33000 XIII - Vaststelling begroting Economische Zaken, Landbouw en Innovatie 2012

Dit wetsvoorstel werd op 21 september 2011 ingediend door de minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, Verhagen¹.

Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (XIII) voor het jaar 2012

Van deze pagina bestaat een uitgebreide versie met alle documenten in dit dossier, een overzicht van Kamerleden en bewindslieden die bij de behandeling van dit dossier het woord hebben gevoerd en een overzicht van verwante dossiers.

• 1. 

  CDA-voorman, die het tot minister van Buitenlandse Zaken in het kabinet-Balkenende IV en vicepremier in het kabinet-Rutte I bracht, maar die in 2012 afzag van het politiek leiderschap. Zoon van een Limburgse gedeputeerde. Als (jong) historicus werd hij fractiemedewerker en, in 1989, Europarlementariër, alvorens in 1994 de overstap te maken naar de CDA-Tweede Kamerfractie. Ontpopte zich als vaardig woordvoerder asielbeleid en buitenlandse en Europese zaken. Toen Balkenende in 2002 premier werd, nam hij het fractievoorzitterschap over. Als diens secondant schuwde hij harde uithalen naar tegenstanders niet ('Met Bos bent u de klos'). Genoot van het ministerschap van BZ, maar mede vanwege rugklachten werd hij in 2010 minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie. Stond bekend als emotioneel en slim en als strateeg. Vanaf 2013 was hij tien jaar voorzitter van Bouwend Nederland.
   
• 2. 

  Sharon Dijksma (1971) is sinds 17 december 2020 burgemeester van Utrecht. Zij was van 18 december 2012 tot 3 november 2015 staatssecretaris van Economische Zaken (met name voor landbouw) en van 3 november 2015 tot 26 oktober 2017 staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu (met name voor milieu) in het kabinet-Rutte II. Van 22 februari 2007 tot 23 februari 2010 was zij staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap in het kabinet-Balkenende IV. Verder was zij in de jaren 1994-2007, 2010-2012 en 2017-2018 Tweede Kamerlid voor de PvdA. Zij was toen onder meer fractiesecretaris. In 1992-1994 was mevrouw Dijksma voorzitter van de Jonge Socialisten en in de periode 2018-2020 wethouder van verkeer en vervoer van Amsterdam. Bij haar aantreden als Tweede Kamerlid in 1994 was zij het tot dan jongste Kamerlid.
   
• 3. 

  VVD-politica uit Wassenaar, voor wie het Tweede Kamerlidmaatschap uiteindelijk een onderbreking bleek van een loopbaan in het bedrijsfleven. Voor zij Kamerlid werd was zij directeur public affairs bij telecombedrijf KPN. Was verder twee jaar gemeenteraadslid in haar woonplaats. Held zich als Kamerlid vooral bezig met technologie, innovatie, ruimtevaartbeleid, export, handelsbeleid, regionaal- en vestigingsbeleid en met het beleid rond topinkomens. Voor burgers en ondernemers toegankelijk Kamerlid, dat echter al na twee jaar weer afscheid moest nemen. Na haar vertrek uit de Kamer werkte zij onder meer bij Microsoft en Huawei.
   
• 4. 

  Joviale Drentse ondernemer en bijna elf jaar Tweede Kamerlid voor de VVD. Was eigenaar van een groothandel in reclame- en sportartikelen en daarnaast zes jaar voorzitter van de VVD-Kamercentrale in Drenthe en drie jaar lid van de gemeenteraad van Assen. Hield zich in de Kamer bezig met milieu, bodem, vervoer (spoor, openbaar vervoer, fiets), markt en overheid en de Drank- en horecawet en was verder vier jaar voorzitter van de vaste commissie voor Binnenlandse Zaken. Als Kamerlid te typeren als een 'rusteloze' vertegenwoordiger van Noord-Nederland en van ondernemend Nederland. Sinds 2023 is hij voorzitter van Ondernemend Nederland.
   
• 5. 

  Strijdbaar SP-Tweede Kamerlid dat zich vooral inzette voor (jonge) asielzoekers en werkers in de postsector. Voerde daarover geregeld felle debatten met de betrokken bewindslieden. Was jong raadslid in Haarlem en schoof als fractiemedewerkster door naar de SP-fractie. Tevens was zij eigenaar van een productiebedrijf voor foto, video en internet. Ging in 2015 de strijd aan om het voorzitterschap van de SP. Schreef na haar vertrek een openhartig boek over een turbulent leven als politica en jonge moeder in een veeleisende omgeving. Is sinds 2021 directeur van de Academie voor Art & Design ArtEZ in Arnhem. In 2018 werd zij lid van GroenLinks.
   
• 6. 

  Politicus en ondernemer uit een christelijk Zeeuwse middenstandsgezin, die in 2006 voor het CDA in de Tweede Kamer kwam. Speelde in 2010 een opvallende rol toen hij zich met Kathleen Ferrier lange tijd verzette tegen samenwerking met de PVV. Begon zijn politieke loopbaan als voorzitter van het CDJA en was voor zijn voorzitterschap ook medewerker van een CDA-Tweede Kamerlid. Hij was daarna bestuurder van de Vervoersbond CNV en hoofd communicatie van het Havenbedrijf Amsterdam en vervolgens zelfstandig ondernemer. Als Zeeuws Kamerlid was hij woordvoerder visserij- en waterbeleid en later ook economische zaken. Hield zich onder andere bezig met administratieve lasten, maatschappelijk verantwoord ondernemen en kredietunies. Voornaam tegenstander van het ontpolderen van de Hedwigepolder. Energiek en werkzaam Kamerlid.
   
• 7. 

  Bijna elf jaar een vooraanstaand en goed aangeschreven Tweede Kamerlid van D66, met grote belangstelling voor digitalisering en cyberveiligheid. Was twee jaar vicefractievoorzitter en tevens enkele keren campagneleider. Voor hij Kamerlid werd directeur van de regio Amsterdam van MKB Nederland. Hield zich in de Kamer dan ook enige tijd bezig met economische onderwerpen, zoals marktordening en mededinging. Later waren zaken waarover hij sprak onder meer mediabeleid, luchtvaart, auteursrecht, Europese zaken, inlichtingendiensten en digitalisering. Als ondervoorzitter van een Kamercommissie over de digitale toekomst zette hij ICT nadrukkelijk op de kaart. Was verder voorzitter van de onderzoekscommissie huurprijzen. Zorgde voor wetgeving om de bijzondere strafbepalingen over majesteitsschennis te schrappen en over verdere zondagsopenstelling van winkels.
   
• 8. 

  Limburger, die in de Tweede Kamer na vier jaar deel te hebben uitgemaakt van de PVV-fractie drie jaar als eenling opereerde. Had in 2012 de leiding van de parlementaire enquêtecommissie woningcorporaties en leidde later een commissie die zich bezighield met parlementaire benoemingen. Hij is van huis uit bedrijfsfiscalist en was in 2011 Statenlid in Limburg. Was aanvankelijk woordvoerder belastingen en sociale zaken. Na zijn vertrek uit de PVV vooral actief als commissievoorzitter. Werd in de Kamer algemeen als een sympathieke, goedmoedige collega gezien, die met krachtig stemgeluid weliswaar fel kon debatteren, maar daarbij ook de nodige humor gebruikte.
   
• 9. 

  Jhim van Bemmel (1959) was van 17 juni 2010 tot 20 september 2012 Tweede Kamerlid voor de PVV. In juli 2012 verliet hij de PVV-fractie. Hij is webondernemer en woont in Zoetermeer. In de Kamer hield hij zich onder meer bezig met het beleid op het gebied van ruimtelijke ordening, consumenten, toerisme, telecom, postmarkt, administratieve lasten en omgevingsrecht.
   
• 10. 

  Bruno Braakhuis (1961) was in de periode 2010-2012 Tweede Kamerlid voor GroenLinks. Hij hield zich in de Kamer bezig met economische zaken, financiën, innovatie en media en was lid van de enquêtecommissie financieel stelsel. Was voor zijn Kamerlidmaatschap werkzaam in het bedrijfsleven en communicatiemanager maatschappelijk verantwoord ondernemen bij Van Lanschot Bankiers. Bij de Tweede Kamerverkiezingen 2021 was hij lijsttrekker van de Partij voor de Republiek.
   
• 11. 

  Carola Schouten (1977) is sinds 10 oktober 2024 burgemeester van Rotterdam. Zij was minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en viceminister-president in het kabinet-Rutte III en van 10 januari 2022 tot 2 juli 2024 minister voor Armoedebestrijding, Participatie en Pensioenen en viceminister-president in het kabinet-Rutte IV. Van 18 mei 2011 tot 26 oktober 2017 en van 31 maart 2021 tot 10 januari 2022 was mevrouw Schouten Tweede Kamerlid voor de ChristenUnie. Eerder was zij medewerkster financiën en sociale zaken van de Tweede Kamerfractie van de ChristenUnie. Zij groeide op in Giessen in het Land van Heusden en Altena. In de Tweede Kamer hield zij zich onder meer bezig met financieel-economische aangelegenheden, sociale zaken, pensioenen en wonen.
   
• 12. 

  Wetenschapper die acht jaar Tweede Kamerlid was voor de SGP. In 1999-2003 was hij voorzitter van de SGP-jongeren. Promoveerde in 2004 op een studie over afvalverwerking. Was daarna onderzoeker aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en verbonden aan daaraan gelieerde onderzoeksinstituten. Bijzonder hoogleraar empirische economie van de publieke sector in Rotterdam. Als Kamerlid hield hij zich onder meer bezig met financiën, sociale zaken, economische zaken, landbouw, defensie, milieu en ontwikkelingssamenwerking. Kon als lid van een kleine fractie het nodige bereiken en genoot van het parlementaire werk, maar zag zich vanwege privéomstandigheden genoodzaakt de politiek te verlaten.
   
• 13. 

  Esther Ouwehand (1976) is sinds 30 november 2006 lid van de Tweede Kamerfractie van de PvdD (Partij voor de Dieren) en sinds 9 oktober 2019 fractievoorzitter en partijleider (trad als zodanig op 24 september 2023 tijdelijk terug). Mevrouw Ouwehand verving eerder van 11 oktober 2018 tot 31 januari 2019 Marianne Thieme als fractievoorzitter en nam ook in januari-mei 2012 het fractievoorzitterschap al even waar. Mevrouw Ouwehand was eerder medewerker op het partijbureau van de Partij van de Dieren. Bij de Tweede Kamerverkiezingen van 22 november 2023 was zij opnieuw lijsttrekker van haar partij.
   
• 14. 

  Pieter Omtzigt (1974) was met korte onderbreking vanaf 3 juni 2003 tot en met 13 mei 2025 lid van de Tweede Kamer. Vanaf 2023 was hij partijleider van het door hem opgerichte Nieuw Sociaal Contract, waarmee hij twintig zetels haalde. Voordien was hij lid van de CDA-fractie, die hij verliet na langdurig aanhoudende frictie. Stond bekend als 'dossiervreter', vooral in de toeslagenaffaire. Zette zich als econometrist verder veel in voor onderwerpen als pensioenen en belastingen. Was daarnaast actief in de Raad van Europa, namens welke hij een schandaal in Malta blootlegde. Trad in 2025 terug, nadat het na meerdere pauzes niet gelukt was te herstellen van een burn-out.
   
• 15. 

  Econoom die ruim zes jaar Tweede Kamerlid voor de PvdA was en in die functie het woord voerde over fiscale en financieel-economische zaken (hij was tweede financieel woordvoerder). Opereerde wat op de achtergrond, want zijn kracht lag niet in het debat. Vanwege zijn kennis van de financiële sector en intelligentie wel een gewaardeerd Kamerlid. Was verder voorzitter van de parlementaire ondervragingscommissie fiscale constructies en ondervoorzitter van de parlementaire enquêtecommissie woningcorporaties. Voor zijn Kamerlidmaatschap vanaf 1985 (met een onderbreking van vier jaar) redacteur en columnist economie en politiek van Het Financieele Dagblad.
   
• 16. 

  In Afghanistan geboren en sinds 1997 in Nederland woonachtig SP-Tweede Kamerlid. Was bij zijn intrede in de Kamer met 20 jaar het jongste lid uit de geschiedenis. Hij studeerde op dat moment wis- en natuurkunde in Groningen en was gemeenteraadslid in Leeuwarden. In Leiden had hij fiscaal recht gestudeerd. Begon zijn politieke activiteiten bij de SP-jongeren. Als Kamerlid een energiek en vasthoudend woordvoerder fiscale zaken, wonen en verkeer. Was tevens lid van de parlementaire enquêtecommissie woningcorporaties.
   
• 17. 

  Wouter Koolmees (1977) was van 26 oktober 2017 tot 10 januari 2022 minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in het kabinet-Rutte III. Van 1 november 2019 tot 14 mei 2020 was hij tevens (tweede) viceminister-president. Van 17 juni 2010 tot 26 oktober 2017 was de heer Koolmees Tweede Kamerlid voor D66. Hij was toen financieel woordvoerder en vicefractievoorzitter. Na zijn studie werd de heer Koolmees economisch onderzoeker en daarna ambtenaar op het ministerie van Financiën en laatstelijk hoofd begrotingsbeleid bij het directoraat-generaal van de Rijksbegroting. Sinds 1 november 2022 is het president-directeur van de Nederlandse Spoorwegen.
   
• 18. 

  VVD'er die Tweede Kamerlid werd na een loopbaan in het bedrijfsleven (Unilever, Bols), na mede-eigenaar te zijn geweest van een adviesbureau, en na directeurschappen van de volleybalbond en van 'Right To Play', een internationale organisatie die zich inzet voor sportmogelijkheden voor jongeren. Was ook raadslid in Oegstgeest. In de Tweede Kamer was hij onder meer woordvoerder sociale zekerheid, arbeid, scheepvaart, mediabeleid en sport. Moest na drie jaar noodgedwongen terugtreden. Tussen 2018 en 2022 was hij wethouder van Oegstgeest.
   
• 19. 

  Authentieke en kleurrijke Friezin, die na ruim tien jaar Tweede Kamerlidmaatschap voor de PvdA succesvol lijsttrekker werd in Leeuwarden. Hechtte zeer aan goede contacten met haar achterban en was al voor haar Haagse periode maatschappelijk zeer betrokken via bestuurswerk. Zij was verder onder meer directeur van de GGD Fryslân. In de Kamer woordvoerster natuur, landschap, water (deltawerken, waterschappen, Drinkwaterwet, waterkwaliteit), Waddenzee en scheepvaart. Daarnaast was zij coördinator van het PvdA-ombudswerk. Wierp zich in 2012 in de strijd om het partijleiderschap. Zij was raadslid in Leeuwarden en directeur van de Waddenvereniging.
   
• 20. 

  Groningse met een agrarische achtergrond, die VVD-Tweede Kamerlid en later burgemeester was. Was mede-eigenaar en boerin op een melkveehouderij en werd actief in de lokale politiek. Zat voor een lokale partij in de gemeenteraad van Termunten en was later VVD-raadlid en wethouder van economische en sociale zaken in Delfzijl. In de Kamer woordvoerster landbouw, voedselveiligheid en biotechnologie en voorzitter van de vaste commissie voor Infrastructuur en Milieu. Verdediger van de belangen van de agrarische sector. Rapporteur voor het project ecologische hoofdstructuur en mede-indiener van een wetsvoorstel over tegengaan van bonthandel. Na haar Kamerlidmaatschap waarnemend burgemeester van Bellingwedde en in het Gelderse Oldebroek.
   
• 21. 

  Werkzaam en veelzijdig VVD-Tweede Kamerlid, dat tijdens de coronacrisis bekendheid kreeg als voorzitter van de vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Afkomstig uit een agrarisch gezin en zelf enige tijd landbouw-woordvoerder van haar fractie. Daarnaast hield zij zich in de bijna elf jaar als Kamerlid onder meer bezig met natuurbeleid, arbeidsmarktbeleid in de zorg, fiscale zaken, financiële verhoudingen decentrale overheden, kredietfaciliteiten, pensioenen en kansspelen. Werd opgeleid voor de kraamzorg en was voor zij in de Haagse politiek kwam zes jaar wethouder in Zeewolde. Werkte voorts in de financiële dienstverlening en was zelfstandig adviseur. Vertegenwoordiger uit en van Flevoland, die soms opviel door uitbundige kleding.
   
• 22. 

  SP-politicus en huisarts uit Oss, die met een onderbreking van een jaar tussen 2006 en 2021 Tweede Kamerlid was. Enige jaren wethouder van sociale zaken en volksgezondheid in zijn woonplaats en later raadslid. Als Kamerlid woordvoerder zorg (m.n. preventie, ziekenhuiszorg, geneesmiddelen), natuurbeleid, woningmarkt en ruimtelijke ordening. Actief Kamerlid, dat rijkelijk gebruikmaakte van het vragenrecht. Pleitbezorger van versterking van de rol van de huisarts in de zorg. Was in 2010-2012 voorzitter van de commissie voor Rijksuitgaven en maakte deel uit van de enquêtecommissie Fyra. Bracht een wet over het beëindigen van de pelsdierhouderij in het Staatsblad.
   
• 23. 

  Welgemoed en actief Tweede Kamerlid en bestuurder van het CDA, afkomstig uit een Noord-Limburgse boerenfamilie. Hij was zelf eveneens boer (zelfstandig melkveehouder) en mede-eigenaar van een winkel in antiek en interieurartikelen in Velden. Zijn bestuurlijke loopbaan begon als wethouder van Arcen en Velden. In de Tweede Kamer hield hij zich onder andere bezig met landbouw, milieu en binnenlandse zaken en was hij woordvoerder infrastructuur en verkeer. Voorts was hij voorzitter van de tijdelijke commissie arbeidsmigratie en in 2006-2007 van de vaste commissie voor Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer. Na zijn Kamerlidmaatschap was hij waarnemend burgemeester in Stein en lid van Gedeputeerde Staten in Limburg. In 2024 werd hij voorzitter van LTO Nederland.
   
• 24. 

  Stientje van Veldhoven (1973) was van 26 oktober 2017 tot 19 juli 2021 staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat in het kabinet-Rutte III. Deze functie werd van 1 november 2019 tot 14 april 2020 onderbroken, toen zij minister voor Milieu en Wonen was. Mevrouw Van Veldhoven was van 17 juni 2010 tot 26 oktober 2017 Tweede Kamerlid voor D66. In de Tweede Kamer hield zij zich vooral bezig met klimaat, energie, circulaire economie en het gaswinningsdossier. Mevrouw Van Veldhoven was secretaris van de D66-fractie en lid van het Presidium. Eerder was zij onder meer diplomaat bij de Nederlandse Vertegenwoordiging van de EU in Brussel en werkzaam bij de Europese Commissie en clusterleider van het programma Zuidvleugel Randstad op het ministerie van Economische Zaken. Sinds 1 september 2021 is zij vicepresident/directeur van het Europa voor het World Resources Institute.
   
• 25. 

  Richard de Mos (1976) was van 7 juni 2018 tot 16 oktober 2019 wethouder van sport en media en tevens locoburgemeester van Den Haag. Hij was lijsttrekker van Groep-De Mos/Hart voor Den Haag. Sinds 7 november 2019 is hij raadslid. Eerder was hij van 1 september 2009 tot 20 september 2012 Tweede Kamerlid voor de PVV. De heer De Mos was leerkracht in het basisonderwijs en medewerker van de PVV-Tweede Kamerfractie. In de Kamer hield hij zich bezig met milieu, klimaatverandering, waterwegen, kinderopvang en kindregelingen en taxibeleid. Hij werd in 2010 gemeenteraadslid van Den Haag en vormde daar een onafhankelijke groep. Bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2021 was hij lijsttrekker van Code Oranje.
   
• 26. 

  Dion Graus (1967) is sinds 30 november 2006 lid van de Tweede Kamerfractie van de PVV. Hij was presentator van een dierenprogramma op de commerciële zender TV Limburg. De heer Graus heeft als woonplaats Heerlen. Hij houdt zich in de Tweede Kamer vooral bezig met midden- en kleinbedrijf, luchtvaart, mainports, banken en financieel toezicht. De heer Graus was lid van de parlementaire onderzoeks- en enquêtecommissie kredietcrisis.
   
• 27. 

  In Vlaardingen geboren zoon van een Palestijnse vader, die twee jaar als Tweede Kamerlid voor GroenLinks woordvoerder was op het gebied van buitenlandse zaken, ontwikkelingssamenwerking, Europese samenwerking en defensie. Hij werkte daarvoor onder meer als lobbyist en campagneleider bij organisaties op het gebied van ontwikkelingssamenwerking en mensenrechten, zoals Oxfam Novib en Oxfam International. Had bijzondere belanstelling voor digitale vrijheid en gebruikte zelf veelvuldig twitter. Na zijn Kamerlidmaatschap was hij directeur van Open State Foundation, dat zich richt op digitale transparantie en open data. Sinds juli is hij hoofd Public Policy Google in Nederland. Daarnaast is hij lid van de Raad van Toezicht van BNNVARA.
   
• 28. 

  Politica van de ChristenUnie, die ruim vijf jaar deel uitmaakte van de Tweede Kamer. Zij was daarvoor gemeenteraadslid in Zwolle en freelance bureauredacteur bij diverse tijdschriften. Hield zich als Kamerlid met name bezig met volksgezondheid, ruimtelijke ordening, landbouw, milieu en Europese zaken en maakte deel uit van het Presidium van de Tweede Kamer. Voerde in 2011 strijdbaar het parlementaire verzet aan tegen versobering van het persoonsgebonden budget. Werd na haar Kamerlidmaatschap regiomanager bij de Landelijke Huisartsenvereniging, directeur van de Nederlandse Patiëntenvereniging en regiobestuurer van het Leger des Heils.
   
• 29. 

  Bijna dertien jaar politiek leider van de in 2002 opgerichte Partij voor de Dieren, die er vanaf 2006 in slaagde haar partij in vier verkiezingen een vaste (en steeds sterkere) positie in het parlement te bezorgen. Stond bekend als een goede, vasthoudende debater, die haar bijdragen steeds afsloot met: "En voorts ben ik van mening dat er een einde moet komen aan de bio-industrie". Trachtte tevergeefs een wettelijk verbod op onverdoofd ritueel slachten in te voeren. Werkte voor zij Tweede Kamerlid werd bij Stichting Bont voor Dieren en de Stichting Wakker Dier. In 2022 werd zij directeur van het wetenschappelijk bureau van de Partij voor de Dieren.
   
• 30. 

  Kees van der Staaij (1968) is sinds 1 juni 2024 staatsraad bij de Afdeling advisering van de Raad van State. Hij was van 19 mei 1998 tot 6 december 2023 Tweede Kamerlid voor de SGP. De heer Van der Staaij was in 2010-2023 politiek leider van de SGP. Hij was eerder adjunct-chefjurist bij de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. In de Tweede Kamer hield hij zich onder meer bezig met algemene politiek onderwerpen, veiligheid en justitie, buitenlandse zaken, Koninklijk Huis en volksgezondheid, welzijn en sport. Hij zat verder een werkgroep voor die de herziening van het Reglement van Orde van de Tweede Kamer voorbereidde en in 2021 een werkgroep over versterking van de positie van de Tweede Kamer. Bij zijn vertrek was hij de nestor van de Kamer.
   
• 31. 

  Groningse CDA-bestuurder, die als staatssecretaris voor landbouw, visserij, natuur en buitenlandse handel in het kabinet-Rutte I vaak in de belangstelling stond. Na ambtelijke en wetenschappelijke functies en na werkzaam te zijn geweest als organisatie-adviseur, was hij tien jaar gedeputeerde in Groningen. Was verder drie keer lijsttrekker bij de Statenverkiezingen en in 2009-2010 directeur van RTV Noord. Na de nederlaag van het CDA bij de Kamerverkiezingen van 2010 werd hij interim-voorzitter van zijn partij en in die rol maakte hij de weg vrij voor een CDA-VVD-kabinet, met de PVV als gedoogpartner. Door dossiers als ontpoldering van de Zeeuwse Hedwigepolder, dierenwelzijn (met name ritueel slachten) en forse bezuinigingen op natuurbeleid en door mediaoptredens een spraakmakend bewindsman.
   
• 32. 

  Limburgs PvdA-Tweede Kamerlid dat zich, na zelf in het bedrijfsleven werkzaam te zijn geweest, met veel passie inzette voor het midden- en kleinbedrijf en ondernemers. Zo bepleitte zij vermindering van de regeldruk en maakte zij zich sterk voor innovatie. Hield zich als Kamerlid ook bezig met winkeltijden, internationaal en maatschappelijk verantwoord ondernemen, toerisme en recreatie, en regionaal economisch beleid. Wilde Limburg nadrukkelijk op de kaart plaatsen. Was vijf jaar voorzitter van de vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Vervulde voor zij Kamerlid werd diverse leidinggevende functies in de schoonmaaksector, onder meer als interim-manager/managementconsultant bij Vebego Management Consultancy. Was van 2012 tot 2018 directeur bij Limburgse GGZ-instellingen.
   
• 33. 

  Liesbeth van Tongeren (1958) was in 2018-2022 wethouder van duurzaamheid en energietransitie van Den Haag. Van 17 juni 2010 tot 13 juni 2018 was zij Tweede Kamerlid voor GroenLinks. Mevrouw Van Tongeren was algemeen directeur van Greenpeace Nederland. Daarvoor werkte zij in Australië, bij enkele gemeenten en als directeur van een opvanghuis in Den Haag. Mevrouw Van Tongeren hield zich in de Tweede Kamer bezig met diverse onderwerpen, zoals energie, mijnbouw, milieu, infrastructuur, mobiliteit, justitie en koninkrijksrelaties.
   
• 34. 

  VVD-politicus en bestuurskundige, die een belangrijke rol speelde tijdens de formatie 2010 en daarna minister van Buitenlandse Zaken werd in het kabinet-Rutte I. Autoriteit op het gebied van veiligheids- en crisismanagement en oprichter van COT Instituut voor Veiligheids- en Crisismanagement BV. In Rotterdam en Leiden hoogleraar bestuurskunde en elf jaar Eerste Kamerlid voor de VVD, waarvan vijf jaar fractievoorzitter. Ondernam in 2010 met Wallage tevergeefs pogingen om een Paars kabinet te vormen, met GroenLinks als vierde partij. Zijn ministerschap verliep moeizaam. Had geen al te goede relatie met zijn ambtenaren. Hij kreeg verder onder meer te maken met de terechtstelling van Iraans-Nederlandse in Iran. Verdedigde met succes deelname aan missies in Afghanistan, Libië en Zuid-Soedan en zette zich in voor een vrij internet.
   
• 35. 

  Agnes Mulder (1973) was van 20 september 2012 tot 10 mei 2023 Tweede Kamerlid voor het CDA. Zij was vestigingsleider Drenthe van de Kamer van Koophandel Noord-Nederland. Eerder werkte zij bij ABN AMRO en was zij Statenlid in Drenthe. In 2010-2012 was zij fractievoorzitter van het CDA in de gemeenteraad van Assen. Mevrouw Mulder was onder meer woordvoerder economische zaken, buitenlandse zaken, energie, klimaat en duurzaamheid, alsmede voor het gasdossier. Zij was voorzitter van de vaste commissie voor Economische Zaken en Klimaat. Vanaf 1 juni 2023 is zij directeur van werkgeversorganisatie VNO-NCW MKB Noord.
   
• 36. 

  Reinette Klever (1967) is sinds 2 juli 2024 minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp in het kabinet-Schoof. Zij is bedrijfseconome en deed ervaring op in de logistieke dienstverlening. Verder werkte zij en mee in het bedrijf van haar echtgenoot en was zij beheerder van het familievermogen. Mevrouw Klever was een jaar Eerste Kamerlid en zat daarna vijf jaar in de Tweede Kamer (2012-2017), waar zij zich bezighield met economische zaken en curatieve zorg. Laatstelijk was zij bestuurder van omroep Ongehoord Nederland.
   
• 37. 

  In Flevoland woonachtige PvdA-politica, die tijdens haar ruim tienjarige Kamerlidmaatschap over uiteenlopende zaken op het gebied van de zorg sprak. Dat betrof zowel het zorgstelsel en de financiering daarvan, als toezicht en kwaliteit en de geestelijke gezondheidszorg. Zette zich in voor het terugdringen van (overmatig) alcoholgebruik door jongeren. Haar lidmaatschap werd twee keer onderbroken vanwege bevalling en zwangerschap. Voor zij Kamerlid werd, was zij sociaal raadsvrouw in Amsterdam en Amersfoort en lid van de gemeenteraad in Almere. Werd na haar Kamerlidmaatschap directeur van de Nederlandse Diabetes Federatie. Tegenwoordig actief als adviseur op het gebied van zorg en innovatie.
   
• 38. 

  In Wageningen afgestudeerde milieudeskundige, die vierenhalf jaar Tweede Kamerlid voor de VVD was. Daarvoor was hij onder meer persoonlijk secretaris van Frits Bolkestein, commercieel directeur bij AgroFair, een bedrijf dat duurzaam geteeld fruit met Max Havelaar-keurmerk verkoopt, en directeur/eigenaar en adviseur van public affairs adviesbureau EPPA. Deskundige op het gebied van duurzaamheid en woordvoerder energie en buitenlandse handel. Was verder rapporteur over democratische legitimiteit van de EU. Moest op grond van VVD-integriteitsregels vanwege een niet-gemelde nevenactiviteit opstappen.
   
• 39. 

  Bouwkundig ingenieur die na een gewaardeerd SP-Tweede Kamerlid te zijn geweest in mei 2014 wethouder van Utrecht werd. Begon zijn loopbaan in de bouwwereld en werd later gemeenteraadslid en fractievoorzitter in Utrecht, algemeen secretaris van de SP en medewerker van de Tweede Kamerfractie. Ook had hij zitting in Provinciale Staten van Utrecht. In de Tweede Kamer hield hij zich vooral bezig met milieu, klimaatverandering, energie, wonen, ruimte en waterstaat. Verder was hij enige jaren voorzitter van de vaste commissie voor Infrastructuur en Milieu. Stond bekend als een energiek Kamerlid, dat met onderkoelde humor scherp maar zakelijk uit de hoek kon komen.
   
• 40. 

  Mei Li Vos (1970) is sinds 11 juni 2019 lid van de PvdA-Eerste Kamerfractie en was tot 13 juni 2023 tevens fractievoorzitter. Zij kwam in 2007 in de Tweede Kamer, na oprichtster en voorzitter te zijn geweest van het zich op flexwerkers en deeltijd-werknemers richtende AVV (het Alternatief voor Vakbond). Adviseerde daarvoor onder meer de overheid over de gevolgen van informatisering. Werd na haar eerste periode in de Kamer (tot 2010) directeur p.r. en public affairs van Orange Gas en opnieuw publiciste. Keerde in 2012 terug als Kamerlid. Was ondervoorzitter van de enquêtecommissie Fyra en is sinds 2023 eerste ondervoorzitter van de Eerste Kamer.
   
• 41. 

  Strijdbaar PvdA-Tweede Kamerlid dat bij het binnenhalen van punten met moeite binnen de kaders van zijn fractie bleef. Had een achtergrond als ondernemer. Zo was hij actief op het gebied van duurzame investeringen in ontwikkelingslanden en was hij ontwikkelaar en uitgever van multimedia-producten. Verder ontwikkelde hij klantenstrategiën voor onder andere McKinsey en de Vereniging Natuurmonumenten. Als woordvoerder klimaat, milieu en energie voerde hij vaak discussies met VVD-minister Henk Kamp, maar hij was bepaald diens opponent in de debatten over de aardgasschade in Groningen.
   
• 42. 

  Toegewijde politica van de ChristenUnie, betrokken op mens en natuur, die achtenhalf jaar Tweede Kamerlid was. Was werkzaam als freelance kunsthistorica en begon haar politieke loopbaan als raadslid in Veenendaal en lid van Provinciale Staten in Utrecht. In de Tweede Kamer woordvoerster landbouw, natuur, water, milieu en klimaat, wonen en ruimtelijke ordening, cultuur, zorg, preventie en medische ethiek. Volksvertegenwoordigster in de volle betekenis van het woord, die werkbezoeken nog belangrijker vond dan de vele debatten waaraan zij deelnam. Zette zich - geregeld met succes - in voor concrete doelen, zoals het invoeren van statiegeld om afval te beperken. Ging na haar Kamerlidmaatschap theologie studeren.
   
• 43. 

  Vrijzinnige vijftigplusser die als solistisch Tweede Kamerlid wel tamelijk actief was, maar weinig kon bereiken. Was voor de VVD raadslid in Nijmegen en Statenlid in Gelderland en verder voorzitter van de VVD-afdeling Hoevelaken, maar kwam voor 50PLUS in de Tweede Kamer. Na een conflict vormde hij vanaf juni 2014 een eenmansfractie. Diende initiatiefwetsvoorstellen in over het afschaffen van kieskringen en over de flexibilisering van het ouderdomspensioen en bracht een initiatiefnota uit over een onvoorwaardelijk basisinkomen. In 2017 was hij bij de Tweede Kamerverkiezingen lijsttrekker van de door hem opgerichte Vrijzinnige Partij, maar die behaalde geen zetel.