De Europese Raad - Hoofdinhoud

De Europese Raad (ook wel Europese top genoemd) is een instelling van de Europese Unie en bestaat uit de staatshoofden en regeringsleiders van de 27 EU-lidstaten. Daarnaast hebben de voorzitter van de Europese Commissie en de vaste voorzitter (ook wel president zitting in deze instelling. De Raad bepaalt de algemene politieke beleidslijnen en prioriteiten van de Europese Unie en heeft dus veel invloed op de politieke agenda. De Europese Raad maakt geen wetten.

De Raad komt minstens twee keer in het jaar bijeen. De president kan echter een uitzondering maken en een (extra) bijzondere vergadering bijeenroepen. In de meeste gevallen vinden de vergaderingen in Brussel plaats.

Herman van Rompuy en Catherine Ashton

Momenteel is de Belg Herman van Rompuy de president en dus vaste voorzitter van de Europese Raad. Hij is op 1 december 2009 voor een periode van 2,5 jaar gekozen door de lidstaten. De president kan eenmaal herkozen worden. Naast zijn rol als voorzitter van de vergaderingen onderhoudt de president de buitenlandse contacten namens de Europese Unie op het niveau van regeringsleiders en staatshoofden.

Ook is er sinds de totstandkoming van het Verdrag van Lissabon (december 2009) een Hoge Vertegenwoordiger van de Unie voor Buitenlandse Zaken en Veiligheidsbeleid. Momenteel bekleedt Catherine Ashton deze functie. Zij neemt ook deel aan de werkzaamheden van de Raad en vertegenwoordigt de Europese Unie in contacten met ministers van Buitenlandse Zaken - echter alleen over onderwerpen waar de lidstaten het allemaal over eens zijn.

Dubbele taak

De Europese Raad heeft een dubbele taak, namelijk het vastleggen van de algemene beleidslijnen en prioriteiten en het behandelen van ingewikkelde of gevoelige kwesties die niet op een lager niveau van samenwerking tussen de lidstaten kunnen worden opgelost.

Consensus in de Europese Raad?

In de Europese Raad worden besluiten doorgaans bij consensus (unanimiteit) genomen. Echter, om de stemprocedures in Europa efficiënter te laten verlopen en deze aan te passen aan 27 lidstaten is in het Verdrag van Lissabon onder andere vastgelegd dat in de Raad op meer beleidsterreinen met een gekwalificeerde meerderheid wordt gestemd. Vanaf 2014 zal deze gekwalificeerde meerderheid worden berekend op basis van een "dubbele meerderheid": zowel het aantal lidstaten als het aantal inwoners tellen. Een besluit wordt goedgekeurd als het wordt gesteund door minstens 55% van de lidstaten die minstens 65% van de EU-bevolking vertegenwoordigen.

Ontstaansgeschiedenis

1974 werd de Europese Raad ingesteld als informeel forum voor besprekingen van staatshoofden en regeringsleiders. De Raad werd echter al snel een orgaan dat de doelstellingen en prioriteiten voor de Europese Unie vastlegde. Hij kreeg een officiële status met het Verdrag van Maastricht van 1992, waarin staat dat de Raad tot taak heeft de nodige impulsen te geven voor de ontwikkeling van de Europese Unie, en algemene politieke beleidslijnen vast te stellen. Met de inwerkingtreding van het Verdrag van Lissabon is het een van de - nu zeven - instellingen van de Europese Unie geworden.

PvdA Europees Parlement over de Europese Raad

Thijs Berman, delegatieleider van de PvdA in het Europees Parlement: "De macht van de EU is verdeeld tussen het Europees Parlement, gekozen door alle Europese burgers, en de Raad, vertegenwoordigers van de regeringen van de lidstaten. De Raad kan er maar moeilijk aan wennen dat het Europees Parlement na het verdrag van Lissabon veel meer macht heeft gekregen, dat de EU democratischer is geworden. Dit maakt de verhouding met de Raad gespannen."

Meer weten over de Europese Raad?

>> Bezoek de website van de Europese Raad

>> Ga naar de website van de Europese Unie

NB: de tekst op deze pagina is ten dele ontleend aan de website van de Europese Unie.