Zonder vertrouwen geen rechtvaardige samenleving - Hoofdinhoud
Foto Flickr / Sierag
De PvdA staat voor een eerlijk en veilig Nederland. Dat is alleen te realiseren als we werken aan vertrouwen. Vertrouwen in de rechtsstaat en vertrouwen in de deskundigheid van al die mensen die zich elke dag opnieuw inzetten voor rechtvaardigheid. Om het vertrouwen te vergroten en waar nodig te herstellen komen we met maatregelen, zei ik dinsdag bij de behandeling van de begroting van het ministerie van Veiligheid en Justitie.
Minister Opstelten en staatssecretaris Teeven hebben de media het afgelopen jaar bepaald niet geschuwd. Iedere week op de voorpagina met plannetjes die vaak weinig echte veranderingen waren. Ook vooruitkijkend is er weinig reden voor blijdschap. Erger nog, de minister maakt meer kapot dan je lief is. Zijn motto luidt ongeacht de omstandigheden: als je er maar hard op slaat wordt Nederland veiliger. Daarmee biedt hij geen enkel perspectief.
Vertrouwen
Het betekent wel dat dit kabinet de rechtsstaat niet opbouwt, maar het vertrouwen erin langzaam afbreekt. Terwijl rechters steeds zwaarder straffen, wekken de minister en zijn collega een tegengestelde indruk. Het invoeren van minimumstraffen, rechters die geen taakstraffen meer mogen opleggen, morrelen aan het Europees Hof van de Rechten van de Mens: allemaal voorbeelden waaruit blijkt dat deze regering geen vertrouwen heeft in de kennis en kunde van onze rechters. En als de regering rechters niet vertrouwt, waarom zouden de mensen in het land dat dan wel doen?
Goede mensen
De PvdA wil vertrouwen op de professionaliteit van de politieagent, de straatcoach, de reclasseringswerker. De officier van justitie, de rechter. De mensen uit de dagelijkse praktijk van justitie. Het recept voor succes zit in de goede mensen op de juiste plaats. Ze fatsoenlijk belonen. En ze vertrouwen geven zodat zij zorgeloos hun werk kunnen doen. Als je dat niet doet en mensen het vertrouwen in de rechter en politie verliezen, zullen ze eerder naar de knuppel grijpen en het recht in eigen handen nemen. Zo draag je bij aan een samenleving waar mensen ‘s avonds niet meer over straat durven. Dat wil ik niet.
Toegankelijk
Ik geloof dat een rechtsstaat alleen kan bestaan als de rechter voor iedereen toegankelijk is. Deze regering vindt dat blijkbaar niet zo belangrijk. De drastische verhoging van het griffierecht, het toegangskaartje tot de rechter en het verschralen van de rechtsbijstand maken het recht tot koopwaar: slechts als je het kunt betalen, kun je je recht halen. Voor kleine bedragen gaat het lonen om maar gewoon niet te betalen, omdat het voor de eiser te duur is een zaak aan te spannen. Wat doet dát met het vertrouwen van mensen? De PvdA wil deze toegankelijkheid dan ook blijvend garanderen.
Preventie
Preventie, tenslotte. Daarmee zorg je voor meer veiligheid en vertrouwen. Deze regering kiest anders. De bezuinigingen op de GGZ zijn het recept voor de draaideurcriminelen van morgen. Verwarde mensen krijgen geen hulp meer. Ook de mogelijk gevaarlijke niet. Houd hen, maar ook risicojongeren liever op het rechte pad. Bijvoorbeeld door de jeugd te laten sporten, zodat ze dagelijks op het sportveld staan en niet op de straathoek. Dat kan alleen als de wachtlijsten bij sportclubs verdwijnen en het aantrekkelijk is daar vrijwilliger te worden. Daarom moet de jaarlijks vereiste Verklaring omtrent het Gedrag gratis worden voor hen.
Jongeren die dreigen af te glijden mogen we geen moment uit het oog verliezen. Wees creatief met de wet, betrek het gezin bij de oplossing en investeer in professionals die de taal van 'de straat' kennen. Geef de praktijkmensen op straat een fatsoenlijk salaris, zodat het werk dubbel loont. Dat zijn de maatregelen die de PvdA voorstaat om het vertrouwen in de rechtsstaat te vergroten. Alleen zo wordt Nederland veiliger.