Een grimmig 2012 - Hoofdinhoud
Kees de Lange
Bij het begin van elk nieuw jaar horen goede wensen en van die goede gewoonte wil ik in dit weblog ook voor 2012 niet afwijken. Niettemin is het meer dan nodig om 2012 met een gezonde dosis realiteitszin of zelfs scepsis tegemoet te treden. Want met name voor ouderen staan alle signalen op rood. Een rood dat bepaald niet als een verrassing komt, maar dat zich gedurende het jaar 2011 steeds scherper begon af te tekenen. Laten we wat zaken op een rij zetten.
Nederland bevindt zich in een recessie. Daar kan zelfs de irritante schaterlach van premier Rutte niets aan veranderen. Met een regering van VVD en CDA, gedoogd door PVV en via achterkamertjesafspraken ook door de SGP, wordt er rigoureus bezuinigd met name op de kernwaarden van onze samenleving, zoals cultuur en milieu. Daar boven op krijgen de zwakkeren in onze samenleving het hard te verduren. Want in de visie van dit kabinet zijn individuele problemen te wijten aan gebrek aan initiatief en ondernemerschap. Het geloof dat financiële prikkels de oplossing van alle problemen zullen leveren, is een schoolvoorbeeld van neoliberaal illusionisme. Je zult maar hulpbehoevend of gehandicapt zijn in een land waar rechts zich voortdurend de vingers aflikt.
Reeds in 2011 was sprake van aanzienlijke koopkrachtverliezen voor grote groepen mensen. Dat proces zal zich in 2012 versneld doorzetten. In de officiële inflatiecijfers worden veel prijsverhogingen die de gewone burger over zich heen krijgt niet meegenomen, reden dat 50PLUS een actie is begonnen om dit soort prijsstijgingen, zoals bij de gezondheidszorg, te melden. We komen daar op terug. Daarnaast zijn voor ouderen problemen van werkgelegenheid en dreigend verlies van pensioeninkomen de belangrijkste factoren.
Over werkgelegenheid voor ouderen kunnen we kort zijn. Dat het aantal banen, zeker ook voor ouderen, zou stijgen gedurende een recessie is een geloof dat je alleen bij deze regering terug vindt. Feitenloze politiek over de ruggen van miljoenen oudere Nederlanders. Intussen holt hun koopkracht achteruit en verdiept de recessie zich.
Wat de pensioenen betreft kan zo langzamerhand van een regelrecht pensioenschandaal gesproken worden. Het uitgestelde loon van miljoenen Nederlanders is gekaapt door vakbonden en werkgevers die alles zullen blijven doen om de absolute macht in pensioenland krampachtig vast te houden. Ondanks het feit dat onomstotelijk is aangetoond dat slecht beleggingsbeleid, belabberd communicatiebeleid, onvoldoende bestuurlijke competentie, onvoldoende inzicht in de beleggingskosten en onttrekkingen van vele miljarden aan de fondsen door graaiers van allerlei signatuur aan de orde van de dag zijn, zijn pensioenfondsbestuurders vooral bezig hun eigen straatje schoon te vegen. De werkgevers en de vakbonden die de besturen uitmaken van de vijf grote bedrijfstakpensioenfondsen waarbij zo’n 80 % van de Nederlanders verplicht is aangesloten, hebben aantoonbaar gefaald, maar nooit de gevolgen van hun eigen falen publiekelijk onder ogen durven zien. Integendeel, de zwarte piet van hun ernstig tekort schieten wordt bij de deelnemers gelegd. Deelnemers die misleid en dom gehouden worden.
Het is geen toeval dat rond de Kerstdagen, waar de meeste mensen met andere zaken dan pensioen bezig zijn, het bericht de wereld in geslingerd wordt dat de vijf grote pensioenfondsen binnenkort waarschijnlijk over zullen gaan op kortingen van maar liefst 5 tot 10 % op de nominale pensioenen. Dit bovenop het feit dat al jaren geen indexatie van pensioenen met alle bijbehorende koopkrachtverlies is uitbetaald. Zo worden de geesten rijp gemaakt voor het feit dat door de lage rente dit nu eenmaal onvermijdelijk is. Over de schuldvraag uiteraard geen woord.
Hoewel de overheid ten aanzien van de aanvullende pensioenen geen rol te spelen heeft - het gaat immers om uw uitgestelde loon- is minister Kamp bezig een nieuw pensioenakkoord tot wet te maken dat alleen op de instemming van werkgevers, en dus van dit kabinet, kan rekenen. Dat de FNV over deze kwestie ontploft is, zonder dat er een duidelijk standpunt over pensioenen op tafel ligt, lijkt bijzaak te zijn. Ook deze ontwikkelingen zullen fataal blijken te zijn voor de koopkrachtontwikkeling van ouderen en gepensioneerden. Trouwens eveneens van jongeren.
Helaas zijn de ouderenorganisaties te verdeeld om deze bedreigingen effectief het hoofd te bieden. In plaats van de oorzaken van het falend pensioenstelsel onder ogen te willen zien en daar de oplossingen te zoeken, verschuift de discussie naar de vraag of via de pensioenen niet tegelijk inkomensbeleid gevoerd zou moeten worden. Hogere pensioenen mogen in die ‘visie’ bijdragen aan lagere, ongeacht het feit dat voor die hogere pensioenen gespaard is door de betaling van de bijbehorende hoge premies. Het voorstel komt op het zelfde neer als wanneer een bank spaarders met een hoog saldo minder rente zou uitbetalen dan spaarders met een kleiner saldo. Ook gepensioneerden met een iets hoger pensioen hebben in dit land recht op rechtszekerheid.
Dat grote groepen ouderen zich bij de verwachte korting op hun nominale pensioenen als makke schapen naar de slachtbank zullen laten leiden, is niet waarschijnlijk. Reeds nu worden de juridische messen geslepen en kunnen belanghebbenden via modelbrieven (zie ook deze website) hun pensioenfonds in gebreke stellen. In dit verband wint het ABP opnieuw de prijs voor het arrogantste pensioenfonds van Nederland. Inzenders van genoemde brief (waaronder de schrijver van dit weblog) krijgen een briefje retour dat in gebreke stelling pas kan plaatsvinden op een moment en op een wijze die het ABP bevallen. Het wordt tijd dat de bezem door deze club gaat en het bestuur collectief ontslagen wordt. Aan 50PLUS zal het waarachtig niet liggen.