Memorie van toelichting - Vaststelling van de begrotingsstaat van het Infrastructuurfonds voor het jaar 2013 - Hoofdinhoud

Deze memorie van toelichting i is onder nr. 2 toegevoegd aan wetsvoorstel 33400 A - Vaststelling begroting Infrastructuurfonds 2013.

Officiële titel	Vaststelling van de begrotingsstaat van het Infrastructuurfonds voor het jaar 2013; Memorie van toelichting; Memorie van toelichting
Document­datum	19-09-2012
Publicatie­datum	19-09-2012
Nummer	KST33400A2
Kenmerk	33400 A, nr. 2
Externe link	origineel bericht
Originele document in PDF

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Vergaderjaar 2012–2013

33 400 A

Vaststelling van de begrotingsstaat van het Infrastructuurfonds voor het jaar 2013

Nr. 2

MEMORIE VAN TOELICHTING

Het advies van de Afdeling advisering van de Raad van State wordt niet openbaar gemaakt, omdat het zonder meer instemmend luidt/uitsluitend opmerkingen van redactionele aard bevat (artikel 26, vijfde lid, van de Wet op de Raad van State).

Inhoudsopgave

A.

B.

1

2

3

4

ARTIKELGEWIJZE TOELICHTING BIJ DE WETSARTIKELEN

Wetsartikel 1

BEGROTINGSTOELICHTING

Leeswijzer

De Infrastructuuragenda

De productartikelen

Bijlagen:

• 1. 

  Voeding van het Infrastructuurfonds en begrotingstaat per productartikelonderdeel

• 2. 

  Verdiepingsbijlage

• 3. 

  Uitwerking van het Begrotingsakkoord in het Infrastructuurfonds

• 4. 

  Overzichtsconstructie Kustwacht Nieuwe Stijl

• 5. 

  Effecten versoberingmaatregelen Beheer en onderhoud

• 6. 

  Bijlage naar aanleiding van het Rapport van de Algemene Rekenkamer bij het Jaarverslag 2011 Infrastructuurfonds (Kamerstukken II, 2011/2012, 33 240 A, nr. 2).

• 7. 

  Afkortingenlijst

Blz. 2

2

3

3

8

13

88

88 92 140 142 144

151 158

A. ARTIKELGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET BEGROTINGSWETSVOORSTEL

Wetsartikel 1

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 1, derde lid, van de Comptabiliteitswet 2001 elk jaar afzonderlijk bij de wet vastgesteld. Het wetsvoorstel strekt ertoe om de onderhavige begrotingsstaat voor het aangegeven jaar vast te stellen.

Alle voor dit jaar vastgestelde begrotingswetten tezamen vormen de Rijksbegroting voor dat jaar. Een toelichting bij de Rijksbegroting als geheel is opgenomen in de Miljoenennota.

Met de vaststelling van dit wetsartikel worden de uitgaven, verplichtingen en ontvangsten vastgesteld. De in de begrotingsstaat opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).

De Minister van Infrastructuur en Milieu,

B. BEGROTINGSTOELICHTING

• 1. 

  LEESWIJZER

Het ministerie van Infrastructuur en Milieu (IenM) stelt de begroting van het ministerie van Infrastructuur en Milieu (Begroting hoofdstuk XII) op van de Rijksbegroting en een begroting van het Infrastructuurfonds en het Deltafonds.

Voor u ligt de begroting van het Infrastructuurfonds.

Door een apart fonds voor infrastructuur kan beter invulling worden gegeven aan de doelstellingen zoals genoemd in de wet op het Infrastructuurfonds, te weten het bevorderen van een integrale afweging van prioriteiten en het bevorderen van continuïteit van middelen voor infrastructuur. Zo mag het fonds jaarlijkse saldi (meer of minder uitgaven in enig jaar) overhevelen – in tegenstelling tot de Begroting hoofdstuk XII van IenM – waardoor (kasmatige) vertragingen en versnellingen van projecten niet hoeven te leiden tot budgettaire knelpunten.

Het Infrastructuurfonds wordt voor het grootste deel gevoed door een bijdrage uit de Begroting hoofdstuk XII (artikel 26 Bijdrage Investeringsfondsen). Daarnaast worden voor een aantal projecten uitgaven doorberekend aan derden, zoals andere ministeries, lagere overheden, buitenlandse overheidsinstanties en de Europese Unie (EU)

De begroting bestaat uit de volgende onderdelen:

• 1. 

  Infrastructuuragenda, waarin de mijlpalen in het lopende infrastructuurprogramma worden gepresenteerd.

• 2. 

  Productartikelen, waarin per investeringsdomein de begrotingcijfers worden gepresenteerd. Hierin zijn ook de projectoverzichten opgenomen. Een nadere toelichting op deze en alle overige infrastructuurprojecten is te vinden in het Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (MIRT)-projectenboek 2013.

• 3. 

  Bijlagen; de volgende bijlagen zijn opgenomen in deze begroting:

• a. 

  Voeding van het Infrastructuurfonds en begrotingstaat per productartikelonderdeel

• b. 

  Verdiepingsbijlage; hierin wordt de opbouw van de beschikbare bedragen per productartikel uiteengezet.

• c. 

  Verwerking Begrotingsakkoord

• d. 

  Overzichtsconstructie Kustwacht Nederland Nieuwe Stijl

• e. 

  Begroting Beheer en Onderhoud

• f. 

  Bijlage naar aanleiding van het Rapport van de Algemene Rekenkamer bij het Jaarverslag 2011 Infrastructuurfonds (Kamerstukken II, 2011/2012, 33 240 A, nr. 2). In de bestuurlijke reactie heeft de minister van IenM toegezegd inzichtelijk te maken hoe de onderbestedingen in de periode 2005–2010 alsnog ten gunste van het spoor komen.

• g. 

  Lijst met afkortingen.

Groeiparagraaf: wat is nieuw in deze begroting

De begroting is dit jaar gewijzigd door invoering van een nieuwe begrotingsstructuur, verdere doorvoering van het «verantwoord begroten» en maatregelen om meer transparantie te bieden.

Transparantie

In begrotingsonderzoeken en tijdens begrotingsbehandelingen is geconstateerd dat meer transparantie van de begrotingen van IenM wenselijk is. Recent heeft de Tweede Kamer naar aanleiding van het rapport van de Tijdelijke Commissie Onderhoud en Innovatie Spoor deze wens nog eens herhaald.

In de kabinetsreactie op het rapport van de Tijdelijke Commissie Onderhoud en Innovatie spoor (Kamerstukken II, 2011/2012, 32 707, nr. 16) is een pakket maatregelen aangekondigd om de informatievoorziening naar de Tweede Kamer beter en transparanter te maken. De maatregelen zijn – voor zover van toepassing op de begroting – in deze begroting doorgevoerd. Het betreft onder andere het inzichtelijk maken van significante kasschuiven en begrotingsmutaties over een langere periode (tot en met 2028) dan de reguliere meerjarenramingen (t+4).

Verder heeft de vaste Kamercommissie IenM geconstateerd dat met het toedelen van de bijdrage aan het Infrastructuurfonds aan de verschillende beleidsartikelen, veel sterker de inhoudelijke relatie gelegd kan worden tussen beleidsdoelstellingen, de ministeriële verantwoordelijkheid en het geld dat via het Infrastructuurfonds besteed wordt. Hiertoe is een nieuw beleidsartikel, artikel 26 Bijdrage Investeringsfondsen, geïntroduceerd. In de brief van IenM (Kamerstukken II, 2011/2012, 31 865, nr. 42) is verder aangegeven hoe IenM deze relatie wil versterken. In deze begroting is die lijn doorgevoerd.

Deze ontwikkelingen hebben hun uitwerking op de diverse onderdelen van de begroting van het Infrastructuurfonds. De volgende zaken zijn concreet gewijzigd ten opzichte van de begroting van het Infrastructuurfonds van 2012:

– In de bijlage zijn de uitgaven per modaliteit weergegeven. Daarbij is het verschil met artikel 26 Bijdrage Investeringsfondsen van de Begroting hoofdstuk XII uitgewerkt. Dit verschil betreft voornamelijk de overige ontvangsten van het fonds. – De opzet en terminologie van de verschillende artikelen in het Infrastructuurfonds en Deltafonds is conform de brief van IenM (Kamerstukken II, 2011/2012, 31 865, nr. 42) aangepast om meer uniformiteit te brengen in de artikelen. De vernieuwde opzet van de artikelen heeft als gevolg dat het Spoorartikel en de «Rijkswaterstaat-artikelen» wegen en hoofdvaarwegen nu vergelijkbaar van opzet zijn. De in de vorige begrotingen opgenomen projecten en budgetten onder Verkenningen en Planuitwerkingen zijn met ingang van deze begroting ondergebracht onder Aanleg. – Op de productartikelen van het Infrastructuurfonds worden onder de desbetreffende tabel «budgettaire gevolgen van de uitvoering» na de begrotingsperiode extracomptabel de budgetten op het niveau van artikelonderdeel weergegeven voor de looptijd tot en met 2028. – Mutaties op de beschikbare budgetten worden in de verdiepingsbijlage op hetzelfde detailniveau (artikelonderdeel) tot en met 2028 toegelicht. – In deze begroting wordt de nog niet aan sectoren toebedeelde investeringsruimte voor deze en volgende kabinetten tot en met 2028 op artikel 18 Overige uitgaven en ontvangsten van het Infrastructuurfonds geraamd, zodat deze voor de Tweede Kamer zichtbaar en navolgbaar wordt. Dit is ook zichtbaar onder de «extracomptabele» tabellen behorend bij artikel 26 Bijdrage Investeringsfondsen van de Begroting hoofdstuk XII . Zie voor een nadere toelichting op de investeringsruimte de brief over de Structuurvisie Infrastructuur en Milieu (Kamerstukken II, 2010–2011, 32 500 A, nr. 83)

– De Infrastructuurfonds-artikelen 11 Hoofdwatersystemen en 16

Megaprojecten niet Verkeer en Vervoer, met uitzondering van Project Mainportontwikkeling Rotterdam (PMR)), zijn geconverteerd naar het Deltafonds en de Begroting hoofdstuk XII. In deze Infrastructuurfondsbegroting worden productartikel 11 Hoofdwatersystemen en de artikelonderdelen 16.02 tot en met 16.05 nog tot en met het jaar 2012 weergegeven. In de verdiepingsbijlage is beschreven hoe de conversie heeft plaatsgevonden.

– Het inzicht in de budgetten van de planuitwerkingen/

verkenningenprogramma’s tot en met 2028 wordt verhoogd door de nieuwe tabellen planuitwerking/verkenning in het Infrastructuurfonds en het Deltafonds (zie toelichting hieronder).

– Significante kasschuiven en begrotingsmutaties worden inzichtelijk en traceerbaar gemaakt in de verdiepingsbijlage. Aangegeven wordt welke artikelen betrokken zijn bij mutaties en de effecten in de tijd worden weergegeven. Dit is voor alle productartikelen van het Infrastructuurfonds gedaan. Naast de financiële toelichting wordt ook een inhoudelijke toelichting gegeven op deze kasschuiven en begrotingsmutaties.

– Conform de aanbeveling van de Tijdelijke Commissie Onderhoud en Innovatie Spoor worden alle mutaties in de begroting boven een bedrag van € 5 miljoen toegelicht.

Specifiek voor artikel 13 Spoorwegen zijn voorts de volgende wijzigingen doorgevoerd naar aanleiding van de aanbevelingen van de Tijdelijke

Commissie Onderhoud en Innovatie Spoor:

– Voor Beheer, onderhoud en vervanging spoor (artikelonderdeel 13.02) is een meer uitgebreide inhoudelijke toelichting opgenomen op de aanwending van de bijdrage aan ProRail. In deze begroting is een specificatie van de uitgaven opgenomen, die is gelijk getrokken met de specificatie zoals die is opgenomen in het beheerplan en het jaarrekening van ProRail.

– De onderverdeling van het artikel van het Infrastructuurfonds voor Beheer, onderhoud en vervanging spoor (artikelonderdeel 13.02) is aangepast, zodat dit beter vergelijkbaar is met de gegevens in het beheerplan en de jaarrekening van ProRail.

– Er is een zichtbare aansluiting gemaakt tussen de uitgaven op het Infrastructuurfonds en de uitgaven van ProRail. Dit is gedaan door de middelen voor ProRail apart zichtbaar te maken bij artikelonderdeel Aanleg (artikel 13.03) en door het opnemen van het grafische schema met financiële stromen spoorinfrastructuur.

– Conform de Kabinetsreactie op het rapport van de Tijdelijke Commissie Onderhoud en Innovatie Spoor is duidelijk aangeven hoe de forfaitaire planningscorrectie op het aanlegprogramma wordt verwerkt.

Tabel planuitwerking/verkenningen

Deze begroting bevat nieuwe tabellen voor programma’s/projecten die zich bevinden in de fase van planuitwerking/verkenning en voor het eerst informatie over de mate van verplichting van het budget. Dit leidt tot meer inzicht in planuitwerking en verkenning, waarmee tevens invulling wordt gegeven aan de toezegging om de budgetflexibiliteit voor de periode tot en met 2028 inzichtelijk te maken. Het hele programma is daartoe per modaliteit ingedeeld in drie categorieën, te weten:

A: «Verplicht»

Hieronder vallen alle projecten/programma’s waar met (bestuurlijke) partijen concrete afspraken over zijn gemaakt over scope/tijd/geld/risico’s met het oog op de realisatie. Doorgaans worden deze neergelegd in bestuursovereenkomsten of convenanten. Daarnaast vallen projecten onder deze categorie, die onvermijdelijk zijn om aan wettelijke normen te kunnen voldoen zijn.

B: «Gebonden»

Deze categorie is voor projecten die niet onder (A) vallen, maar waarbij taakstellende projectbudgetten zijn vastgesteld en extern gecommuniceerd (bijvoorbeeld bij Voorkeursbeslissing), moties/amendementen erover zijn aanvaard en/of globale intentie/procesovereenkomsten zijn gesloten.

C: «Bestemd»

De overige projecten, programma’s, planuitwerkingen, verkenningen, niet zijnde (A) of (B), die geacht worden bij te dragen aan de geformuleerde beleidsdoelen vallen onder deze categorie. Ook bekende risico’s, zoals gemeld in correspondentie richting de Tweede Kamer kunnen hier opgenomen worden. Kenmerkend is dat nog geen politiek vastgestelde budgetten per project beschikbaar zijn. Indien beschikbaar wordt een kostenindicatie/bandbreedte opgenomen.

Deze aanpak is een groeiproces en wordt in de loop van het jaar geëvalueerd en indien nodig in de ontwerpbegroting 2014 aangepast.

Prestatieafspraken Beheer en Onderhoud

Het verkeersmanagement en beheer en onderhoud van het hoofdwegennet (artikel 12) en de hoofdvaarwegen (artikel 15) wordt door Rijkswaterstaat uitgevoerd op basis met de beleidsdiensten gemaakte prestatieafspraken. Voor de periode 2013-2016 zijn met Rijkswaterstaat nieuwe prestatieafspraken gemaakt. Tevens zijn nieuwe indicatoren opgesteld. Deze nieuwe indicatoren sluiten beter aan op de beleidsdoelen. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de indicatoren zoals opgenomen bij de genoemde artikelen.

Toelichting bij Verdiepingsbijlage

Naar aanleiding van Cie. Kuiken is aan uw Kamer toegezegd dat de significante begrotingsmutaties en kasverschuivingen in de jaarlijkse begrotingscyclus beter inzichtelijk en traceerbaar worden gemaakt. Als invulling van deze toezegging zijn in de begroting 2013 van het Infrastructuurfonds voor het eerst de bijgaande tabellen en toelichtingen opgenomen die dit inzicht beogen te verschaffen. De tabellen geven inzicht in de begrotingsmutaties en kasschuiven over de gehele planperiode tot en met 2028. De majeure en politiek relevante mutaties worden vervolgens nader toegelicht. In de verdiepingsbijlage 2 zijn de jaren 2012 t/m 2017 opgenomen conform de Rijksbegrotingsvoorschriften. In verdiepingsbijlage 8 zijn de mutaties in de periode t/m 2028 opgenomen conform mijn toezeggingen.

Ter verduidelijking een toelichting op de in te tabellen gehanteerde termen/labelling:

Intensivering: de mutatie betreft een verhoging van de uitgaven op het artikel(onderdeel)vanuit een ander artikel (bijv. overboeking) of van buiten het fonds (bijv. verhoging fonds uit algemene middelen)

Extensivering: de mutatie betreft een verlaging van de uitgaven op het artikel(onderdeel) ten gunste van een ander artikel (bijv. overboeking)

of naar buiten het fonds (bijv. taakstelling).

Neutraal: de mutatie is op artikelniveau per jaar budgettair neutraal,

het betreft een verschuiving tussen artikelonderdelen

Inter-temporeel / kasschuif: de mutatie is binnen het artikelonderdeel meerjarig budgettair neutraal, er is sprake van een verschuiving tussen jaren

Technisch: de mutatie is financieel-technisch van aard en is budgettair en produktieneutraal (bijv. begrotingsconversie)

De begrotingen van IenM zijn ook digitaal beschikbaar op www.rijksbegroting.nl/.

Als bijstuk bij de begroting van het Infrastructuurfonds wordt ook jaarlijks het MIRT-projectenboek (www.mirtprojectenboek.nl) meegestuurd.

• 2. 

  INFRASTRUCTUURAGENDA

De infrastructuuragenda beperkt zich tot het presenteren van de agenda op projectniveau, met aandacht voor de mijlpalen in het lopende infrastructuurprogramma. Zo wordt inzichtelijk gemaakt welke projecten in 2013 worden opgeleverd en bij welke projecten de uitvoering in 2013 begint.

A. Mijlpalen en resultaten 2013

Beheer, onderhoud en vervanging

In 2013 wil IenM onder meer de volgende activiteiten in het kader van beheer, onderhoud en vervanging uitvoeren:

Mijlpaal

Project

Hoofdwegen

Hoofdvaarwegen

– Verkeersmanagement (o.a. inzet weginspecteurs bij incidenten, het op alle bemeten wegvakken inwinnen van betrouwbare reis en route-informatie en deze informatie tijdig aan de serviceproviders leveren).

– Regulier Beheer en Onderhoud (o.a. verhardingsonderhoud, onderhoud kunstwerken en Dynamisch Verkeersmanagement (DVM) systemen en gladheidbestrijding)

– Vervanging (aanpakken levensduurproblematiek stalen bruggen )

– Verkeersmanagement ( o.a. activiteiten in het kader van verkeersbege-leiding, bediening van objecten en vaarwegmarkering) – Regulier Beheer en Onderhoud (o.a. maatregelen om de breedte en diepte van de vaarweg te handhaven en maatregelen om de kunstwerken (sluizen en bruggen) en verkeersvoorzieningen te laten functioneren) – Vervanging (NOMO achterstallig onderhoud vaarwegen programma «NOMO AOV» en het resterend deel uit het plan van aanpak Beheer en Onderhoud (impuls)

Spoorwegen

– Verkeersleiding en capaciteitsmanagement

– Regulier beheer en onderhoud, waaronder het inspecteren en schouwen van de infrastructuur, functieherstel bij verstoringen, het saneren van geluidsschermen en het onderhouden en schoonmaken van stations – Groot onderhoud, waaronder het slijpen van spoorstaven en het seizoenbe-stendig houden van de sporen

– Het vervangen van spoorstaven (ca. 100 kilometer), dwarsliggers (ca. 40 kilometer) en wissels (ca. 200) en de vervanging van andere systemen, zoals energie, transfer en treinbeheersing.

Voor een nadere toelichting op de stand van zaken van beheer, onderhoud en vervanging wordt verwezen naar de toelichting op de productartikelen en naar het MIRT-projectenboek-2013.

Aanleg

Hieronder volgen de mijlpalen die IenM in 2013 wil halen per sector.

Hoofdwegennet

Mijlpaal

Project

Oplevering

Start realisatie

A2 Den Bosch-Eindhoven¹ A28 Utrecht-Amersfoort¹

A10 Tweede Coentunnel/A5 Westrandweg/N200 Halfweg A73 Koninginnelaan

N11 Leiden/Zoeterwoude-Alphen a/d Rijn N33 Assen (zuid)-Zuidbroek A9 Omlegging Badhoevedorp spoedaanpak

Hoofdvaarwegennet

Mijlpaal

Project

Oplevering

Start realisatie

Verdieping vaarweg Harlingen-Kornwerderzand (Boontjes);

Amendement ligplaatsen;

Diverse projecten in het kader van Quick-win regeling binnenhavens.

De Zaan (Wilhelminasluis).

Verbreding Wilhelminakanaal bij Tilburg.

Ombouw sluis bij Zwartsluis.

Spoorwegen

Mijlpaal

Project

Oplevering Start realisatie

Rotterdam Centraal (t.b.v. NSP)

Vervanging Dieze brug Den Bosch

Voorinvestering DSSU

Punctualiteits-/capaciteitsknelpunten tweede fase Herstelplan Spoor

Toegankelijkheid spoor

Fietsparkeren bij stations

Project Reistijdverbetering

Programma Kleine Functiewijzigingen

Voor een nadere toelichting over de stand van zaken voor het lopende programma wordt verwezen naar de toelichting op de productartikelen en naar het MIRT-projectenboek 2013.

Regionale/lokale infrastructuur (> € 112,5/€ 225 miljoen)

Voor de grote regionale en lokale infrastructuurprojecten (kosten van de meest kosteneffectieve oplossing hoger dan € 112,5 respectievelijk € 225 miljoen) ligt de verantwoordelijkheid voor voorbereiding, aanleg, beheer en onderhoud en exploitatie bij de betreffende regionale of lokale overheid. IenM kan een bijdrage leveren in de aanlegkosten van zo’n project als nut en noodzaak zijn aangetoond en het project van (boven)re-gionaal belang is. Voorbeelden van grote regionale/lokale infrastructuurprojecten zijn: N201, Noord-Zuidlijn en Rijn-Gouwe lijn. In artikelonderdeel 14.01 van het Infrastructuurfonds van de Rijksbegroting zijn de grote regionale /lokale projecten nader aangeduid.

B. Invulling Begrotingsakkoord

In de Begroting hoofdstuk XII is aangegeven hoe de taakstelling Begrotingsakkoord is toegerekend. In onderstaande tabel is aangegeven hoe de taakstelling is doorvertaald naar de verschillende productartikelen.

Over de feitelijke invulling van de taakstelling voor 2014 en volgende jaren heeft nog geen besluitvorming plaatsgevonden. Dat is aan het nieuwe kabinet. In deze begroting zijn de taakstellingen cijfermatig verwerkt op verkenningen en planuitwerkingsprogramma.

Invulling taakstelling Infrastructuurfonds Begrotingsakkoord (x € 1 000)

(vervolg) Invulling taakstelling Infrastructuurfonds Begrotingsakkoord (x € 1 000)

2021

2022

2023

2024

2025

2026

2027

2028

Som

Totaal Infrastructuurfonds

260 411

262 114 - 261 871 - 260 368 - 259 594 - 259 883 - 259 894 - 259 883 - 4 206 478

C. Begroting op hoofdlijnen

De onderstaande tabel geeft de belangrijkste wijzigingen in de uitgaven en inkomsten aan ten opzichte van de eerste suppletoire begroting 2012.

1      Taakstellingen Begrotingsakkoord

2      Taakstelling Begrotingsakkoord (aanleg)

3      Taakstelling Begrotingsakkoord (aanleg – kasschuif)

4      Van/naar BDU

5      BTW compensatie Zuid-As

6      Taakstelling apparaat

7      Bijdrage van HXII tbv Dynamax

8      Bijdrage van HXII tbv geluidsprogramma

9      Loonbijstelling

10    Kaderrichtlijn water naar HXII

11    Overboeking naar Deltafonds

12    Desalderingen Diversen

Div. Div.

Div.

Div. 12 13 12

13 Div.

11 Div. Div.

67 908

3 500

3 500 6 817

77 925 - 945

• - 

  98 787 200 000

230 000

• - 

  4 044

• - 

  8 604 3 000

3 500 6 673

• - 

  95 164 972 563

• - 

  1 153

19

• - 

  103 336

• - 

  200 000

130 000 - 2 966

• - 

  23 052

7 900

3 500 6 318

• - 

  95 841 1 204 393

• - 

  23 825

• - 

  138

• - 

  99 744 200 000

100 000 - 2 966

31 818

3 500

6 003 - 47 626

1 257 852

7  638 1 893

102 945 200 000

• - 

  2 966 - 33 604

3 500

6 016

• - 

  2 375

1 367 409

• - 

  15 625

1 135

101 489 200 000

12 452 20 000 35 390

7 010

6 051

• - 

  9 455

1 120 211

• - 

  23 500

207

Totale mutaties

132 961 - 1 597 122 - 1 505 833 - 1 520 972 - 1 714 273 - 1 444 325

Stand ontwerp-begroting 2012

7 909 699 6 234 490 6 872 531 5 940 957 6 550 080 6 346 811

Een volledig overzicht van de mutaties is terug te vinden in de bijlagen.

Ad 1. In het Begrotingsakkoord wordt het Infrastructuurfonds structureel verlaagd met € 200 miljoen. Conform het Begrotingsakkoord is deze taakstelling in 2013 verwerkt op de aanlegbudgetten van Wegen en Vaarwegen. Vanaf 2014 is de taakstelling verdeeld over alle aanlegbudgetten binnen de investeringsfondsen.

Ad 2. Conform het Begrotingsakkoord is een kasschuif op het aanlegprogramma van het Infrastructuurfonds aangebracht in de jaren 2013 tot en met 2015. In lijn met het Begrotingsakkoord is deze voor € 200 miljoen. verwerkt op wegen en vaarwegen, en de overige € 30 miljoen op spoor en regionaal, lokale infrastructuur.

Ad 3. Naast de specifieke bezuinigingen (zie ad 2 en 3) dragen het Infrastructuurfonds, Deltafonds en de Begroting hoofdstuk XII samen voor € 136 miljoen bij aan de generieke bezuinigingen uit het Begrotingsakkoord. Een substantieel deel hiervan (te weten circa € 99 miljoen) komt ten laste van het Infrastructuurfonds.

Ad 4. Het gaat om de overboeking van verschillende projecten, waarvan de betaalbaarstelling via de Brede Doeluitkering (BDU) zal verlopen. Met betrekking tot het spoorwegenprogramma betreft dit met name het regionale project sneltram Maastricht-Lanaken-Hasselt en het project Quickscan gedecentraliseerd spoor (Gelderland/SAN). Vanuit het hoofdwegenprogramma wordt een bedrag van € 45 miljoen met betrekking tot het programma Beter Benutten overgeboekt en vanuit het regionaal lokale infrastructuurprogramma gaat het om het project

Quickwins Rotterdam en naar Actieplan Regionaal OV met betrekking tot de provincie Flevoland (€ 23 miljoen).

Ad 5. Betreft de uitwerking van de BTW compensatie € 40 miljoen in de jaren 2017 en 2018 (bijdrage van het ministerie van Financiën) conform eerdere afspraak uit 2005 over het verlagen van de BTW-druk op het project (Handelingen 2004–2005, 29 800 XI, nr. 102).

Ad 6. Deze mutatie betreft de taakstelling apparaat uit het Regeerakkoord welke, in afwachting van de invulling hiervan, nog geparkeerd was op de Begroting hoofdstuk XII. De invulling heeft ertoe geleid dat de uitgaven van ProRail met € 37,5 miljoen worden verlaagd vanaf 2018, met een ingroei vanaf 2013. Deze definitieve invulling was reeds verwerkt in het Beheerplan 2012 van ProRail en is nu ook verwerkt in de begroting Infrastructuurfonds.

Ad 7. Dit betreft een technische mutatie van hoofdstuk XII naar het Infrastructuurfonds waarmee een deel van de programma’s Meer Veilig 3 en de kritische ontwerpelementen verkeersveiligheid (AKOE) worden bekostigd. Deze hangen samen met de invoering van de dynamische maximumsnelheden op de diverse trajecten. Dit is eerder gemeld aan de Tweede Kamer.

Ad 8. Betreft een bijdrage van DG Ruimte voor het geluidsprogramma tot en met 2023 in aanvulling op eerdere bijdragen uit het Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing (ISV) tot en met 2020.

Ad 9. Betreft de toevoeging van de loonbijstelling 2012.

Ad 10. De Tweede Kamer heeft bij de behandeling van de Deltawet het amendement Lucas (Kamerstukken II 2011–2011, 32 304, nr. 29) aangenomen. Hierin wordt bepaald dat geen uitgaven voor aanlegprojecten waterkwaliteit en de Kaderrichtlijn Water (KRW) uit het Deltafonds gedaan mogen worden. Deze uitgaven moeten na in werking treden van de Deltawet verantwoord worden op de Begroting hoofdstuk XII.

Ad 11. In de Deltawet is opgenomen dat een Deltafonds wordt ingezet dat zorg draagt voor de financiering en bekostiging van maatregelen en voorzieningen op het gebied van waterveiligheid en zoetwatervoorziening. Uitgaande van de Deltawet zijn de artikelen 11 (Hoofdwatersystemen) en 16 (Megaprojecten wat betreft Maaswerken en Ruimte voor de Rivier) van het Infrastructuurfonds, geconverteerd naar het Deltafonds en de Begroting hoofdstuk XII (zie ook ad 12).

Ad 12. Dit bestaat enerzijds uit de verwerking van de bijdragen van derden op de verschillende aanleg projecten, met name op hoofdwegen- en spoorwegenprogramma. Anderzijds betreft dit het afboeken van de geraamde tolopbrengsten in de jaren 2013–2017 op het project A12/15 bereikbaarheid regio Arnhem-Noord (€ 283 miljoen).

• 3. 

  DE PRODUCTARTIKELEN

Artikel 11 Hoofdwatersystemen

Uitgaande van de Deltawet zijn de artikelen 11 Hoofdwatersystemen en 16 Megaprojecten niet Verkeer en Vervoer, met uitzondering van het PMR) van het Infrastructuurfonds, geconverteerd naar het Deltafonds en de Begroting hoofdstuk XII.

In bijlage 5a bij de begroting van het Deltafonds is een conversietabel opgenomen met de doorgevoerde omzettingen. Maatregelen op het gebied van waterkwaliteit die niet verbonden zijn aan waterveiligheid en zoetwatervoorziening zijn als gevolg van de bij de behandeling van het wetvoorstel Deltawet aangenomen amendement Lucas (Kamerstukken II, 2011/2011, 32 304, nr. 29) niet in het Deltafonds opgenomen en worden verantwoord op de begroting van hoofdstuk XII.

Budgettaire gevolgen van de uitvoering van art. 11 Hoofdwatersystemen (x € 1 000)

11.01 Watermanagement 11.01.01 Basispakket watermanagement

11.02 Beheer en onderhoud 11.02.01 Basispakket B&O waterkeren 11.02.05 Basispakket B&O integraal waterbe-heren

11.02.08 Groot variabel onderhoud waterbeheer

11.03 Aanleg

11.03.01 Realisatieprogramma waterkeren

11.03.02 Realisatieprogramma waterbeheren

11.05 Verkenning en planuitwerking

11.05.01 Verkenningenprogramma hoofdwatersystemen

11.05.02 Planuitwerkingsprogramma waterkeren

11.05.03 Planuitwerkingsprogramma waterbeheer

11.06 Staf Deltacommisaris 11.06.01 Staf Deltacommisaris

11.07 Netwerkgebonden kosten HWS

11.07.01 Apparaatskosten RWS

11.07.02 Overige netwerkgebonden kosten

18 913

2 159

15 030

6 599

11.09 Ontvangsten

39 763

40 746

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Artikel 12 Hoofdwegennet

Omschrijving van de samenhang in het beleid

Op dit artikel worden de producten op het gebied van Rijkswegen verantwoord. Betreft de onderdelen verkeersmanagement, beheer, onderhoud en vervanging, aanleg, GIV/PPS en netwerkgebonden kosten.

Artikel 12 Hoofdwegennet op het Infrastructuurfonds is gerelateerd aan beleidsartikel 14 Wegen en Verkeersveiligheid en artikel 22 Externe veiligheid en risico’s op de Begroting hoofdstuk XII.

Budgettaire gevolgen van de uitvoering van art. 12 Hoofdwegennet (x € 1 000)

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

12.01 Verkeersmanagement 12.01.01 Verkeersmanagement

12.02 Beheer, onderhoud en vervanging

12.02.01 Beheer en onderhoud

12.02.02 Servicepakket B&O 12.02.04 Vervanging

12.03 Aanleg

12.03.01 Realisatie

12.03.02 Verkenningen en planuitwer-kingen 12.04.01 GIV/PPS

12.05 Verkenningen en planuitwerkingen voor tracèbesluit

12.05.01 Verkenningen

12.05.02 Planuitwerking voor tracèbesluit

12.06 Netwerkgebonden kosten HWN

12.06.01 Apparaatskosten RWS

12.06.02 Overige netwerkgebonden kosten

50 137

50 137

322 966

178 572

72 016

72 378

1 340 525

1 340 525

374 846

42 027

10 758

31 269

446 870

387 073

59 797

30 768

30 768

349 482

270 356

56 993

22 133

1 121 815

1 121 815

306 506

302 246 16 678 285 568 439 712 383 570

56 142

22 072

22 072

413 384

339 249

74 135 1 451 135 1 042 578

408 557 420 256

422 016 367 678

54 338

18 733

18 733

494 537

318 959

175 578

1 595 469

787 803

807 666 566 737

396 659 344 180

52 479

20 539             20 412

20 539             20 412

350 416          361 701

271 907           361 701

78 509

895 245        1 858 548

399 526           234 862

495 719 508 980

382 425 330 516

51 909

1 623 686 251 390

379 372 327 354

52 018

19 700

19 700

475 925

475 925

1 405 260 250 710

1 154 550 188 606

376 644 324 668

51 976

12.09 Ontvangsten

98 380

273 817

262 105

182 021

57 577

490 329

112 698

Onderstaand zijn de beschikbare budgetten tot en met 2028 per jaar gepresenteerd op artikelonderdeelniveau. De mutaties zijn in de verdie-pingsbijlage bij de begroting op hetzelfde detailniveau tot en met 2028 toegelicht.

12 Hoofdwegen

12.01  Verkeersmanagement

12.02  Beheer, onderhoud en vervanging

12.03  Aanleg

12.04  GIV/PPS 12.06 Netwerkgebonden kosten HWN

12.09 Ontvangsten          Ontvangsten

Bijdrage van hfdst XII (art 26)

uitgaven 2 728 863 3 072 135 2 157 605 2 871 423 2 466 135 2 266 296 2 900 973 3 282 342

22 072

18 733

20 539

20 412

19 700

19 700

19 701

19 700

413 384        494 537

1 451 135     1 595 469

420 256        566 737

422 016        396 659

262 105         182 021

350 416        361 701         475 925        472 235        468 503        471 333

895 245     1 858 548      1 405 260     1 223 702      1 861 594     2 239 198

508 980        251 390         188 606         176 441         177 205         178 213

382 425        379 372         376 644        374 218        373 970        373 898

57 577         490 329         112 698          33 050          33 050

2 466 758 2 890 114 2 100 028 2 381 094 2 353 437 2 233 246 2 867 923 3 282 342

12 Hoofdwegen

12.01  Verkeersmanagement

12.02  Beheer, onderhoud en vervanging

12.03  Aanleg

12.04  GIV/PPS 12.06 Netwerkgebonden kosten HWN

12.09 Ontvangsten          Ontvangsten

Bijdrage van hfdst XII (art 26)

uitgaven 2 200 462 2 308 124 1 949 571 1 768 654 1 298 333 1 238 570 1 177 854 1 167 362

19 701

19 701

19 701

22 290

22 290

22 290

22 290

22 290

2 200 462 2 308 124 1 949 571 1 768 654 1 298 333 1 238 570 1 177 854 1 167 362

Motivering

12.01 Verkeersmanagement

Met verkeersmanagement streeft IenM naar optimaal gebruik van informatie over de beschikbare infrastructuur en draagt IenM bij aan het bereiken van een voorspelbare en betrouwbare reistijd van deur tot deur. Daarmee worden de bereikbaarheid en verkeersveiligheid in Nederland, binnen de randvoorwaarden van duurzaamheid, bevorderd.

Producten

Voor de periode 2013–2016 zijn met Rijkswaterstaat ten behoeve van het Verkeersmanagement en Beheer en Onderhoud nieuwe prestatieafspraken gemaakt en zijn nieuwe indicatoren opgesteld. Deze nieuwe indicatoren sluiten beter aan op de beleidsdoelen.

Verkeersmanagement

Bij verkeersmanagement wordt onderscheid gemaakt in de volgende maatregelcategorieën:

– Verkeersgeleiding bij grote drukte, inclusief crisissituaties (onder andere weeralarm).

– Hulpverlening voor doorstroming en informatievoorziening bij pech en ongevallen (incidentmanagement).

– Maatregelen ter bevordering van gedisciplineerd en sociaal weggedrag, zoals bumperkleven en negeren van rode kruizen.

– Voorlichting over rijkswegen, zoals voorlichting over de gevolgen van wegwerkzaamheden.

Verkeersmanagementmaatregelen zijn onder andere de inzet van weginspecteurs bij incidenten, toeritdosering, spitsstroken, maar ook verkeersinformatie op panelen boven de weg. De meeste van deze maatregelen worden ingezet vanuit vijf regionale verkeerscentrales en een landelijke verkeerscentrale. Hierbij wordt het rijkswegennet steeds vaker in samenhang met het regionale wegennet beschouwd door gebiedsgericht verkeersmanagement waarbij wordt ingezet op regionale samenwerking. Dit krijgt ook vorm door verschillende initiatieven waarbij verkeersmanagement een rol speelt, zoals in het programma Beter Benutten. Hierin wordt samen met andere infrabeheerders, vervoersorganisaties en bedrijfsleven gewerkt aan regionale maatregelen om bestaande weg-, vaarweg-, spoor- en OV-verbindingen beter te benutten. Hetzelfde geldt ook voor de Praktijkproef Amsterdam, waarbij door middel van het gecoördineerd netwerkbreed inzetten van maatregelen een bijdrage wordt geleverd aan de beleidsdoelen zoals reistijd en bereikbaarheid in de regio Amsterdam. In deze proef zullen zowel wegkantsys- temen als dynamische navigatiesystemen worden ingezet op het hoofd – en onderliggend wegennet in de regio Amsterdam.

Een onderdeel van het verkeersmanagement betreft de samenwerking van zeventien publieke wegbeheerders (landelijk, provinciaal, regionaal en lokaal) in de Nationale Databank Wegverkeersgegevens (NDW), waarin zij de krachten bundelen om verkeersgegevens van goede kwaliteit te verzamelen en te distribueren. De actuele verkeersgegevens van de belangrijkste stroomwegen van het Hoofdwegennet en het Onderliggend wegennet in Nederland zijn in de databank opgenomen. In de databank is meer dan 5 850 strekkende kilometer weg van de 10 000 kilometer wegen die hiervoor in aanmerking komen opgenomen. De data worden beschikbaar gesteld aan marktpartijen die de data bewerken tot informatiediensten en -producten voor de reiziger.

De proeven met dynamische snelheden op de A1, A12 (Den Haag), A58 en A12 (Woerden) zijn afgerond en geëvalueerd. De resultaten van deze proeven zijn in februari 2011 aan de Tweede Kamer verzonden. Daarnaast is een proef gestart waarbij de snelheid in de 80 kilometer zone op de A20 Noordbaan wordt verhoogd naar 100 kilometer per uur aan de randen van de spits en in de avond en nacht. Naar aanleiding van de resultaten van dit experiment wordt voor de verbetering van de doorstroming de maximumsnelheid op de Noordbaan A20 Rotterdam in de randen van de spits naar 100 kilometer per uur verhoogd.

Toelichting

De verwachte afname van het aantal kilometer spitsstroken eind 2013, heeft te maken met de aanleg- en reconstructieprojecten waardoor de spitsstroken als zodanig worden vervangen door reguliere rijstroken, bijvoorbeeld A50/A73 Ewijk-Valburg.

Streefwaarde

Eenheid

Streefwaarde 2013

Op alle bemeten wegvakken wordt betrouwbare reis en route-informatie ingewonnen en                % van bemeten tijdig geleverd aan de serviceproviders.                                                                                                            rij baanlengte                               88%

Toelichting

Deze indicator geeft aan in welke mate Rijkswaterstaat betrouwbare reis-en route-informatie op de Dynamische Route-Informatie Panelen (DRIPs) zet en die informatie beschikbaar stelt voor serviceproviders en in welke mate dit tijdig gebeurt.

In de vorige begroting waren twee indicatoren met betrekking tot de aanrijtijden bij incidenten in de spits opgenomen. Incidentmanagement draagt bij aan de beschikbaarheid van de infrastructuur. De beschikbaarheid is naar aanleiding van de nieuw gemaakte prestatieafspraken als indicator opgenomen bij het beheer en onderhoud.

12.02 Beheer, onderhoud en vervanging

Motivering

Het rijkswegennet (en de onmiddellijke omgeving daarvan) in een dusdanige staat houden dat het vervullen van de primaire functie gewaarborgd is: het faciliteren van vlot en veilig vervoer van personen en goederen onder de randvoorwaarde van een kwalitatief hoogwaardig milieu.

Voor de periode 2013–2016 zijn met Rijkswaterstaat ten behoeve van het beheer en onderhoud nieuwe prestatieafspraken gemaakt. Tevens zijn nieuwe indicatoren opgesteld. Deze nieuwe indicatoren sluiten beter aan op de beleidsdoelen.

Producten

Het beheer en onderhoud van rijkswegen omvat maatregelen aan verhardingen, bruggen, tunnels en viaducten, verkeersvoorzieningen, landschap en milieu en exploitatie.

In de begroting van 2012 (bijlage 4.2) is aangegeven dat onafhankelijk onderzoek heeft bevestigd dat de beschikbare middelen voor beheer en onderhoud en vervanging onvoldoende waren. Dat heeft in de begroting 2012 geresulteerd in een oplossing van de problematiek door een verhoging van het budget, efficiencymaatregelen en versoberingen van het onderhoudsniveau. In 2012 zijn deze versoberingen verder uitgewerkt. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar bijlage 5. Voor wat betreft de vervanging voert Rijkswaterstaat nader onderzoek uit waarmee steeds concreter wordt wanneer kunstwerken in aanmerking komen voor vervanging of renovatie en wat de precieze omvang van de problematiek is

Voor de volledigheid wordt ook verwezen naar artikelonderdeel 18.12 Overige uitgaven en ontvangsten, waaronder de middelen voor beheer en onderhoud en vervanging zijn bestemd, die nog niet aan netwerken kunnen worden toebedeeld.

12.02.01 Beheer en Onderhoud

Een voorwaarde voor optimaal gebruik van het wegennet is beschikbaarheid, betrouwbaarheid en veiligheid van de infrastructuur van wegen, bruggen, viaducten, tunnels, aquaducten, matrixborden, verkeerscen-trales, verkeersvoorzieningen. Daarbij gelden de eisen ten aanzien van het landschap en het milieu rond de rijkswegen als randvoorwaarden. Deze kunnen het best worden gegarandeerd indien de infrastructuur zoveel mogelijk preventief beheerd en onderhouden wordt. Dit in tegenstelling tot correctief onderhoud, waarbij de beheerder geconfronteerd wordt met functieverlies en de gebruiker ongewild voor onaangename verrassingen wordt geplaatst. Zowel het preventief als het correctief onderhoud vallen onder het beheer en onderhoud.

De uitgaven voor het beheer en onderhoud bestaan in hoofdlijn uit:

– Uitgaven voor onderhoud van verhardingen waaronder het herstel van vorstschade en het zoveel mogelijk voorkomen daarvan. – Uitgaven voor onderhoud van kunstwerken. – Uitgaven voor onderhoud aan DVM-systemen. – Klein variabel en vast onderhoud zoals onderhoud aan bermen,

geleiderail, bewegwijzering, geluidsschermen en verlichting.

¹  Per 1 juli 2012 is de geluidwetgeving voor rijkswegen gewijzigd en opgenomen in de Wet milieubeheer (SWUNG-1, zie Staatsblad 2012, nr. 268). Als gevolg van deze wetswijziging moeten aanvullende beheer- en onderhoudskosten worden gemaakt om te kunnen blijven voldoen aan de vastgestelde geluidsproductie-plafonds. De kosten voor deze naleving zullen worden gedekt door herprioritering binnen het Infrastructuurfonds. Het voorgenomen moment hiervoor is verplaatst naar Voorjaarsnota 2013 vanwege de benodigde tijd voor het nader vaststellen van de hoogte van de benodigde middelen voor naleving en de te verrekenen besparingen op geluidkosten bij aanlegprojecten.

²  De naam van het in de vorige begrotingen opgenomen hoofdproduct «Groot Variabel Onderhoud» is met ingang van deze begroting veranderd in «Vervanging». De Tweede Kamer is op 26 juni 2012 hierover geïnformeerd (Kamerstukken II, 2011/2012, 31 865).

Hiernaast valt ook het nemen van geluidmaatregelen als gevolg van de naleving van geluidproductieplafonds (buiten de MIRT-projecten) onder

Beheer en Onderhoud¹

12.02.02 Servicepakket B&O

De in de vorige begrotingen onder de term servicepakketten geoormerkte projecten zijn met ingang van deze begroting onder gebracht onder het aanlegprogramma, omdat deze projecten naar hun aard meer overeenkomsten vertonen met aanlegprojecten dan met reguliere Beheer en Onderhoud projecten. Het meerjarenprogramma bodemsanering is ondergebracht binnen het programma regulier Beheer en Onderhoud en daarmee vervallen als servicepakket.

Het gaat om de onderstaande projecten/pakketten:

– Meer veilig-2

– Maatregelpakket Verzorgingsplaatsen

– Meer Kwaliteit Leefomgeving

12.02.04 Vervanging

Onder de categorie Vervanging² vallen uitgaven voor werkzaamheden die betrekking hebben op renovatie- en vervangingsinvesteringen. Door de veroudering van de infrastructuur en het veel intensievere gebruik dan bij ontwerp voorzien, zal geïnvesteerd moeten worden in de vervanging dan wel renovatie hiervan.

Het budget dat op dit artikelonderdeel in de huidige begrotingsperiode is opgenomen, is bestemd voor de werkzaamheden in verband met de levensduurproblematiek van de stalen kunstwerken. Van de 274 bruggen met een stalen rijdek in het hoofdwegennet is bij vooral oudere exemplaren in toenemende mate sprake van ernstige scheurvorming in de stalen rijdekken. Deze scheurvorming wordt veroorzaakt door een aanzienlijk hogere belasting met zwaar vrachtverkeer dan indertijd bij het ontwerp kon worden voorzien.

De volgende stalen bruggen worden aangepakt:

Stalen Kunstwerken

Vaste bruggen in de programmering           Beweegbare bruggen

t/m 2014

Afgerond

Geprogrammeerd na 2014

Galecopperbrug

Ewijk Kreekrak Beek (Geleen)

Ketelbrug Kruiswaterbrug

Scharsterrijnbrug

Muiderbrug

Gideonbrug

Scharberg (Elsloo)

Calandbrug

Brienenoordbrug

(westelijke boog)

Suurhoffbrug

Wantybrug

Meetbare gegevens

In onderstaande figuur is een verdeling gegeven van de beheer- en onderhoudskosten voor verhardingen, bruggen en viaducten (kunstwerken), systemen voor DVM, verkeersvoorzieningen, arealen voor landschap en milieu. Deze percentages zijn gebaseerd op een meerjarig gemiddelde: van jaar tot jaar kan het actueel uitgegeven percentage fluctueren.

12%

12%

44%

Verhardingen

DVM

Landschap en Milieu

Kunstwerken Verkeersvoorzieningen

Beheer en Onderhoud

Areaal rijkswegen

Eenheid

2011

2012

2013

Rijbaanlengte Rijbaanlengte

Areaal asfalt Areaal asfalt

Groen areaal

De verhouding verstoringen door aanleg, beheer en onderhoud t.o.v. totale verstoringen.

Tijdsduur (%) van het jaar dat de weg veilig beschikbaar is, zonder dat rijstroken zijn afgesloten of een snelheidsbeperking beperking is ingesteld door aanlegwerkzaamheden, onderhoudswerkzaamheden, door falen infra of falen verkeersmanagement.

Voldoen aan norm voor verhardingen (stroefheid en spoorvorming) en gladheidbestrijding en neemt binnen 24 uur, na constatering, maatregelen bij het (tijdelijk) niet voldoen van de norm bij wegen, viaducten, aquaducten, bruggen en tunnels (eenheid: % van de gevallen).

10%

90%

98%

Toelichting

Bij de nieuwe prestatieafspraken is gekozen voor indicatoren die beter aansluiten bij de beleidsdoelstellingen met betrekking tot de doorstroming, beschikbaarheid en veiligheid. Hiermee komen de indicatoren uit de voorgaande begrotingen, namelijk de indicator die de conditie van de wegen aangeeft en één die de kwaliteit van bruggen en viaducten in het rijkswegennet weergeeft te vervallen.

Voor de nieuwe indicatoren worden op basis van proefmetingen nieuwe streefwaarden vastgesteld. De streefwaarde voor 2013 is een eerste inschatting. Gedurende de komende jaren zal worden vastgesteld of een nadere bijstelling van de prestatieafspraken nodig is.

Motivering

12.03 Aanleg

Door middel van voorbereiding en uitvoering van infrastructuurprojecten wordt bereikt dat de noodzakelijke capaciteit beschikbaar is en komt om de verwachte verkeersgroei te faciliteren en een betrouwbaar netwerk te realiseren met voorspelbare reistijden. Daarbij wordt rekening gehouden met de kaders van veiligheid en leefbaarheid.

12.03.01 Realisatie

Producten

Dynamisch Verkeersmanagement

In 2007 heeft voormalig VenW een start gemaakt met een investeringsprogramma voor DVM. In de periode 2009–2012 wordt een bedrag van € 200 miljoen geïnvesteerd. Het gaat daarbij voornamelijk om een betere benutting van de wegen, vooral op de file top-50 en om het verbeteren van aansluitingen tussen de snelweg en regionale wegen. Bij dit investeringsprogramma houdt IenM ook rekening met het groot onderhoud om de hinder voor de weggebruiker te beperken.

Daarnaast voert IenM met het oog op de langere termijn een aantal proeven uit die het effect van meer innovatieve verkeersmaatregelen moeten aantonen. Zo wordt vanaf 2012 op de ring Amsterdam een proef met sturend verkeersmanagement opgezet gericht op een meer gecoördineerde inzet van maatregelen op het gebied van regionaal verkeersmanagement. Hiervoor is € 50 miljoen uitgetrokken.

Spoedaanpak Wegen/Fileplan ZSM

De wet Versnelling Besluitvorming Wegprojecten (Kamerstukken II, 2008/2009, 31 721, nr. A) maakt het mogelijk dertig wegprojecten met spoed op te pakken. Samen vormen deze projecten de Spoedaanpak Wegen. In de achterliggende meer dan tweeënhalf jaar is IenM erin geslaagd het uitdagende doel (30 schoppen in de grond, 10 lintjes) van het programma Spoedsaanpak Wegen te realiseren; binnen de afgesproken tijd en nagenoeg binnen het beschikbare budget. Bij alle projecten is de schop in de grond gezet en het merendeel van de projecten zijn opengesteld.

Overige realisatieprojecten

In 2013 wil IenM de volgende mijlpalen realiseren:

Tabel mijlpalen 2013

Mijlpaal

Project

Oplevering

Start realisatie

A2 Den Bosch-Eindhoven¹ A28 Utrecht-Amersfoort¹

A5 Westrandweg

A10 2e Coentunnel/A5 Westrandweg/N200 Halfweg

A73 Koninginnelaan

N11 Leiden/Zoeterwoude-Alphen a/d Rijn N33 Assen (zuid)-Zuidbroek A9 Omlegging Badhoevedorp spoedaanpak

Overige maatregelen

De in de vorige begrotingen onder de term servicepakketten BenO geoormerkte projecten zijn met ingang van deze begroting onder gebracht onder het aanlegprogramma, omdat deze projecten naar hun aard meer overeenkomsten vertonen met aanlegprojecten dan met beheer en onderhoud projecten Deze worden hieronder toegelicht.

Meer veilig-2

Met dit pakket wordt een bijdrage geleverd aan het verder terugdringen van het aantal verkeersslachtoffers door incidenten op het rijkswegennet.

Uitvoering van de maatregelen is gepland tot en met 2014. Na 2014 wordt dit pakket opgevolgd door Meer veilig-3, waarvoor op dit moment de eisen en randvoorwaarden worden verkend. Voor 2013 is uitvoering van

34 maatregelen op diverse locaties gepland, waaronder:

Plaatsen of aanpassen van geleiderail;

– Reconstructie van rotondes en kruispunten;

– Installeren van filedetectie- en filewaarschuwingssystemen;

– Reconstructie van invoegers en uitvoegers;

– Aanpassen midden- en zijbermen (halfverharding, zichtafscherming).

Maatregelpakket Verzorgingsplaatsen

Dit pakket is gericht op het oplossen van de meest acute kwantitatieve en kwalitatieve knelpunten op verzorgingsplaatsen langs (inter-)nationale vrachtcorridors. Binnen dit pakket worden landelijk 300 extra parkeerplaatsen voor vrachtwagen gecreëerd en nog eens 400 parkeerplaatsen meerjarig gehuurd. Daarnaast wordt ingezet op een structurele kwaliteitsverbetering van naar verwachting 40 verzorgingsplaatsen. Voor het realiseren van sanitaire voorzieningen op solitaire verzorgingsplaatsen wordt onderzocht of commerciële exploitatie en onderhoud van de voorzieningen door marktpartijen mogelijk is.

Meer Kwaliteit Leefomgeving

Dit pakket betreft het Meerjarenprogramma Ontsnippering. De geplande werkzaamheden binnen het programma lopen door tot 2018. Een voorbeeld van een ontsnipperingsproject is het plaatsen van een ecoduct of een dassentunnel. Hierdoor worden twee gescheiden natuurgebieden met elkaar verbonden. In 2013 zullen onder andere werkzaamheden worden uitgevoerd aan het programma 9 ecoducten, ecoduct / natuurbrug Dwingelderveld (A28), ecoduct / natuurbrug Groote Heide (A2), Faunatunnel Braakman (N61) en ecoduct/natuurbrug Weerterbergen (A2).

Projectoverzicht behorende bij 12.03.01: Realisatieprogramma Hoofdwegennet

Totaal

Budget in € mln.

Openstelling

Projectomschrijving huidig vorig

t/m 2012 2013 2014 2015 2016 2017 later huidig vorig 2011

Projecten Nationaal

Dynamisch verkeersmanagement

Kleine projecten / Afronding projecten

Programma 130 km Programma aansluitingen Quick Wins Wegen ZSM 1+2 (spoedwet wegverbreding)

Projecten NoordwestNederland

A10 Amsterdam praktijkproef

FES

A9 Alkmaar – Uitgeest

N9 Koedijk – De Stolpen

N50 Ramspol – Ens

Projecten Utrecht

A2 Holendrecht – Oudenrijn A2 Oudenrijn – Everdingen A28 Utrecht – Amersfoort

Projecten Zuidvleugel

A4 Burgerveen – Leiden

A4 Delft – Schiedam

A12 Zoetermeer – Zoetermeer centrum

A15 Maasvlakte-Vaanplein¹

Projecten Zuidwestelijke Delta

N57 Veersedam – Middelburg

Projecten Brabant

A4 Dinteloord – Bergen op

Zoom

N2 Meerenakkerweg (A2 zone)

Projecten Limburg

A2 Maasbracht – Geleen, 1e fase

211

202

269 269 6            6

168 169

206

78

101

61          65          42          23

4            2

38

20

2011 2010/2011

2015          2013

2012          2012

2011/2013 2011/2013

5

9

Totaal                                                                                     Budget in € mln.              Openstelling

Projectomschrijving                      huidig vorig            t/m 2012 2013 2014 2015 2016 2017 later huidig vorig

2011

A2 Passage Maastricht                      564 565            230          87         87         99          36          25                                      2016          2016

A2/A76 Maatregelenpakket

Limburg²                                              108 108              36            1         52            6                       13                            2010/2015 2010/2015

A74 Venlo                                             121 130              84            9            3            2          23                                                   2012          2012

Projecten Oost-Nederland

A2 Everdingen – Deil en

Zaltbommel-Empel³

A50 Ewijk – Valburg

N34 Omleiding Ommen

N35 Zwolle – Almelo (traverse

Nijverdal)                                              212 212            140          50         22                                                                               2014          2014

Projecten Noord-Nederland

N31 Leeuwarden (De Haak)              179 179              17          39         62         38          19            3            1                        2014          2014

Overige maatregelen

Meer kwaliteit leefomgeving            265

Meer veilig 2                                          29

Verzorgingsplaatsen                            23

Afrondingen                                             2

Totaal uitvoeringsprogramma 6 135                       4 503

Realisatieuitgaven op IF 12.03.01 mbt planuitwerking

Begroting (IF 12.03.01)

¹   Inclusief aan- en ontsluitende infrastructuur mainport Rotterdam.

²   Betreft amendement Van Hijum (29 800 A, nr. 8); aanleg spitsstrook A2 St.Joost-Urmond is opengesteld in 2010 en aanpassing aansluiting Nuth op A76 wordt opgeleverd in 2015.

³   Oplevering 2x3 in 2010; oplevering 2x4 Everdingen-Deil in 2011.

• 1) 

  Inclusief aan- en ontsluitende infrastructuur mainport Rotterdam.

• 2) 

  Betreft amendement Van Hijum (29 800 A, nr. 8); aanleg spitsstrook A2 St.Joost-Urmond is opengesteld in 2010 en aanpassing aansluiting Nuth op A76 wordt opgeleverd in 2015.

• 3) 

  Oplevering 2x3 in 2010; oplevering 2x4 Everdingen-Deil in 2011.

Belangrijkste budgettaire aanpassingen van het realisatieprogramma:

– N50 Ramspol – Ens: Het taakstellend budget is verhoogd als gevolg van meerkosten, met name indexering en tijdbonussen.

– A4 Burgerveen – Leiden: De verlaging van het taakstellend budget komt door een bijstelling van de projectraming.

– A4 Delft – Schiedam: De verlaging van het budget betreft een overboeking naar het Gemeentefonds voor uitvoering van de Rijksverplichting zoals opgenomen in de Bestuurlijke Overeenkomst IODS 02-09-2010 (Integrale Ontwikkeling Delft-Schiedam).

– N57 Veersedam – Middelburg: Bij Tracébesluit is het taakstellend budget verhoogd met name door toevoegen van indexeringskosten.

– ZSM 1+2: Verlaging van het budget met € 20 miljoen, waarvan € 16 miljoen voor planuitwerking ZSM en € 4 miljoen van A4/A10 naar A9-Badhoevedorp voor geluidsmaatregelen.

12.03.02 Verkenningen en Planuitwerkingen

Hieronder treft u het overzicht aan met het Projectoverzicht behorende bij 12.03.02 Verkenningen en Planuitwerkingen

Bedragen x € 1 mln.

Budget Raming kosten

Planning

Projectomschrijving taakstellend min.

2012

2013

2014

2015

2016

2017 2018-2028

TB

TB

TB

UG UG

UG

UG UG

UG

TB

TB TB

UG UG

TB

UG UG

UG

TB

UG

TB

UG

max.

Bedragen x € 1 mln.

Budget Raming kosten

Planning

Projectomschrijving taakstellend min.

2012

2013

2014

2015

2016

2017 2018-2028

Projecten NoordwestNederland

Stedelijke Bereikbaarheid Almere (VSBA)

Projecten Zuidvleugel

A4 Haaglanden (passage en poorten&inprikkers) A4/A44 Holland Rijnlandroute

A13/A16/A20 R’dam (excl. tolopgave van € 245 mln.)

Projecten Brabant

A58 Tilburg – Eindhoven en Sint Annabosch-Galder

Projecten Limburg

A2 Maasbracht – Geleen

2e fase (structurele verbreding)

A27 Houten – Hooipolder

Projecten Oost-Nederland

N35 Wierden – Nijverdal N35 Wijthmen – Nijverdal N50 Kampen – Kampen Zuid (N50 Hattemerbroek-Ramspol 2x2)

Bestemd

Projecten in voorbereiding:

Projecten NoordwestNederland

A7/A8/A10 Asterdam Noord, corridor

Projecten Zuidvleugel

A20 Nieuwerkerk-Gouwe Nieuwe Westelijke Oeververbinding (NWO)

Projecten Brabant

N65

Projecten Limburg

A67 Leenderheide-Geldrop A67 No – Regret Maatregelenpakket Limburg

Projecten Oost-Nederland

A1 Zone (Apeldoorn-Deventer-Azelo) N35 Wijthmen – Nijverdal

Projecten NoordNederland

A6 Aquaduct Scharster-rijnbrug

25

425 535 700

425

250 695

40

5

8 2 086

– Overige projecten in voorbereiding Gesignaleerde Risico’s

Totaal programma planuitwerking en verkenning

Nog niet met maatregelen belegde Taakstelling Aanleg uhv BA

Begroting IF 12.03.02

Art. 12.02: Nog niet met maatregelen belegde Taakstelling BenO uhv BA

15 903

• - 

  1 383

14 519

117

max.

Bedragen x € 1 mln.

Budget Raming kosten

Planning

Projectomschrijving taakstellend min.

2012           2013           2014           2015           2016           2017 2018-2028

Legenda tb tracébesluit ug uitvoering gereed uhv BA uit hoofde van

Begrotingsakkoord

¹   Dit beschikbare budget is excl. de middelen die op artikel 14 worden begroot (€ 53 mln.).

²   Dit is de waarde op dit moment van topopbrengsten bij deze projecten in de toekomst (de contante waarde). Deze waarde correspodeert met de langjarige topontvangstenreeks, die u aantreft op prodcutartikel 18 van de infrastructuurbegroting 2013.

Belangrijkste budgettaire aanpassingen verkenningen en planuitwer-

100%

90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

kingen:

– A1/6/9 Schiphol – Amsterdam – Almere: € 24 miljoen is overgeboekt vanuit het project Stedelijke Bereikbaarheid Almere, omdat dit deel van het project binnen A1/6/9 Schiphol – Amsterdam – Almere wordt uitgevoerd.

– A27 Houten – Hooipolder: taakstellend budget is vastgesteld op € 695 miljoen De wegdeel A27 Lunetten – Houten is overgegaan naar het project Ring Utrecht.

– A2 Maasbracht – Geleen: Het betreft de kosten voor de structurele verbreding van de A2 tussen knooppunt Het Vonderen en Kerensheide naar 2x3 rijstroken. Van het totaalbedrag van € 250 miljoen draagt de regio € 35 miljoen aan het project bij (Kamerstukken II, 2011–2012, 33 000 A, nr. 71). De verwerking van de regionale bijdrage (verhoging ontvangsten) wordt bij Voorjaarsnota 2013 verwerkt.

– Ring Utrecht: het beschikbare budget is aangevuld met bedragen voor de wegvakken A12 Ouderijn-Lunetten en A27 Lunetten-Houten.

– Zuidelijke Ringweg Groningen: Voor het project A7 Zuidelijke Ringweg Groningen is het taakstellend budget exclusief voorbereidingskosten max.

€ 575 miljoen. Van dit budget is € 522 miljoen gedekt op artikel 12 en € 53 miljoen op artikel 14.

– A10 Zuidas verbreding: op de begroting is voor het wegendeel van de Zuidas (exclusief de knopen) € 629 miljoen gereserveerd. In combinatie met het spoordeel van de Zuidas ten bedrage van € 350 miljoen sluit dit op een totale rijksbijdrage van € 979 miljoen (Kamerstukken II, 2011/2012, 32 668, nr. 2)

– A10 Zuidas knopen: op de begroting is voor de ontvlechting van de knooppunten Nieuwe Meer en Amstel € 320 miljoen gereserveerd. Op de begroting is een risicoreservering genomen voor tegenvallende tolopbrengsten op het project A12/A15 van € 60 miljoen

– Het beschikbare budget voor de A12/A15 bedraagt € 517 miljoen, exclusief tolopbrengsten (€ 282,5 miljoen) en planuitwerkingskosten.

– Op de begroting is een risicoreservering genomen voor tegenvallende tolopbrengsten op het project A12/A15 van € 60 miljoen.

– Verkenning Haaglanden: een budget van € 425 miljoen is gereserveerd op de begroting voor aanpak A4 passage en N14.

– As Leiden-Katwijk (integrale benadering Holland Rijnland) € 535 miljoen is gereserveerd voor de Rijkssubsidie aan het project As Leiden-Katwijk (A4-A44)

– A58 Tilburg – Eindhoven en Annabosch – Galder: rijksbijdrage van € 425 miljoen (na 2020) is gereserveerd voor de twee aanlegprojecten op de A58.

– N35 Nijverdal – Wierden: rijksbijdrage van € 40 miljoen is gereserveerd op de begroting.

– Reservering tolopgave Design, Build, Finance, Maintain (DBFM)-aanbesteding NWO, A13/16, A12/15: een reservering van € 300 miljoen is opgenomen voor de drie lopende tolprojecten (NWO, A13/16 en A12/15) voor het risico van het niet slagen van een of meerdere DBFM-aanbestedingen. Doel is dat bij een eventuele mislukte DBFM-aanbesteding een meer klassieke aanbesteding mogelijk blijft.

– Reservering meerkosten tunnelveiligheid: een reservering van € 100 miljoen is opgenomen voor mogelijke tegenvallers bij tunnelprojecten.

– Reservering beheer en onderhoud: een reservering van € 208 miljoen voor de toename van het beheer en onderhoudskosten na realisatie van onder andere A10 Zuidas-knopen, Ring Utrecht en NWO.

– N50 Kampen – Kampen Zuid: rijksbijdrage van € 7 miljoen is gereserveerd op de begroting.

– Om de doelstellingen van het programma Beter Benutten nog in deze kabinetsperiode te behalen, is gezocht naar mogelijkheden om binnen het MIRT-programma budgetten in de juiste kasjaren beschikbaar te krijgen. In totaal is ruim € 300 miljoen naar voren gehaald in de jaren 2012 tot en met 2015 op het Infrastructuurfonds.

12.04 Geïntegreerde contractvormen

Motivering                                                Bij infrastructuurprojecten waarbij sprake is van Publiek-private samen- werking (PPS) bestaat de betaling uit een geïntegreerd bedrag voor aanleg, onderhoud én financiering gedurende een langdurige periode. De meest toegepaste vorm is DBFM waarbij de overheid pas na oplevering betaalt voor een dienst (beschikbaarheid) in plaats van mijlpalen voor een product tijdens de bouwfase. Deze contractvorm garandeert een efficiënte en effectieve beschikbaarheid van de noodzakelijke capaciteit om, rekening houdend met de aspecten veiligheid en leefomgeving, een betrouwbaar netwerk te realiseren met voorspelbare reistijden. In bijlage 3 van de nota Prioritering Investeringen Mobiliteit en Water is een lijst van in totaal 32 potentiële DBFM-projecten opgenomen. In de Voortgangsrapportage DBFM(O) wordt hierover periodiek gerapporteerd.

Producten

De projecten A15 Maasvlakte Vaanplein en A12 Lunetten-Veenendaal verkeren in de bouwfase en kennen al een partiële beschikbaarheidsver-goeding voor zover het onderhoud van bestaand areaal is meegecontrac-teerd. Na oplevering zal de beschikbaarheidsbetaling conform afspraak oplopen. Voor het project N33 Assen-Zuidbroek loopt de aanbesteding in 2012. In het najaar van 2012 zal de aanbesteding van het tweede deelcon-tract van Schiphol-Amsterdam-Almere (A9 Gaasperdammerweg) en van de A12 Ede-Grijsoord starten.

De betalingen voor het provinciale DBFM-project A59 zijn in het najaar van 2011 afgekocht (zoals gemeld bij Najaarsnota) en daarom niet meer van toepassing.

Voor 2013/2014 wordt voorzien dat de volgende DBFM projecten in aanbesteding gaan:

– N18-Varsseveld-Enschede;

– A13/A16 Rotterdam;

– ViA15;

– A27/A1 Utrecht Noord-Knooppunt Eemnes-Bunschoten;

– Derde deelproject Schiphol-Amsterdam-Almere (A9 Amstelveen).

Daarnaast zijn Public-private-comparator (PPC) -meerwaardetoetsen gepland voor de projecten:

– Driehoek A1-A28-A27;

– Ring Utrecht;

– A2 Maasbracht-Geleen;

– N35 Nijverdal-Wierden;

– A28/A1 Knooppunt Hoevelaken;

– A27 Lunetten Hooipolder;

– A58 Zuid-Net /St. Annabosch-Galder;

– A1 Apeldoorn-Azelo;

– Rotterdam vooruit;

– Amsterdam Zuidas.

Tabel Projectoverzicht behorende bij 12.04 geïntegreerde contractvormen Hoofdwegennet

Totaal

Budget in € mln.

Oplevering

Projectomschrijving huidig vorig t/m 2012 2013 2014 2015 2016 2017 later 2011

huidig          vorig

Projecten Noordwest-Nederland

Aflossing tunnels¹

A10 Tweede Coentunnel²

Projecten Utrecht

A12 Lunetten-Veenendaal³

Projecten Brabant

A59 Rosmalen-Geffen, PPS

Projecten Noord-Nederland

N31 Leeuwarden-Drachten

Projecten Zuidvleugel

A15 Maasvlakte-Vaanplein

Totaal

¹   Aflossing tunnels: verplichting loopt t/m 2026.

²   Verplichting loopt t/m 2037 en is incl. Westrandweg.

Na zomer 2012: oplevering extra rijstroken Bunnik – Veenendaal. Maart 2013: Oplevering totale project.

3

12.06 Netwerkgebonden kosten Hoofdwegennet

Motivering                                                Op dit artikelonderdeel worden de aan het netwerk te relateren apparaats- kosten van Rijkswaterstaat en de overige netwerkgebonden kosten geraamd. Dit artikelonderdeel is in de Voorjaarsnota 2011 ingesteld als gevolg van de herstructurering van de bekostiging van Rijkswaterstaat per 1 januari 2011. De Tweede Kamer is op 10 januari 2011 en 3 maart 2011 over de herstructurering van de bekostiging nader geïnformeerd (Kamerstukken II, 30 119, nrs. 4 en 5).

Artikel 13 Spoorwegen

Omschrijving van de samenhang in het beleid

Op dit artikel worden de producten op het gebied van Spoorwegen verantwoord.

Het productartikel Spoorwegen is gerelateerd aan de beleidsdoelstellingen en beleidsinstrumenten zoals beschreven in de Begroting hoofdstuk XII over 2013 bij beleidsartikel 16 Spoor.

Budgettaire gevolgen van de uitvoering van art. 13 Spoorwegen (x € 1 000)

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

Verplichtingen

2 017 923 2 920 991 1 562 567 2 787 165 2 840 261 2 282 712 1 453 797

Uitgaven

2 670 403 2 194 663 2 197 753 2 388 957 2 584 104 2 451 029 2 558 784

waarvan juridisch verplicht

95%

13.02 Beheer, onderhoud en vervanging

13.02.01 Beheer, onderhoud en vervanging Regulier onderhoud

13.02.02 Grote onderhoudsprojecten

13.02.03 Rentelasten

13.02.04 Betuweroute

13.02.05 Kleine infra en overige proj.

13.03 Aanleg

13.03.01 Realisatieprogramma personenvervoer

13.03.02 Realisatieprogramma goederenvervoer

13.03.04 Verk. en planuitw. personenvervoer

13.03.05 Verk. en planuitw. goederenvervoer

13.04 Geintegreerde contractvormen/PPS

13.05 Verkenningen en planuitwerkingen

13.05.01 Planuitwerkingsprogramma personenvervoer

13.05.02 Planuitwerkingsprogramma goederenvervoer 13.07 Rente en aflossing

1 324 516 1 236 385 1 324 516 1 236 385

706 311         986 382

595 685         763 964

51 061          114 066

56 931            99 729

2 634              8 623

148 776          148 040

1 236 800 1 111 748 1 210 582 1 236 800 1 111 748 1 210 582

1 181 055       1 172 551       1 181 262

824 079          671 851          565 839

99 147            70 341            51 045

240 329          413 547          551 451

17 500            16 812            12 927

148 099          148 580          148 790

18 150

18 150

18 150

18 150

18 150

13.09 Ontvangsten

144 781

90 729

60 000

59 999

237 999

181 999          194 208

Onderstaand zijn de beschikbare budgetten tot en met 2028 per jaar gepresenteerd op artikelonderdeelniveau. De mutaties zijn in de verdie-pingsbijlage bij de begroting op hetzelfde detailniveau tot en met 2028 toegelicht.

13 Spoorwegen                  uitgaven 2 197 753     2 388 957     2 584 104     2 451 029     2 558 784     2 492 614     2 121 293     2 030 590

13.02  Beheer, onderhoud en vervanging                                    1 324 516     1 236 385     1 236 800     1 111 748     1 210 582     1 221 869     1 130 098     1 284 238

13.03 Aanleg                                                    706 311        986 382     1 181 055     1 172 551     1 181 262     1 103 173        820 467        566 848

13.04 GIV/PPS                                                  148 776        148 040        148 099        148 580        148 790        149 422        152 578        161 354 13.07 Rente en aflossing                                 18 150          18 150          18 150          18 150          18 150          18 150          18 150          18 150

13.09 Ontvangsten Ontvangsten          60 000          59 999        237 999        181 999        194 208        195 315        199 492        203 541 Bijdrage van hfdst

XII (art 26)                                           2 137 753     2 328 958     2 346 105     2 269 030     2 364 576     2 297 299     1 921 801     1 827 049

13 Spoorwegen

13.02  Beheer, onderhoud en vervanging

13.03  Aanleg

13.04  GIV/PPS 13.07 Rente en aflossing

13.09 Ontvangsten          Ontvangsten

Bijdrage van hfdst XII (art 26)

uitgaven 1 765 066 1 520 555 1 626 772 1 653 142 1 445 353 1 478 683 1 474 433 1 471 910

1 167 164     1 166 485

417 524         172 254

162 228         163 666

18 150           18 150

207 468        209 601

1 557 598     1 310 954

1 166 549      1 185 095      1 120 779

277 088        283 293         138 877

164 985         166 604         167 547

18 150           18 150           18 150

211 665        211 988         175 300

1 415 107      1 441 154      1 270 053

1 175 779      1 175 779      1 175 779

116 739         114 339         127 934

168 015         166 165         150 047

18 150           18 150           18 150

175 300         175 300         175 300

1 303 383     1 299 133     1 296 610

Artikel 13.02 – Beheer, onderhoud en vervanging

Motivering

IenM is verantwoordelijk voor het beheer, onderhoud en vervanging van de hoofdspoorweginfrastructuur. Het bestaande spoornet vertegenwoordigt een groot maatschappelijk geïnvesteerd kapitaal. Instandhouding en waar nodig verbetering daarvan is noodzakelijk om de kwaliteit van het spoor verder te verbeteren en de kerntaak van het spoor te kunnen waarmaken.

Kerngegevens spoorinfrastructuur, op basis van de jaarcijfers (ProRail) 2011:

Netlengte – enkelsporig (km)                                                                                                    968

Netlengte – meersporig (km)                                                                                                 2 067

Totale spoorlengte (km)                                                                                                          7 000

Wissels (aantal)                                                                                                                        7 352

Overwegen (aantal)                                                                                                                 2 759

Seinen (aantal)                                                                                                                       11 599

Beweegbare bruggen (aantal)                                                                                                    58

Tunnels (aantal)                                                                                                                             15

Stations (aantal)                                                                                                                          397

Stationsoppervlakte                                                                                                                1 802

Waarde van de infrastructuur, op basis van de jaarcijfers (ProRail) 2011:

Bedragen x € 1 mln.

Aanschafwaarde

Boekwaarde eind 2011

Dragen, geleiden, doorsnijden (1)

Energie

Beveiligen

Transfer

Beheersen en communicatie

Werken in constructie

Totaal (2)

(1) Terreinen, tunnels, bruggen, bovenbouw; (2) Exclusief de HSL-Zuid infrastructuur.

Het extra onderhoud van de nieuwe infrastructuur (zoals de Hanzelijn) en een aantal nieuwe stations die in 2012 en 2013 in gebruik worden genomen is onderdeel van de financiële reeks voor beheer en onderhoud.

Producten

De beheer-, onderhoud- en vervangingsactiviteiten zijn gericht op het realiseren van de in het Beheerplan opgenomen prestaties betreffende de in de Beheerconcessie vastgelegde zorgtaken van ProRail. Onderdeel hiervan zijn de activiteiten van ProRail die samenhangen met spoorver-keersleiding en activiteiten op het gebied van capaciteitsmanagement. ProRail ontvangt voor de uit te voeren activiteiten een bijdrage van het Rijk. Bij de vaststelling van de rijksbijdrage voor beheer, onderhoud en vervanging wordt rekening gehouden met de inkomsten van de gebruiks-vergoeding. De door ProRail te ontvangen gebruiksvergoeding wordt in mindering gebracht op de door het Rijk te subsidiëren uitgaven. In de uitgaven wordt een onderscheid gemaakt tussen enerzijds beheer en onderhoud en anderzijds vervanging.

Uitgaven

Uitgaven beheer en onderhoud op basis van het Beheerplan 2012, bedragen x € 1000:

2012

2013

2014

2015

2016

2017

Beheer en calamiteitenorganisatie Grootschalig onderhoud Kleinschalig onderhoud Onderhoud transfer Onderhoud Betuweroute Verkenning en innovatie

Uitbesteed werk

Bovenbouwvernieuwingen Vervanging overige systemen

Vervangingsinvesteringen

Apparaatskosten

Taakstelling Begrotingsakkoord

Totaal uitgaven

Doorbelaste kosten aan derde-partijen Gebruiksvergoeding vervoerders

Doorbelaste uitgaven

Rijksbijdrage

Uitbesteed werk

De activiteiten die worden uitgevoerd voor beheer en de calamiteitenorganisatie vormen de basis voor de prestaties die ProRail levert. Beheeractivi-teiten die hieraan bijdragen zijn incidentenregie, beheer van netwerken, camera’s en verbindingen, softwareonderhoud, energietransportcapaciteit en verzekeringen.

Grootschalig onderhoud omvat die activiteiten die nodig zijn om de kwaliteit van de infrastructuur te handhaven en de theoretische levensduur i.c. afschrijvingstermijn waar te maken. De activiteiten richten zich voornamelijk op het onderhouden en aanpassen van constructies, conserveren van objecten, slijpen van spoorstaven en het seizoenbe-stendig houden en maken van de sporen.

Kleinschalig onderhoud voorziet in de activiteiten die noodzakelijk zijn om de prestaties op het gebied van beschikbaarheid, betrouwbaarheid en veiligheid te realiseren. Het gaat zowel om cyclische als incidentele onderhoudsactiviteiten. Deze activiteiten zijn onder andere gericht op inspecties en schouw van de infrastructuur, correctie van spoorligging, vervangen van kleine componenten, functieherstel bij storingen, rolling contact fatigue ofwel vermoeiingsschade van contactvlak tussen wiel en rail en sanering van geluidsschermen.

Het onderhoud aan transfervoorzieningen realiseert in belangrijke mate de reizigerstevredenheid op het gebied van reinheid en sociale veiligheid.

Onderhoud transfer omvat op hoofdlijnen schoonmaak, onderhoud energie, verzekeringen en onroerende zaak belasting.

Onderhoud Betuweroute betreft de aan Keyrail te betalen vergoeding voor de exploitatie van de Betuweroute.

Onder verkenning en innovatie vallen projecten en programma’s voor onderzoek naar verbetering van het spoorsysteem.

Uitbesteed werk beheer en onderhoud verdeeld naar systemen (gebaseerd op realisatie 2011):

4%

1% 3%

11%

10%

46%

17%

Vervangingsinvesteringen

Bovenbouwvernieuwing betreft voornamelijk het vervangen van spoorstaven, dwarsliggers, ballast en wissels. Onder de overige systemen vallen onder andere het treinbeveiligingssysteem, treinbeheersing- en communicatiesystemen, energievoorziening, transfersystemen en kunstwerken.

Vervangingen voorzien in 2012:

Spoorlengte / bovenbouw (km) Lengte dwarsliggers / bovenbouw (km) Wissels (aantal)

102

40

201

Vervangingsinvesteringen verdeeld naar systemen (gebaseerd op productieplan 2012):

2% 4%

5%

12%

69%

Geleidingssysteem                                      Transfersysteem

Doorsnijdingssysteem                                Treinbeveilinginssysteem

Communicatiesysteem                               Energievoorzieningssyteem

Apparaatskosten

De apparaatskosten betreffen de lonen, salarissen, overige personeelskosten, inhuur en huisvestingskosten van ProRail.

Taakstellingen

De taakstellingen uit het Regeerakkoord zijn allemaal verwerkt in de uitgavenreeksen. Het gaat hierbij om de taakstelling spoorsector van € 160 miljoen vanaf 2015 (waarvan € 110 miljoen is verwerkt als lagere uitgaven ProRail en € 50 miljoen hogere ontvangsten Nederlandse Spoorwegen (NS)), de taakstelling gebruiksvergoeding van € 50 miljoen per jaar vanaf 2015 en de apparaatstaakstelling van € 37,5 miljoen per jaar vanaf 2018 (met een ingroei in de periode 2013–2017). De invulling van deze taakstellingen heeft geen beleidsmatige consequenties voor de spoorsector. De efficiencytaakstelling is al door ProRail ingevuld en verwerkt in de reeksen zoals opgenomen in het Beheerplan 2012. De activiteiten die ProRail heeft ingezet om tot kostenreductie te komen zijn onder andere optimalisaties in het onderhouds-rooster, het preventief slijpen van de rails, slimmer inkopen en het verbeteren van de interne efficiency.

Ten aanzien van de verwerking van de taakstellingen uit het Begrotingsakkoord wordt verwezen naar de beleidsagenda van de Begroting hoofdstuk XII.

Doorbelaste uitgaven

Een deel van de jaarlijkse beheer-, onderhoud- en vervangingskosten wordt doorbelast aan derden, met name decentrale overheden. Het gaat dan voornamelijk om het onderhoud van de zogenaamde omgevings-werken. Derden hebben ook de mogelijkheid om het onderhoud van omgevingswerken eeuwigdurend af te kopen. Deze gelden staan bij ProRail op de balans geparkeerd als «voorziening derdenwerken» en het jaarlijkse onderhoud hieraan wordt hierop in mindering gebracht.

Een deel van de beheer-, onderhoud- en vervangingskosten, de gebruiks-afhankelijke kosten, wordt aan de vervoerders doorbelast als gebruiksver-goeding. De tarieven worden jaarlijks door ProRail vastgesteld en gepubliceerd in de Netverklaring. Bij het bepalen van de hoogte van de rijksbijdrage voor ProRail wordt de te ontvangen gebruiksvergoeding in mindering gebracht op de verwachte uitgaven.

Reisinformatie

Reisinformatie wordt in 2012 overgedragen door ProRail aan NS. De financiële gevolgen hiervan zijn voor IenM budgettair neutraal, maar zijn nog niet verwerkt in deze begroting.

Prestaties ProRail

Op grond van de Beheerconcessie worden met ProRail afspraken gemaakt over de invulling van haar zorgplichten voor de spoorinfrastructuur. Dit gebeurt door voor de verschillende zorggebieden kernprestatie indicatoren (KPI’s) af te spreken met grens- en streefwaarden, zoals weergegeven in onderstaande tabel. In deze tabel zijn de KPI’s en grens- en streefwaarden opgenomen uit het Beheerplan 2012. Eind 2012 worden de afspraken voor 2013 gemaakt.

Realisatie Afspraken Prognose 2011               2012               2013

Reizigerstevredenheid over reinheid stations (NS)

Reizigerstevredenheid over sociale veiligheid overdag (NS)

Reizigerstevredenheid over sociale veiligheid ’s avonds (NS)

Toegankelijkheid

Geleverde treinpaden

Punctualiteit Reizigersvervoer (alle vervoerders, <3 minuten *)

Punctualiteit decentrale lijnen

Top 5 minst presterende lijnen

Aankomstpunctualiteit goederenvervoerders

*) NB: In het kader van het Vervoerplan 2012 gaat NS voor het Hoofd-railnet uit van punctualiteitnorm van <5 minuten.

13.03 Aanleg Spoor

Motivering

IenM is verantwoordelijk voor de uitbreiding van de hoofdspoorweginfrastructuur. Deze wordt in belangrijke mate gefinancierd met middelen uit de Rijksbegroting. Op dit artikelonderdeel worden alle uitgaven begroot die noodzakelijk zijn voor: – uitvoering van nieuwbouwprojecten spoor; – voorbereiding van de uitvoering van deze projecten; – door ProRail uit te voeren planuitwerkingen; – door IenM uit te voeren planuitwerkingen.

Producten                                                 13.03.01 Realisatieprogramma personenvervoer spoor

Nieuw opgenomen in het realisatieprogramma

Voormalige geoormerkte projecten uit het programma Beheer en instandhouding

Een van de aanbevelingen van de Tijdelijke Commissie Onderhoud en Innovatie Spoor was de aansturing van ProRail minder diffuus te maken. In de Kabinetsreactie op het eindrapport is naar aanleiding hiervan ondermeer aangegeven dat met ingang van deze begroting de geoormerkte projecten van beheer- en instandhouding worden overgebracht naar het aanlegprogramma, omdat deze projecten naar hun aard meer overeenkomsten vertonen met aanlegprojecten dan met beheer en instandhoudingsprojecten.

Het gaat om de onderstaande projecten/programma’s: – Toegankelijkheid;

– Programma Fietsparkeren bij Stations; – Uitvoeringprogramma Geluid Emplacementen (UPGE); – Reistijdverbetering;

– Punctualiteits- en capaciteitsknelpunten (2 fase herstelplan spoor); – HotSpots; – Programma Kleine Functiewijzigingen.

Binnen het programma HotSpots zijn nog twee projecten in uitvoering, overweg Den Dolder en spoorwegovergang Soestdijkseweg te Bilthoven. Besloten is dit programma niet als separaat programma op te nemen maar de gelden voor de overweg Den Dolder toe te voegen aan het aanlegprogramma Automatische Knipperlichtinstallaties-plan (AKI)en veiligheidsknelpunten en de gelden voor de spoorwegovergang Soest-dijkseweg te Bilthoven aan het al bestaande aanlegproject met deze naam.

Regionale Lijnen

Hier worden de projecten opgenomen waarvan de planuitwerking is afgerond en waarvoor de realisatiebeschikking is afgegeven. De afgesproken quickscan-maatregelen zijn vooral gericht op verbeteren van de robuustheid van de dienstregeling en de verbetering van de punctualiteit in het belang van de reiziger. Het gaat daarbij veelal om extra of snellere wissels of om andere snelheidsverhogende maatregelen In deze begroting zijn de voor de realisatie benodigde gelden voor het project perronverlengingen Arnhem-Winterswijk (incl. snelwissel Didam) overgeheveld van het planuitwerkingsprogramma naar het realisatieprogramma.

Afgesloten projecten

Onderstaande projecten zijn afgesloten en indien noodzakelijk zijn de resterende werkzaamheden toegevoegd aan het project Nazorg gereedgekomen lijnen en halten: – BB21;

– Innovatieprogramma Geluid; – Integrale spooruitbreiding Amsterdam-Utrecht; – Amsterdam Spoor 10/15; – Station Maarheeze; – Station Emmen Zuid.

Overige wijzigingen

Geluidsanering Spoorwegen

Het projectbudget is opgehoogd met de bijdrage ad € 70 miljoen van voorheen Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (voorheen VROM) dat beschikbaar was voor de bestaande saneringsoperatie van de Wet geluidhinder. Dit bedrag was eerder door voorheen VROM toegezegd en is nu verwerkt in het projectbudget. Daarnaast heeft een overboeking van € 129 miljoen plaatsgevonden vanuit het Wegenprogramma in het kader van herverdeling van budgetten voor het Meerjarenprogramma geluidsanering. Tevens is voor de afronding van de bouw van het geluidregister € 1,8 miljoen overgeboekt naar artikelonderdeel 13.02 Spoorwegen, Aanleg Spoor van het Infrastructuurfonds. Het geluidre-gister is op basis van het wetsvoorstel Swung noodzakelijk en bevat de brongegevens die ten grondslag liggen aan de hoogte van de geluidpro-ductieplafonds. Dit geluidregister moet beheerd en actueel gehouden worden. Genoemde aanpassingen hebben geleid tot een bijstelling van het projectbudget met € 197 miljoen.

PHS

Het doorstroomstation Utrecht (DSSU) is een essentiële maatregel in het Programma Hoogfrequent Spoorvervoer (PHS). Ten aanzien van het station en het emplacement zijn diverse maatregelen voorzien onder de noemer DSSU. Deze maatregelen zorgen voor een vergroting van de capaciteit en voor meer betrouwbaarheid van de dienstregeling op dit belangrijke spoorwegknooppunt. Vooruitlopend op de realisatie van DSSU is behoefte aan aanpassing van de geluidmaatregelen in het project Vleugel/RSS, voorbereidingen voor het 8e perron, de aanpassing van de bovenleidingdraagconstructie onder de stationshal en het verstevigen van een keerwand bij de eindsporen aan de centrumkant (de zogenaamde «buurtsporen»). Deze voorinvesteringen zijn onafhankelijk van de uiteindelijke variantkeuze voor DSSU. De voor de uitvoering van deze werkzaamheden benodigde gelden ad € 3,9 miljoen zijn overgeboekt van het planuitwerkingsbudget PHS naar het realisatiebudget PHS.

Kleine stations

De stations Emmen Zuid en Maarheeze zijn gereed. De hiermee samenhangende uitgaven ad € 3,6 miljoen maken om die reden geen onderdeel meer uit van het totale projectbudget Kleine stations.

AKI-Plan en veiligheidsknelpunten

Naar aanleiding van het advies van de Tijdelijke commissie onderhoud en innovatie spoor zijn de nog uit te voeren werkzaamheden met betrekking tot de overweg Den Dolder toegevoegd aan de scope van AKI-plan en veiligheidsknelpunten en zijn de vanaf 2013 nog te realiseren uitgaven ad € 5,7 miljoen voor deze overweg (onderdeel van het programma HotSpots) overgeboekt van 13.02.05 en toegevoegd aan dit programma. Daarnaast is in overleg met de Regio € 7 miljoen vanuit het projectbudget Vleuten-Geldermalsen toegevoegd voor de financiering van de overweg Leijenseweg.

Nazorg gereedgekomen lijnen/halten

Onder deze post worden de gerealiseerde uitgaven over het afgelopen jaar evenals de geprognosticeerde uitgaven over het lopende en de komende jaren gepresenteerd. Bij Najaarsnota 2011 is het projectbudget al met € 0,6 miljoen verlaagd als gevolg van meevallende kosten bij het project Baarn. Daarnaast bleek het, na nadere inventarisatie van de resterende werkzaamheden, mogelijk het projectbudget met € 3,1 miljoen verder te verlagen en zijn met ingang van deze begroting de restwerk-zaamheden van de projecten station Emmen Zuid, integrale spoorverdub-beling Amsterdam – Utrecht en BB21 onder deze post opgenomen. Genoemde aanpassingen hebben per saldo geleid tot een toename van het projectbudget met € 8 miljoen.

OV Schiphol-Amsterdam-Almere-Lelystad (SAAL) Korte Termijn OV SAAL kent meerdere onderdelen die bovendien in een ander stadium van planontwikkeling zijn. Het is feitelijk meer een programma dan een project. Dit betekent dat met regelmaat wijzigingen zijn in scope, tijd en geld van onderdelen van OV SAAL. In de begroting 2012 is voor OV SAAL een realisatiebudget opgenomen van € 634 miljoen, in de begroting 2013 € 817 miljoen. Deze mutatie van € 182,7 miljoen bestaat uit twee toevoegingen aan het budget en twee verlagingen. De toevoegingen aan het budget betreffen OV SAAL Korte Termijn (KT) cluster a (Flevolijn). Voor dit onderdeel van OV SAAL is in februari 2012 een beschikking verleend voor geluidsmaatregelen in Weesp, Muiderberg en Almere Poort; deze geluidmaatregelen worden met voorrang uitgevoerd in verband met de indienststelling van de Hanzelijn. In 2012 is voor het project als geheel een uitvoeringsbesluit genomen en is aan Prorail een beschikking verleend. Het benodigde budget (in totaal € 232,5 miljoen) is daarom overgeheveld van het planuitwerkings- naar het realisatieprogramma. Daarnaast is de planuitwerking voor cluster a afgerond en is het resterende budget (€ 0,7 miljoen) toegevoegd aan het realisatiebudget voor cluster a.

Voor OV SAAL KT cluster c (Zuidtak in Amsterdam) is het budget verlaagd met € 45,9 miljoen, omdat de scope van het project is vereenvoudigd. Van dit bedrag is € 24,2 miljoen overgeheveld naar het project Zuidas. Het toekomstperspectief van het project Zuidas is veranderd; een dokvariant wordt niet gerealiseerd. Dit betekent dat geen voorinvesteringen meer nodig zijn om het project Zuidas sneller en goedkoper te kunnen realiseren. Tenslotte is de planuitwerking voor OV SAAL KT cluster b (kleine benuttingsmaatregelen) afgesloten met de constatering dat binnen het beschikbare budget geen zinvolle en betaalbare maatregelen mogelijk waren. Het budget (€ 4,6 miljoen) is samen met de vrijgevallen middelen van cluster c (na verrekening met het project Zuidas € 21,7 miljoen) toegevoegd aan het in het planuitwerkingsprogramma opgenomen project OV SAAL MLT ter compensatie van de op dit project verwerkte taakstelling van € 45 miljoen in het kader van het vorige Regeerakkoord.

Vleuten-Geldermalsen

Zie de toelichting onder AKI-plan en veiligheidsknelpunten.

OV Terminal stationsgebied Utrecht/NSP Rotterdam De voor ProRail beschikbare PEAT/AK dekking voor de Nieuwe Sleutel Projecten (NSP) is tot dusverre op basis van standaard bepalingen berekend. De in april 2009 door Verkeer en Waterstaat en ProRail ingestelde Commissie NSP’s heeft vastgesteld dat dit voor NSP projecten niet toereikend is en gaf de aanbeveling het PEAT/AK tekort aan te zuiveren. Deze aanbeveling is overgenomen. De extra benodigde PEAT-bedragen (€ 15,7 miljoen voor OV Terminal stationsgebied Utrecht en € 5,3 miljoen voor NSP Rotterdam) zijn toegevoegd aan de specifieke projectbudgetten.

Spoorwegovergang Soestdijkseweg te Bilthoven

Naar aanleiding van het advies van de Tijdelijke commissie onderhoud en innovatie spoor zijn de vanaf 2013 nog te realiseren uitgaven ad € 3,7 miljoen voor de overweg welke onderdeel waren van het programma HotSpots overgeboekt van 13.02.05 en toegevoegd aan dit project.

Den Haag CS: terugbouwen sporen 11/12

Oorspronkelijke verwachting was een indienststelling van de sporen 11/12

in 2013. In 2012 worden de mogelijkheden bezien om het ontwerp te vereenvoudigen, met een betrouwbaardere dienstregeling als resultaat.

Vooralsnog wordt uitgegaan van een vertraging van het project met twee jaar.

Rijswijk -Schiedam

Op dit project is sprake van een kostenoverschrijding van € 77 miljoen veroorzaakt door een drietal hoofdoorzaken:

– de kosten van het wijzigen van het uitlopen van de planning;

– het financieringstekort in het PEAT-budget;

– gevolgen van gewijzigde inzichten in de Delftse grondwaterstanden.

NSP Breda

Het projectbudget is als gevolg van een gerealiseerde aanbestedingsmeevaller neerwaarts bijgesteld met € 4,8 miljoen.

NSP Arnhem (onderdeel tijdelijke voorzieningen)

De tijdelijke traverse/station zijn langer in gebruik geweest dan vooraf aangenomen en de sloop van deze traverse is duurder uitgevallen dan geraamd. Als gevolg hiervan is het projectbudget verhoogd met € 0,8

miljoen.

Sporen in Arnhem

De toegevoegde indexering aan projectbudgetten op basis van IBOI kan afwijken van de werkelijk gehanteerde indexeringssystematiek in de aannemingscontracten. Hierdoor ontstane indexeringsverschillen worden in 1^e instantie gedekt uit het projectbudget. Het resterende projectbudget van onderhavig project is echter onvoldoende om deze verschillen te kunnen oplossen en is om die reden opgehoogd met € 6,5 miljoen.

Traject Oost Convenant DMB (Driebergen-Maasbergen-Bunnik) De stijging van het projectbudget met € 24 miljoen wordt verklaard doordat hogere spoorgerelateerde eisen aan de spoorconstructie worden gesteld ter beperking van gevolgen van stoptonendsein passages ofwel STS passages (zgn. veiligheidskopjes). Daarnaast is sprake van gestegen planuitwerkingskosten omdat meer tijd nodig bleek om tot een breed gedragen ontwerp te komen en een algemene kostenstijging.

Hanzelijn

Binnen het project is sprake van relatief weinig verstoringen en tegenvallers waardoor het op basis van de huidige stand van het project en ingeschatte risico’s mogelijk bleek € 41,7 miljoen vrij te laten vallen uit het budget «onvoorzien». Deze vrijval is gebruikt om de overige problematiek binnen het spoorprogramma deels op te lossen waaronder de projecten Rijswijk-Schiedam en Sporen in Arnhem.

Totaal MIRT

Budget in € mln. incl BTW

Oplevering

Projectomschrijving huidig vorig t/m 2011 2012 2013 2014 2015 2016 20172018–2028 huidig vorig

ProRail Projecten Uitgaven mbt planuitwer-kingen op IF 13.03.04 Projecten nationaal Benutten

ERTMS-pilot Asterdamdam-Utrecht en ERTMS expertisecentrum¹

Geluidsanering Spoorwegen UPGE

Programma Hoogfrequent Spoorvervoer

Vervanging Dieze brug Den

Bosch

Voorinvestering DSSU

Stations en stationsaanpassingen

Kleine stations

Overige projecten/ programma’s /lijndelen etc.

AKI-plan en veiligheidsknel-punten

Fietsparkeren bij stations² Nazorg gereedgekomen lijnen/halten Ontsnippering

Programma Kleine Functiewijzigingen

Punctualiteits-/ capaciteitsknelpunten Reistijdverbetering Toegankelijkheid stations

Projecten Noordwest

Nederland

Amsterdam-Almere-Lelystad

OV SAAL korte termijn

Stations en stationsaanpassingen

Amsterdam CS, Cuypershal Amsterdam CS, Fietsenstalling

Overige projecten/lijndelen etc.

Regionet (inclusief verkeersmaatregelen Schiphol)

Projecten Utrecht

Vleuten – Geldermalsen 4/6 sporen (incl. RSS)

Stations en stationsaanpassingen

OV-terminal stationsgebied Utrecht (VINEX/NSP)

Overige projecten/lijndelen etc.

Spoorwegovergang Soest-dijkseweg te Bilthoven

Projecten Zuidvleugel

Den Haag CS (t.b.v. NSP) Den Haag CS: perronsporen 11 en 12 Rotterdam Centraal (t.b.v. NSP)

Overige projecten/lijndelen etc.

Rijswijk – Schiedam incl. spoorcorridor Delft

Projecten Brabant Stations en stationsaanpassingen

817

182

531

634

182

956 963

338 322

453

28

32

50 104 113 113 117

261           2016          2016

101           21           23          13          11             3          10

540          71          30          52          58          46          36

92          50          55          58          46          22          16

123

divers divers

2005          2005

e.v.             e.v.

2016

2016

11

11

284

57

54          36          54          30          13

3 2015/2017

2015

2

6

5

3

4

Totaal MIRT

Budget in € mln. incl BTW

Oplevering

Projectomschrijving huidig vorig t/m 2011 2012 2013 2014 2015 2016 20172018–2028 huidig vorig

Breda Centraal (t.b.v. NSP)

Projecten Oost Nederland Utrecht-Arnhem-Zevenaar

Arnhem Centraal (t.b.v. NSP)

Sporen in Arnhem

Traject Oost uitv. convenant

DMB³

Overige projecten/lijndelen etc.

Hanzelijn

Regionale lijnen Gelderland

Projecten Noord Nederland

Partiële spooruitbreiding Groningen-Leeuwarden Sporendriehoek NoordNederland

55

59

20

13

2015

2015

79

2011/2014 2011/2013

2011          2011

div. tot div. tot

2019          2019

10

25

2012

div

2012

div

Totaal ProRail Projecten          8 111

Overige (niet ProRail) Projecten

Afdekking risico’s spoorpro-gramma’s

Intensivering Spoor in steden (I) Spoorzone Ede

Totaal Overige (niet ProRail)

Projecten

Begroting (IF 13.03.01)

2 651 493 572 718 796 651 551

1 477

¹   Van het totale budget zal ca € 6 mln aan ProRail worden beschikt. De overige kosten zullen met name aan NS worden beschikt voornamelijk tbv ombouw materieel, opleidingskosten en de ontwikkeling van een referentiesysteem.

²   De gereserveerde middelen voor het programma Fietsparkeren bij stations zijn inclusief de gereserveerde gelden voor stationstallingen tbv PHS (€ 96 mln. ) en OV SAAL (€ 11 mln.)

³   Inclusief uitgaven mbt planuitwerking verantwoord op IF 13.05.01

13.03.02 Realisatieprogramma goederenvervoer

Nazorg gereedgekomen projecten

Onder deze post worden de gerealiseerde uitgaven over het afgelopen jaar evenals de geprognosticeerde uitgaven over het lopende en de komende jaren gepresenteerd. Na een nadere inventarisatie van de resterende werkzaamheden bleek het mogelijk het budget met € 4,5 miljoen te verlagen.

Forfaitaire Aftrek

Projectorganisaties binnen Prorail maken voor de projecten een meerjarenplanning waarbij planningsrisico’s en beheersmaatregelen die genomen worden om de kans van het optreden van dit risico te reduceren worden meegewogen.

De ervaring leert dat daarnaast altijd risico’s zijn waarvan de kans op optreden klein is maar indien ze zich voordoen wel een groot effect hebben op de financiële planning. Voorbeelden hiervan zijn het niet verlenen van benodigde vergunningen, het niet verkrijgen van aangevraagde buitendienststellingen of het wijzigen van bestuurlijke afspraken. Elk jaar doet zich bij een of meerdere projecten een zodanig risico daadwerkelijk voor. Het is echter niet te voorspellen bij welke projecten. Om rekening te houden met dit soort risico’s hanteert ProRail een forfaitaire planningscorrectie op het totale aanlegprogramma. Met behulp

9

5

4

3

0

van de forfaitaire planningscorrectie wordt de trefzekerheid van de begroting voor het totale aanlegprogramma vergroot.

In de huidige situatie wordt de door ProRail opgegeven forfaitaire planningscorrectie door IenM verwerkt in de planning door het verwerken van een kasschuif op één of meer financieel omvangrijke projecten. Het toedelen naar projecten is een arbitraire keuze waarbij voornamelijk de omvang van de totale kasraming per jaar bepalend is, omdat op die manier de forfaitaire aftrek op een beperkt aantal projecten kan worden verwerkt.

De bovenbeschreven werkwijze leidt ertoe dat de in het MIRT-projectenboek gepubliceerde getallen voor de betreffende projecten niet meer aansluiten op de werkelijke voortgang van de projecten en de rapportages van ProRail. De Commissie Kuiken heeft geconstateerd dat het werken met de forfaitaire planningscorrectie het inzicht van de Tweede Kamer vertroebelt en beveelt aan expliciet aan te geven hoe deze in de begroting wordt verwerkt. Onderstaand overzicht geeft aan voor welke bedragen en op welke projecten de forfaitaire aftrek in de begroting 2013 is verwerkt.

Toedeling forfaitaire aftrek

bedragen x € 1 mln.

2012

2013

2014

2015

2016

2017 2018 e.v.

24,5

26,5

Bezien wordt of in de toekomst de verwerking van de forfaitaire planningscorrectie op een betere wijze kan worden verwerkt.

Financiële inpassingen 2013

Naast het feit dat de financiële meerjarenreeksen zijn aangepast op basis van een actualisering van ProRail, zijn naar aanleiding van het Begrotingsakkoord 2012 twee taakstellingen en een kasschuif verwerkt op het aanlegprogramma Personenvervoer. Voor het kasjaar 2013 gaat het om een generieke taakstelling van € 9,3 miljoen, een inkooptaakstelling van € 4 miljoen en een verlaging van € 25,1 miljoen naar aanleiding van de kasschuif in de periode 2013–2015.

Gezien de omvang van de taakstelling 2013 bleek het mogelijk deze te dekken door projecten te temporiseren en gebruik te maken van de beperkte vrije ruimte tot en met 2020. Besloten is om vooralsnog geen projecten daadwerkelijk te vertragen.

Op onderstaande projecten zijn daarvoor kasschuiven verwerkt: – AKI-plan en veiligheidsknelpunten; – Punctualiteits-/capaciteitsknelpunten; – Amsterdam Zuidas WTC; – PHS;

– Programma Toegankelijkheid;

– European Rail Traffic Management System (ERTMS) pilot AmsterdamUtrecht en expertisecentrum ERTMS; – NSP Utrecht.

Er is voor gekozen de kasschuiven voornamelijk te verwerken op die projecten waar de raming enige flexibiliteit bood en waarvoor nog geen juridische verplichting is aangegaan.

ProRail Projecten Uitgaven mbt planuit-werking op IF 13.03.05 Projecten nationaal

PAGE risico reductie                      18

Optimalisering Goederen-corridor Rotterdam-Genua¹ 154

Projecten Oost Nederland

Uitv.progr Goederenroute Elst-Deventer-Twente

(NaNov)¹                                        151

Projecten Zuidwestelijke delta

Geluidmaatregelen Zeeuwselijn                                     18

Spooraansluiting 2e Maasvlakte achterlandverbinding¹                212

Overige projecten

Nazorg gereedgekomen projecten                                            4

Totaal ProRail Projecten 527

Overige (niet ProRail) Projecten

Totaal Overige (niet ProRail) Projecten

Begroting (IF 13.03.02)

18

127

146

18

212

34

6             6           16           17           17           21

9 0             1              2             4             2

2           30           60           26           28 28

1 1              1              1

56 12          51        114          99          70 52

33 divers        divers

2011/2014   2011/pm 39

divers        divers

72 0                0

12           51         114           99           70

52

72

¹ Inclusief uitgaven mbt planstudies verantwoord op IF 13.03.05

13.03.04 Planuitwerkingsprogramma personenvervoer

Amsterdam Zuidas WTC

Zie voor een toelichting op de wijziging van het projectbudget de toelichting bij OV SAAL onder 13.03.01

Regionale Lijnen

Naast de overheveling naar het realisatie programma van € 3,3 miljoen voor Arnhem – Winterswijk is een bedrag van € 1,6 miljoen overgeboekt naar de Begroting hoofdstuk XII voor de BDU. Daarnaast is in het kader van het Programma Beter Benutten € 90 miljoen extra beschikbaar gesteld voor de aanpak van mogelijke capaciteitsknelpunten in de periode tot 2020. De vervolganalyse naar de in de Nationale Markt- en Capaciteitsanalyse geïndiceerde toekomstige, mogelijke knelpunten en de mogelijk daarvoor te treffen maatregelen is begin 2012 gestart. Daarbij worden zowel de betrokken decentrale overheden en vervoerders als ProRail betrokken. Het streven is om over de financiering van de maatregelen op basis van cofinanciering uiterlijk in het najaar van 2012 afspraken te maken met de decentrale overheden.

9

Reservering mogelijke compensatie NS

Bij de afspraken over de integrale concessie voor het hoofdrailnet inclusief Hogesnelheidslijn (HSL)-Zuid is met NS afgesproken dat zij € 176 miljoen betaalt onder de voorwaarde dat zij op deze activiteiten rendement behaalt dat gemiddeld hoger ligt dan vier procent (Kamerstukken II, 2011/2012, 33280A, nr. 3). Aangezien dit een voorwaardelijke afspraak betreft, bestaat het risico dat IenM NS in de toekomst hiervoor moet compenseren. IenM heeft een reservering opgenomen voor het maximale bedrag waarop NS aanspraak zou kunnen maken indien de resultaten tegenvallen; dat is € 144 miljoen. Als de resultaten van NS zich ontwikkelen zoals gepland, dan valt deze reservering vrij.

PHS

Zoals aangegeven in de begroting Infrastructuurfonds 2009 en in de brief aan de Tweede Kamer inzake het deelnemingenbeleid Rijksoverheid (Kamerstukken II, 2009/2010, 28 165, nr. 105) zal een deel van de financiering van PHS plaatsvinden vanuit de leenfaciliteit PHS. Het exacte bedrag van deze leenfaciliteit is inmiddels bepaald op € 874,6 miljoen. Dit bedrag is in mindering gebracht op het totale projectbudget. Deze mutatie heeft geen effect op de voor PHS beschikbare middelen. De binnen PHS gereserveerde gelden voor het programma ruimte voor de fiets ad € 96 miljoen zijn toegevoegd aan het separaat in het MIRT-projectenboek opgenomen programma Ruimte voor de Fiets. Zie voor de overige toelichting op de wijziging van het projectbudget de toelichting onder 13.03.01.

OV SAAL

Bij artikelonderdeel 13.03 Spoorwegen, Aanleg Spoor is toegelicht dat door overheveling van het project OV SAAL KT cluster a van planuit-werking naar realisatie het planuitwerkingsbudget is verlaagd met € 233,2 miljoen. Daarnaast is een bedrag van € 11 miljoen dat binnen het project OV SAAL MLT was gereserveerd voor fietsvoorzieningen overgeheveld naar het programma Ruimte voor de Fiets. € 26,3 miljoen is van realisatie overgeheveld naar planuitwerking (zie voor toelichting artikelonderdeel 13.03 Spoorwegen, Aanleg Spoor). Het resultaat is een verlaging van het planuitwerkingsbudget voor OV SAAL met € 217,9 miljoen.

Grensoverschrijdend Spoorvervoer

Via amendement Koopmans/Cramer (Kamerstukken II, 2008/2009, 31 700 A, nr. 71) is € 6 miljoen toegevoegd aan de BDU en beschikbaar gesteld voor het regionale project Maastricht – Lanaken (-Hasselt). Met deze € 6 miljoen is de financiering van dit project aan Nederlandse zijde rond. De € 6 miljoen maakt ook deel uit van de overeenkomst met de provincie Limburg inzake het OV-pakket. Beoogde exploitatiestart van de sneltramverbinding is 2017. Het Kabinet heeft aanvullend € 50 miljoen beschikbaar gesteld ter verwezenlijking van de ambitie uit het Regeerakkoord om het spoorvervoer over de landsgrenzen heen een impuls te geven. Dit budget is bestemd voor grensoverschrijdend personenvervoer per spoor waaronder de verbindingen naar de HSL en ICE stations net over de landsgrenzen zoals de stations van Aken en Luik.

Projecten in voorbereiding

In 2012 is een aantal projecten aangekondigd, zoals het programma Winterhard Spoor, een overkoepelende veiligheidsaanpak, aanvullende maatregelen om stoptonend seinpassages (STS) tegen te gaan en de implementatie van het nieuwe beveiligingssysteem ERTMS om de veiligheid op het spoor te garanderen. Deze projecten ondersteunen de aangekondigde overkoepelende «Lange Termijn Spooragenda». Onderdeel hiervan is een principebesluit voor de implementatie van ERTMS, waarvoor in 2013 voorbereidende werkzaamheden worden uitgevoerd.

UG

UG UG

UG

UG

UG

UG

UG UG

UG UG

Budget Raming kosten

Planning

Projectomschrijving taakstellend min.

2012

2013

2014

2015

2016

2017 2018-2028

Art.13.02: Nog niet met maatregelen belegde Taakstelling BenO uhv BA

190

Legenda ug uitvoering gereed uhv uit hoofde van

Begrotingsakkoord

Verk./Planuitw. Spoor (Periode 2012–2028)

100%

90%

80%

70%

60%

50%

40%

30%

20%

10%

0%

Procentueel

x € 1 mln.

Verplicht

Gebonden

Bestemd max.

13.03.05 Planuitwerkingsprogramma goederenvervoer

Bedrag x € 1 mln.

Budget Raming kosten

Planning

Projectomschrijving taakstellend min.

2012

2013

2014

2015

2016

2017 2018-2028

Verplicht

Planuitwerking op realisatieprogramma IF 13.03.02

Gebonden Projecten Nationaal

Aslastencluster III Europese ERMTS verbindingen Kleine project Goederenvervoer

Bestemd

Projecten in voorbereding: – Overige projecten in voorbereiding Gesignaleerde Risico’s:

Begroting (IF 13.03.05)

30

38

6

5 232

311 311

UG

UG

legenda ug uitvoering gereed

Planstudie/verk. Spoor (Periode 2012-2028)

100%

90%

80%

70%

60%

50%

40%

30%

20%

10%

0%

Procentueel

x € 1 mln.

Verplicht

Gebonden

Bestemd

13.04 Geïntegreerde contractvormen/PPS

Motivering

De Staat betaalt voor de beschikbaarheid van de HSL-infrastructuur, zoals deze door het consortium Infraspeed is ontworpen, gebouwd (enkel de bovenbouw) en wordt onderhouden (onder- en bovenbouw), conform de contractuele overeenkomst tussen beide partijen. Het contractbeheer wordt uitgevoerd door ProRail, onder regie van IenM.

max.

Producten

Het kabinet heeft in januari 1999 ingestemd met het model voor privatisering van de HSL-Zuid. De PPS is bij de onderdelen infraprovider, vervoer en stations elk op afzonderlijke wijze tot stand gekomen. Eind 2001 zijn de contracten met de infraprovider en de vervoerder getekend. Vanaf augustus 2004 is de infraprovider begonnen met het werk aan de bovenbouw. Voor de onderbouw gold dat de HSL-Zuid onderdelen gefaseerd werden opgeleverd voor de start van de werkzaamheden van de infraprovider. Op het zuidelijke deel was de eerste oplevering augustus 2004. De laatste oplevering op het noordelijke deel was in december 2005. De bovenbouw van het zuidelijke deel is opgeleverd in juli 2006 en het noordelijke deel in december 2006.

Totaal MIRT

Budget x € 1 mln.

Oplevering

Projectomschrijving huidig vorig

t/m 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2011

later huidig vorig

Projecten Nationaal

Beschikbaarheids-vergoeding HSL-Zuid (infraprovider) *)

Totaal Begroting IF 13.04

3 563

3 563

3 563

2007

2007

*) In de voortgangsrapportage HSL-Zuid (tabel 6) is voor de infraprovider een totaal bedrag genoemd van € 2 996 miljoen. Dit bedrag is echter exclusief BTW. Inclusief BTW bedragen de totale uitgaven € 3 563 miljoen.

13.07 Rente en Aflossing

Motivering

Onder deze categorie uitgaven vallen de rente en aflossing van de bij ProRail uitstaande leningen, waarmee in het verleden spoorinfrastructuur gefinancierd is en in de toekomst gefinancierd wordt.

Producten

Bestaande leningen

In de periode 2005–2011 is voor € 1,8 miljard aan leningen bij ProRail afgelost. Het grootste deel hiervan is gefinancierd met het in 2009/2010 uitgekeerde Superdividend van de NS. Deze schuldreducties hebben geleid tot een verlaging van de rentelasten van € 130 miljoen in 2005 tot € 18 miljoen in 2013. Het uitstaand saldo van de leningen per eind 2011 bedroeg nog € 345 miljoen. Hiervan moet ProRail in 2012 € 32 miljoen en in 2017 € 166 miljoen aflossen. Nog niet is besloten of tot herfinanciering of schuldreductie wordt overgegaan. Om deze reden zijn voor de aflossing van deze leningen nog geen bedragen in de begroting opgenomen.

Nieuwe leningen

Een deel van het PHS zal worden gefinancierd met een leenfaciliteit (TK 28 165, nr. 105, 26-11-2009) van € 875 miljoen. De huidige planning is dat in 2017 het eerste deel van deze leenfaciliteit (€ 146 miljoen) benodigd zal zijn. Rente en aflossing van de eerste € 675 miljoen van de leenfaciliteit zullen door het ministerie van Financiën worden gedragen en van de resterende € 200 miljoen door IenM. Naar verwachting zal deze € 200 miljoen rond 2020 worden opgenomen. De rente en aflossing van deze leningen zijn nog niet opgenomen in de meerjarencijfers.

13.09 Ontvangsten

Motivering

Op dit artikelonderdeel worden de bijdragen van derde-partijen voor spooruitgaven verantwoord.

Producten

De gebruiksvergoeding die vervoerders betalen wordt door ProRail vastgesteld en geïnd (zie artikelonderdeel 13.02 Spoorwegen, Aanleg Spoor) en wordt daarom gesaldeerd met de uitgaven opgenomen in de begroting.

Concessievergoeding

Betreft de concessievergoeding die NS betaalt voor het vervoer over het

Hoofdrailnet en HSA over de HSL-Zuid.

Bijdragen van derden

Betreft de bijdragen van derden aan (MIRT)projecten die niet rechtstreeks aan ProRail worden betaald, maar via IenM lopen.

Afrekeningen ProRail

Wanneer subsidie-afrekeningen tussen ProRail en IenM (zowel aanleg als beheer, onderhoud en vervanging) leiden tot een terugbetaling door ProRail en betrekking heeft op een afgesloten begrotingsjaar, worden deze verantwoord onder de ontvangsten.

Overige ontvangsten

Onder deze categorie worden onder andere de door ProRail en NS betaalde boetes en dwangsommen verantwoord. Daarnaast zal in 2015 € 56 miljoen van NS worden ontvangen in verband met een correctie op de energiekosten in het kader van de nieuwe vervoersconcessie.

Specificatie ontvangsten, bedragen x € 1 000

2012

2013

2014

2015

2016

2017

Concessievergoeding NS Bijdragen van derden Afrekeningen ProRail Overige ontvangsten

13.09 Ontvangsten

75 000 13 729

2 000

90 729

60 000

60 000

60 000

60 000

Ontvangsten en uitgaven ProRail

Naast de rijksbijdragen voor beheer, onderhoud en vervanging, aanlegprojecten (MIRT) en rente en aflossing ontvangt ProRail ook gebruiksver-goeding van vervoerders en bijdragen van derden voor omgevingswerken (zowel aanleg als onderhoud). In onderstaande tabel is het totaaloverzicht opgenomen van de verwachte ontvangsten en uitgaven van ProRail. Hierbij is verondersteld dat alle planuitwerkingsbudgetten via ProRail zullen worden besteed.

Nog in te vullen taakstelling

De begrote bedragen op het Infrastructuurfonds zijn inclusief BTW, welke door ProRail wordt afgedragen aan de fiscus en daardoor niet zichtbaar zijn in jaarrekeningen, beheer-plannen, enzovoort. Voor de aansluiting tussen de bedragen op het Infrastructuurfonds en de getallen van ProRail is bovenstaande tabel hieronder nogmaals opgenomen, maar dan exclusief BTW. De gearceerde bedragen zijn vervolgens terug te vinden in het schema met de financiële stromen spoorinfrastructuur, aan het einde van dit hoofdstuk.

19

23

18

18

Bedragen x € 1mln., excl. BTW

2012

2013

2014

2015

2016

2017

Rijksbijdrage beheer, onderhoud en vervanging

Onderhoudsbijdragen derden Gebruiksvergoeding vervoerders Rijksbijdrage aanlegprojecten Leenfaciliteit PHS Bijdragen aanlegprojecten derden Rijksbijdrage rente en aflossing

Totaal inkomsten ProRail

Uitbesteed werk beheer en onderhoud

Vervangingsinvesteringen

Apparaatskosten

Aanlegprojecten

Rente en aflossing

Totaal uitgaven ProRail

Nog in te vullen taakstelling

BTW-compensatie aan ProRail

In de figuur hieronder is het schema financiële stromen spoorinfra-structuur voor 2013 opgenomen.

0

0

Investeringen

Aanleg 880

Vervanging 439

Beheer en onderhoud

Uitbesteed 649

Apparaat

273

Financiering

Rente 15

Aflossing

0

BTW 428

Keyrail

Gebruiksvergoeding

250 ProRail

17

Keyrail

Vervoerders

Totaal

ProRail

Vervoerders

41

24

7

Afdracht

Artikel 14 Regionaal, lokale infrastructuur

Omschrijving van de samenhang in het beleid

Op dit artikel worden de producten op het gebied van regionale/lokale infrastructuur, de impulsen inzake de Regionale Mobiliteitsfondsen en het Regiospecifiek Pakket Zuiderzeelijn (RSP-ZZL) toegelicht.

De producten van dit artikel zijn gerelateerd aan de beleidsdoelstellingen en beleidsinstrumenten zoals beschreven in de Begroting hoofdstuk XII 2012 bij beleidsartikel 15 Openbaar vervoer.

Budgettaire gevolgen van de uitvoering van art. 14 Regionaal, lokale infrastructuur (x € 1 000)

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

14.01 Grote regionaal/lokale projecten

14.01.02 Planst. Progr. Reg/lok

14.01.03 Realistieprogr reg/lok

14.02 Regionale Mob. Fondsen

14.03 RSP – ZZL: Pakket Bereikbaarheid

14.03.01 RSP – ZZL: RB projecten

14.03.02 RSP – ZZL: RB mob fondsen

14.03.03 RSP – ZZL: REP

0

14.09 Ontvangsten                                                             0                      0                      0                      0                      0                      0

• 1) 

  Met uitzondering van de nog niet in uitvoering genomen aanlegprojecten worden de budgetten in 2013 als juridisch verplicht beschouwd op de peildatum 1 januari 2013. Voor de mate van verplichting van het verkenningen en planuitwerkingsprogramma tot en met 2018 wordt verwezen naar het betreffende projectoverzicht

Bedragen x € 1 000

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

14 Regionaal, lokale infrastructuur

14.01   Grote regionaal/lokale projecten

14.02   Regionale mobiliteitsfondsen

14.03   RSP-ZZL: pakket bereikbaarheid

Bijdrage van hfdst XII (art 26)

143 539         143 500         143 506

143 539         143 500         143 506

143 539