Het klimaat is 'hot'! - Hoofdinhoud
in Nieuws
Op 23 januari jl. heeft de Europese Commissie dan eindelijk haar klimaatplan gepresenteerd. Hiermee geeft zij handen en voeten aan de klimaatdoelstellingen zoals vastgesteld door de Europese regeringsleiders tijdens de EU voorjaarstop begin maart 2007. De lidstaten kwamen toen ondermeer overeen dat de uitstoot van CO2 in 2020 met 20% moet zijn teruggedrongen. In datzelfde jaar moet de EU tevens 20% energiezuiniger zijn, moet 20% van de energieproductie duurzaam zijn en moeten auto's voor 10% op biobrandstoffen rijden.
Dit zijn buitengewoon ambitieuze doelstellingen, waarbij 'overpromise & underdelivery' een reëel risico is. Dit is o.a. bevestigd door het Internationaal Energie Agentschap (IEA) te Parijs. Het IEA stelde dat de combinatie van bovengenoemde doelen, de realisatie van die doelen extreem complex en duur maakt. Ook de Britten meldden medio augustus 2007 dat het een enorme uitdaging zal worden. 'It is no secret that these are ambitious targets and it will be a major challenge to meet them, not just for the UK but for all EU states. We now wait for Brussels to come with the small print of how to reach the ambitious goals'. De beantwoording van de hoe-vraag (op welke wijze gaan we die percentages realiseren?) werd door de Europese regeringsleiders immers uitbesteed aan de Commissie. Het antwoord is nu binnen en omvat ondermeer:
► Een voorstel tot grondige hervorming van de regeling voor de handel in emissierechten waardoor alle grote uitstootveroorzakende spelers, zoals de zware industrie en energiebedrijven maar ook de luchtvaart, worden aangezet tot de ontwikkeling van schone productietechnologieën (EU-uitstoot in 2020 21% ↓ t.o.v. 2005);
► Een voorstel over de verdeling van de inspanningen om de gewenste emissiereductie te realiseren in sectoren die niet onder deze regeling vallen, zoals de bouw-, vervoer-, landbouw- en afvalsector (voor NL 16% ↓ in 2020);
► Een voorstel voor een richtlijn ter bevordering van duurzame energie. M.a.w. energie moet meer en meer uit hernieuwbare energiebronnen worden gehaald (voor NL 11,5% ↑ in 2020).
Minister Cramer (VROM) sprak diezelfde dag over 'een evenwichtig pakket'. Sterker nog, volgens Cramer had de Europese Commissie de lat voor Nederland best wat hoger mogen leggen. Het is dan ook haar streven om de Europese norm voor uitstootvermindering volgend jaar op 30% vast te stellen. Wel erkende de minister dat Nederland een aanzienlijke inspanning staat te wachten als het gaat om het aandeel duurzame energie. En dus kondigde zij voor de komende jaren alvast een verdubbeling van het aantal windmolens aan. Oud-voetballer, Barend en Van Dorp-held en promotor van de Postbank, Jan Mulder, kan zijn lol op.
Waarover vooralsnog nauwelijks is gerept, is het feit dat het hier gaat om individuele, wettelijke afdwingbare doelstellingen per lidstaat. Lidstaten worden verder geacht om in nationale actieplannen precies vast te leggen hoe zij van plan zijn hun doelstellingen te halen en hoe de vooruitgang efficiënt kan worden gevolgd. Aangezien de lidstaten steeds op de hoogte zijn gehouden en ook inspraak hebben gehad, zouden die nationale actieplannen inmiddels zo goed als gereed moeten zijn.
Ook het EC voorstel om (een percentage van) de opbrengst van de geveilde emissierechten te oormerken, bleef onderbelicht. Om over de juridische haken en ogen van de methode als zodanig nog maar niet te spreken. Veilen, op de voorgestelde manier, dreigt een verkapte belasting te worden. Is het nog mogelijk om op andere wijze windfall profits uit te sluiten en tegelijkertijd de incentive voor verdergaande investeringen overeind te houden? Kan e.e.a. überhaupt op enig draagvlak rekenen in bijvoorbeeld de VS en China. Als we onze concurrentiepositie en de klimaatdoelstellingen serieus nemen, hebben we de andere spelers op het wereldtoneel immers hard nodig. En wat doen we met het gegeven dat er altijd wel iemand op deze wereld is die voldoende geld heeft om alle rechten op te kopen, zoals een hedge fund. Hiermee kan er zomaar ineens een totaal andere markt worden gecreëerd met het doel om toch vooral in eigen inkomen te voorzien.
Anno 2008 is er geen ontkomen aan, het klimaat is 'hot'. Ontkennen is geen optie, al is het maar omdat we hiermee ook sterk kunnen inzetten op het terugdringen van onze energieafhankelijkheidsrelatie met bepaalde 'schurkenstaten'. In deze is het dan overigens wel cruciaal om het belang van kernenergie te erkennen. Maatregelen om de nadelige effecten van de klimaatverandering zo veel mogelijk te beperken, hoeven niet per definitie nadelig voor consument en bedrijfsleven uit te pakken. Het klimaat is big business, of beter dat kán het zijn.
Dit vergt echter wel een realistische marktbenadering. Het moet de industrie uiteindelijk wel mogelijk worden gemaakt om het beleid daadwerkelijk gestalte te geven. Zij moeten het doen. Ook minister Cramer kan het zich niet veroorloven dat zij wegtrekken naar elders. Ofwel, zoals Mark Rutte het onlangs verwoordde, het is hoog tijd voor Groen Rechts. Een flink debat in Tweede Kamer waard, zo lijkt me.
Jeanine Hennis-Plasschaert