Opiniestuk 'Samen de crisis te lijf' - Hoofdinhoud
Foto: PvdA
Hieronder het opiniestuk zoals verschenen in de Volkskrant van 14 januari:
Samen de crisis te lijf - onze plannen voor een ander Nederland
Nederland staat op een kruispunt. Onze economie verkeert in een recessie die zich dreigt te verdiepen tot een crisis van grote omvang. Een crisis die banen verloren doet gaan, lonen onder druk zet en onze oudedagsvoorziening bedreigt. Een crisis met grote sociale gevolgen. Die de solidariteit, lotsverbondenheid en het vertrouwen in de toekomst ondermijnt.
Dat is geen natuurramp die ons zomaar overkomt. Hij komt voort uit een ontspoorde financiële sector. Uit een systeem dat de korte termijn belangen van aandeelhouders en consumenten laat prevaleren boven de lange termijn belangen van burgers, werknemers en onze samenleving als geheel. En zo zal ook de weg uit deze crisis er geen zijn die ons zal overkomen, die zich vanzelf zal aandienen.
Het kabinet en zijn gedoogpartner zitten op hun handen en etaleren via de krantenkoppen alles wat ze niet willen. Maar het is geen tijd om op je handen te zitten. Het is tijd om de handen uit de mouwen te steken. Om de juiste keuzes te maken voor de toekomst. Zodat het ontspoorde financiële stelsel op de rit komt en de lange termijn belangen van Nederland het winnen van korte termijn winstbejag of kortzichtige bezuinigingsdrift. Want een recessie bestrijd je met solidaire bezuinigingen, slimme investeringen én hervormingen. Niet met alleen maar kil bezuinigen zoals het kabinet doet. Door de rekening neer te leggen bij mensen die part nog deel hebben gehad aan de oorzaken van deze crisis. Dat is een aanpak die leidt tot méér crisis. Niet tot minder. Een aanpak die ervoor zorgt dat duizenden mensen werkloos thuis komen te zitten en het herstel van de economie in de kiem wordt gesmoord. Dat is een dure les uit de geschiedenis. Een les die dit kabinet vergeten is.
Er is een alternatief. Door nu solidair te bezuinigen, slim te investeren en te hervormen schep je banen in plaats van ze te schrappen. De Partij van de Arbeid, de SP en GroenLinks pakten die handschoen samen op en komen vandaag -op onze gezamenlijke nieuwjaarsbijeenkomst ‘Een ander Nederland’ in Nijmegen- met een solidair, slim en ‘groen’ investeringsplan. Een plan voor een land waar mensen perspectief krijgen op werk in plaats van uitzicht op werkloosheid. Een land waarin mensen opgeleid worden en waar jong en oud aan de slag komen en duurzame innovatie en vergroening leidend wordt.
Dat kan door werk te scheppen, werk te behouden en werk te vinden. Werk scheppen door energiezuinige woningbouw te bevorderen en om te schakelen naar duurzame energie. Bij onze buren in Duitsland leverde dat tienduizenden banen op. Werk scheppen door kantoorpanden om te bouwen tot woonruimte voor jongeren en starters. Door onderhoud aan scholen, ziekenhuizen en overheidsgebouwen te versnellen waardoor de bouw van extra werk wordt voorzien. Door een van de symbolen van ons land - de Afsluitdijk- een vervroegde en grondige opknapbeurt te geven, evenals andere dijken die onze voeten droog houden. Nog geen twee weken geleden hebben we kunnen zien hoe groot die noodzaak is. Het geld daarvoor is al opzij gezet, laten we eerder beginnen door procedures in te korten met een speciale Noodwet.
We kunnen werk behouden door een nieuwe Deeltijd-WW in te voeren. Het grote succes van de regeling die bedrijven als NedCar, Scania en ASML uit de brand hielp en duizenden werknemers aan het werk hield kunnen we voortzetten en verbeteren door deelnemers te scholen. Zo kunnen ze in de toekomst niet alleen terug naar hun oude bedrijf, maar ook naar een andere werkgever. Met behoud van hun huidige dienstverband moeten mensen tijdelijk ergens anders kunnen werken, langdurig werklozen kunnen aan de slag met een loonkostensubsidie. Jongeren kunnen doorleren. Voor een tweede studie betalen ze gedurende de crisis het ‘gewone’ collegegeld, en niet het verhoogde. Ook mbo’ers worden gestimuleerd om door te leren. Want jongeren kunnen beter nu kennis opdoen dan werkloos thuis zitten.
Tot slot werk vinden. Met een ‘werkpoule’ per sector kunnen kleine bedrijven veel sneller en met minder risico werknemers vinden. Werkgevers moeten tekorten aan technisch personeel kunnen oplossen doordat jongeren die zonder baan zitten zich in die richting omscholen.
Dat alles hoeft lang niet altijd geld te kosten. Woningisolatie betaalt zichzelf terug en het ombouwen van kantoorpanden kan zelfs geld opleveren als we het belastingvoordeel voor leegstand durven af te schaffen. De versterking van dammen en dijken hoeft alleen maar versneld te worden. Met cofinanciering gaan schoolbesturen slapende euro’s investeren in betere scholen en daarmee in banen. En ja, soms kost het geld. Dat is te vinden door subsidies voor fossiele brandstoffen geleidelijk te veranderen in subsidies voor duurzame energie en innovatie. En tot slot door voor mensen met het hoogste inkomen een toptarief in te voeren. Ze krijgen er een mooier land voor terug.
Vandaag presenteren wij deze plannen. Want wij geloven in Nederland. Wij weten dat we de crisis samen het hoofd kunnen bieden en gelijktijdig ons land beter kunnen maken. Wij bieden een alternatief om mensen aan het werk te houden, jongeren te scholen en ouderen een goede oude dag te bieden. Een alternatief met solidaire bezuinigingen, slimme investeringen en hervormingen.
Job Cohen
Emile Roemer
Jolande Sap