De 'massa-immigratie' kwam van rechts - Hoofdinhoud
Opnieuw wil rechts immigratie aan de onderkant van de arbeidsmarkt stimuleren, zonder dat het wil investeren in integratie. Het is schokkend hoe de geschiedenis zich herhaalt. Hier het stuk dat vandaag in de Volkskrant stond.
In een rapport van een speciale commissie van de Tweede Kamer wordt pijnlijk duidelijk hoe de geschiedenis van arbeidsmigratie naar Nederland zich herhaalt. Vijftig jaar na de golf gastarbeiders, is momenteel een vloed van Oost-Europeanen gaande. In weerwil van wat mensen zijn gaan geloven, was de migratiegolf van de jaren zestig geen links, maar juist rechts beleid. Vijftig jaar later laat rechts zien niks geleerd te hebben.
De afgelopen jaren is de PVV er in geslaagd de immigratie van de jaren zestig opnieuw te problematiseren en de geschiedenis te herschrijven."De schuld ligt bij de linkse elites", aldus hun verkiezingsprogramma. Lang hebben linkse politici zoals ik deze aantijgingen onweersproken gelaten. Te lang. We vonden een discussie over wiens ‘schuld' het is dat mensen hier leven, buitengewoon onsmakelijk. Dat hadden we niet moeten doen. Als je beweringen onweersproken laat, gaan ze beklijven. Mensen nemen ze voor waar aan. Maar ze zijn niet waar. Grootschalige immigratie was en is gevolg van rechts beleid.
Dankzij verschillende historische onderzoeken, onder andere door de gebroeders Lucassen, kunnen we feiten en fictie goed uit elkaar houden. In de jaren zestig ontstond een tekort op de arbeidsmarkt. In eerste instantie werden Zuid-Europeanen ingevlogen. Werkgevers hadden liever Turken en Marokkanen. Die waren goedkoper en makkelijker inzetbaar. De VVD en de voorgangers van het CDA regeerden. Zij sloten wervingsverdragen af met Turkije en Marokko en openden kantoren om mensen naar Nederland te halen.
De PvdA was zeer kritisch, vanwege de verdringing van Nederlandse werknemers en de druk op de lonen. Daarom eiste de PvdA dat gastarbeiders maar twee jaar mochten blijven. Dat werd toegezegd, maar de VVD en de werkgevers bedachten allerlei trucs om dat te omzeilen. Sterker nog, de liberalen en christendemocraten gaven Turken en Marokkanen het recht hun gezin mee te nemen, waardoor de aandrang om terug naar huis te gaan stukken kleiner werd.
Door deze rechtse maatregelen nam het aantal Turken en Marokkanen in Nederland in hoog tempo toe. In 1960 waren er 3 Marokkanen en 22 Turken met een werkvergunning in Nederland. In 1973 waren er al tienduizenden. Het kabinet Den Uyl sloot de grenzen voor nieuwe gastarbeiders. Wie al deze feiten op een rij zet, ziet duidelijk wie er verantwoordelijk waren voor de komst van tienduizenden immigranten. Dezelfde politieke partijen als nu ons land regeren. Die voerden gedwee de agenda van de werkgevers uit. Niet de linkse, maar de rechtse elites. De 'massa-immigratie' kwam van rechts.
Vandaag de dag is absoluut geen sprake meer van grootschalige immigratie uit Turkije en Marokko. De afgelopen vijf jaar kwamen er netto gemiddeld per jaar 188 Marokkanen bij en ongeveer 800 Turken. Van ‘massa-immigratie' uit deze landen kun je dus met goed fatsoen niet spreken. Wie dat woord gebruikt, probeert mensen bewust wat op de mouw te spelden. Een leugen om kiezers op te hitsen.
Dat wil niet zeggen dat er geen grootschalige immigratie meer is. Dat blijkt wel uit het rapport over arbeidsmigratie van de tijdelijke commissie van de Tweede Kamer. In vijf jaar tijd kwamen twee- tot driehonderdduizend Oost-Europeanen naar Nederland. In een stad als Den Haag wonen volgens schattingen nu al meer Oost-Europeanen dan Marokkanen. Wie denkt dat de rechtse partijen hun lesje wel geleerd hebben, komt bedrogen uit. CDA, VVD en D66 pleiten opnieuw voor open grenzen en ruimhartige verlening van werkvergunningen voor Bulgaren en Roemenen. Opnieuw is het doorslaggevende argument de lage kosten van buitenlandse arbeidskrachten. Net als in de jaren zestig. En voorstellen om Oost-Europeanen Nederlands te laten leren en integratie te stimuleren, stuiten op een muur van coalitiepartijen. "Ze zijn hier maar tijdelijk," zegt de VVD opnieuw in de Kamer. Net als in de jaren zestig.
Het is schokkend hoe de geschiedenis zich herhaalt. Opnieuw willen werkgevers in nauwe samenwerking met rechtse politieke partijen immigratie aan de onderkant van de arbeidsmarkt stimuleren. Met grote risico's. Nederlandse werknemers komen minder makkelijk aan het werk. De lonen aan de onderkant van de arbeidsmarkt blijven onder druk staan. Werknemers worden weggeconcurreerd doordat Bulgaren en Roemenen via een zzp-constructie onder het minimumloon werken. Polen komen zelfs in een normale baan niet tot een normaal salaris en moeten daarvan ook nog een deel afstaan voor huisvesting, eten en drinken. De risico's voor de sociale zekerheid als ook Oost-Europeanen daar aanspraak op kunnen gaan maken, zijn levensgroot. Doordat huisjesmelkers te veel mensen in een te klein huis onderbrengen, komt de leefbaarheid in de goedkopere wijken nog verder onder druk te staan. Juist daar kunnen nog meer mensen elkaar niet verstaan, doordat de grote meerderheid van de Oost-Europese immigranten geen Nederlands spreekt. De rekening van het rechtse beleid komt opnieuw terecht bij mensen die al het meest voor hun kiezen krijgen.
Nu de geschiedenis zich zo duidelijk herhaalt, is het tijd de verantwoordelijkheid daar te leggen waar hij hoort: bij rechts. Te lang hebben we de onwaarachtige beweringen over 'massa-immigratie' uit Turkije en Marokko over ons heen laten komen. De onheuse aantijgingen zijn echter eenvoudig te weerspreken. Immigratie van goedkope arbeidskrachten was en is rechts beleid. Weigeren iets te doen aan integratieproblemen is dat ook. Ik zet daar graag een linkse agenda tegenover. Terughoudend zijn met immigratie en keihard werken aan integratie, met respect en fatsoen naar de mensen over wie het gaat. Doen we dat niet, dan zitten we over dertig jaar weer met een gigantisch integratieprobleem.