Kabinet, laat taboes varen en speel in op waarschuwingen - Hoofdinhoud
Een gewaarschuwd mens telt voor twee, luidt een Oud-Hollands gezegde. Toen ik aan het nadenken was over het onderwerp voor deze column, schoot dat vrij snel door mijn hoofd. Ik wist eigenlijk nog niet zo goed waarom. Na enige overpeinzing kwam ik tot de conclusie dat dit gezegde treffend aangeeft wat ik in de politiek anno 2011 zo mis. Die politiek laat zich nauwelijks meer informeren door de feiten, hoe indringend die ook zijn. En slaat daarmee waarschuwing op waarschuwing in de wind.
Lees de column van Jolande Sap voor EenVandaag.
Een typisch voorbeeld daarvan is de reactie van premier Mark Rutte op het rapport de Sociale Staat van Nederland. In dat rapport waarschuwt het Sociaal en Cultureel Planbureau voor de averechtse gevolgen van de bezuinigingsplannen van het kabinet. Neem bijvoorbeeld de bezuinigingen op de psychiatrische zorg en de kinderopvang. Ouders blijven daardoor thuis en patiënten belanden op straat, zoals de politie onlangs ook al waarschuwde. De samenleving is daarmee uiteindelijk duurder uit. En hoe reageerde Rutte? Hij beschouwt het rapport als ‘een aanmoediging’ om door te gaan op de ingeslagen weg.
Een ander voorbeeld is de klimaatverandering. Recente klimaatstudies laten zien dat we wereldwijd aankoersen op een gemiddelde temperatuurstijging tussen de 3 en de 6,4 graden. Terwijl we 15 jaar geleden in Kyoto hebben afgesproken dat de stijging tot twee graden beperkt zou blijven omdat anders de gevolgen niet te overzien zijn. Het is duidelijk dat het roer om moet. Negenennegentig van de honderd studies laten zien dat het ernst is. Toch zullen ook deze winter ongetwijfeld weer een aantal PVV’ers verkondigen dat het reuze meevalt met de klimaatverandering, omdat ze gisteren nog zo heerlijk hebben geschaatst.
Een laatste voorbeeld is de eurocrisis. We zitten sinds drie jaar in een ongekend diepe financiële en economische crisis waardoor het voortbestaan van de Europese Unie op het spel staat. Dat de euro in zwaar weer verkeerde, was al lang voor de kabinetsformatie en zelfs voor de verkiezingen van 2010 bekend. Gezaghebbende economische instituten en wetenschappers hebben van meet af aan gewaarschuwd dat meer politieke macht in Europa nodig is om de crisis in goede banen te kunnen leiden. Als de financiële sector en het bedrijfsleven Europees opereren, kan de politiek immers niet achterblijven. Toch kozen VVD en CDA ervoor een coalitie aan te gaan met een gedoogpartner die niet thuis geeft op de belangrijkste politieke kwestie van deze tijd, omdat ze gruwt van Europa.
Waarom gedragen Rutte en politici van PVV, VVD en CDA zich niet als elk ander gewaarschuwd mens? Waarom steken zij de kop in het zand en bereiden zij zich niet voor op de uitdagingen die eraan zitten te komen? Ik kan er alleen maar naar gissen, maar mijn suggestie zou zijn dat ze allemaal gezwicht zijn voor de platte verleiding van de macht. De VVD kreeg de eerste liberale premier in honderd jaar, het CDA kreeg ondanks een enorme verkiezingsnederlaag de helft van de bewindspersonen en de PVV kreeg toegang tot de macht zonder de lasten. De prijs is echter ook hoog, met name voor het CDA. Het is een precaire machtsbalans en daarom wordt er krampachtig vastgehouden aan de gemaakte afspraken.
Het is de hoogste tijd voor een nieuwe politiek. Een politiek die zich niet laat verblinden door macht, maar zich laat voeden door een inspirerende toekomstvisie. Een politiek die zich als de praktijk anders uitvalt dan voorzien, laat bijsturen door de feiten. Dat 2012 een nieuwe start mag worden!