directeur van Stichting Natuur en Milieu, liggen er nog volop kansen, ook al loopt Nederland helemaal achteraan in Europa. ‘We zijn het OPEC van de wind,’ vertelde hij in de videoboodschap. ‘Laten we dan ook die kansen pakken.’
Bietenbrug op
Leegte echter irriteert zich aan het woord koploper. ‘Dit is nou precies waar ik me tot in mijn tenen tegen verzet,’ schreeuwde hij. ‘Het willen zijn van koploper vind ik ego stuff. Waar het vooral om gaat, is dat we een betaalbare energiehuishouding houden.’
De VVD’er werd door de andere drie Kamerleden een gebrek aan ambitie verweten. Van Tongeren: ‘Ik ben echt sprakeloos.’ Van der Werf: ‘Wat is er gebeurd met GroenRechts?’ Janssen: ‘Energie moet betaalbaar zijn voor de huidige generatie, maar ook voor de volgende. En daar gaat het bij de VVD de bietenbrug op.’
Ambitieloos of niet, de bezoekers van het vijfde FD Energiedebat vonden het energiebeleid van de VVD beter dan die van GroenLinks, CDA of SP. Sterker nog, als enige partij scoorden de liberalen na twee uur debatteren beter dan de andere drie partijen (zie grafiek).