Grensarbeiders betalen soms twee keer belasting - Kamervragen

Met dank overgenomen van P.H. (Pieter) Omtzigt i, gepubliceerd op woensdag 31 augustus 2011.

Grensarbeiders betalen soms twee keer belasting - en hebben heel veel extra gedoe

Aan de Duits Nederlandse grens begint het zeer te doen dat het belastingverdrag uit 1959 maar niet herzien wordt. Het is niet meer toegesneden op de huidige situatie en daarmee komen veel grensarbeiders en voormalig grensarbeiders in de knel. Zomaar een paar voorbeelden:

Je ontvangt een ABP pensioen en je woont in Duitsland

Nederland zegt: het ABP pensioen is een publiek pensioen, dus Nederland heft belasting

Duitsland zegt: het ABP pensioen is sinds de privatisering van het ABP in 1996 geen overheidspensioen maar een privaat pensioen, dus wij heffen belasting

Je woont in Nederland en je hebt pensioeninkomen uit Duitsland

Vroeger betaalde je pensioenpremies in Duitsland uit je netto inkomen. Over de pensioeninkomsten betaal je dan nauwelijks belasting. Sinds de Duitse pensioenhervorming moet je in Duitsland ook ieder jaar iets meer belasting over pensioenen betalen. Nu heeft de belastingdienst in Duitsland in een keer 6 aanslagen gestuurd (2005-2010) aan mensen in Nederland, die vaak hoog bejaard zijn. Heeft u hulp nodig: bel het kantoor Brandenburg! En waarschijnlijk is het merendeel van de pensioenen zo klein dat in zijn geheel geen belasting verontschuldigd is. Veel hoogbejaarde mensen zijn zich rot geschrokken en weten niet waar ze advies kunnen krijgen. Het gaat om meer dan 50.000 mensen, onder wie mensen die nog in de tweede wereldoorlog tewerk gesteld waren in Duitsland.

Als je als Duitser (of Belg) aan een Nederlandse universiteit of school gaat werken als (hoog)leraar, dan moet je de eerste twee jaar belasting betalen in Duitsland (of België) en sociale premies in Nederland. Dat is heel onvoordelig en je krijgt netto veel minder dan Nederlandse collega’s. Allerlei sluipwegen lijken bewandeld te worden en dat is onwenselijk.

Gelukkig wil Weekers dit speciale artikel in het verdrag schrappen. Prima: dan kun je nu al maatregelen nemen.

En natuurlijk de hypotheekrenteaftrek van grensarbeiders: wat zijn daarvoor de plannen. Met Belgie is er een deal, maar met Duitsland nog niet. Ik ben zeer benieuwd waar het kabinet op inzet.

Genoeg vragen dus voor het kabinet na een paar overleggen met de Euregio, grensarbeiders en experts.

Vragen van het lid Omtzigt aan de staatssecretaris van Financiën en de minister van SZW.

  • 1. 
    Heeft u kennis genomen van het artikel “Domper uit het buitenland op de mat” (9 augustus, TC Tubantia en www.tctubantia.nl) over de problemen die grensarbeiders ondervinden bij de Nederlandse en Duitse belastingdienst en overige overheidsinstanties aan beide kanten van de grens?
  • 2. 
    Klopt het dat de Nederlandse Hoge Raad heeft bepaald dat een inwoner van Duitsland, die een ABP-overheidspensioen ontvangt, belastingplichtig is in Nederland, omdat Nederland het heffingsrecht heeft? (HR nr. 43.722, NTFR 2008/2446)?
  • 3. 
    Klopt het dat de Duitse autoriteiten van mening zijn dat het ABP een private instelling is sinds de wet privatisering ABP en dat het heffingsrecht daarom aan Duitsland toekomt op basis van artikel 12 van het verdrag tussen Nederland en Duitsland en artikel 19 van het OESO-modelverdrag? Bent u bekend met signalen dat in een aantal gevallen de Duitse autoriteiten ook werkelijk belastingaanslagen opleggen?
  • 4. 
    Op welke wijze komt u met de Duitse regering tot een oplossing voor dit conflict?
  • 5. 
    Klopt het verder de Duitse belastingdienst recentelijk besloten heeft met terugwerkende kracht vanaf 2005 belasting te heffen over de Duitse Rente die in Nederland wordt betaald? Betekent dit dat mensen die een Duits pensioen ontvangen met terugwerkende kracht 6 belastingaangiftes moeten indienen en 6 verklaringen door de Nederlandse belastingdienst moeten laten afstempelen, terwijl het zeer waarschijnlijk is dat vooral mensen met relatief bescheiden pensioenen - de grootste groep - geen belasting hoeven te betalen?
  • 6. 
    Klopt het dat deze wet iedereen treft die in Nederland woont en ooit in Duitsland heeft gewerkt en inmiddels met pensioen is en hun nabestaanden, onder wie mensen die tussen 1940-1945 in Duitsland (onder dwang) gewerkt hebben?
  • 7. 
    . Is over deze maatregel van de Duitse fiscus en de verstrekkende gevolgen voor deze Nederlandse ouderen vooraf met Nederland overleg geweest? Zo ja, wat waren daarvan de gezamenlijke conclusies en aanbevelingen? Is het niet zinvol om met Duitsland overeen te komen om op de Duitse Rente vooraf Lohnsteuer te laten inhouden?
  • 8. 
    Zijn de instanties in de informatieketen voor grensgangers in een vroegtijdig stadium bij de uitvoering van deze maatregel betrokken zodat zij hierop adequaat konden inspelen?
  • 9. 
    Tot wie kunnen grensarbeiders zich richten voor hulp? Klopt het dat zij zich in Duitsland moeten wenden tot het Finanzamt Neubrandenburg, dat nu niet bepaald dichtbij Nederland ligt?
  • 10. 
    Wanneer tekent de Nederlandse regering eindelijk een nieuw belastingverdrag met Duitsland, nu het oude uit 1959 totaal verouderd is en er al meer dan 20 jaar onderhandeld is?
  • 11. 
    Wat is de Nederlandse beleidsinzet m.b.t. het heffingsrecht over wettelijke, niet-wettelijke en overheidspensioenen? Is de beleidsinzet er op gericht om het onderscheid tussen ‘gewone’ werknemers ‘en onderwijspersoneel resp. ambtenaren op te heffen?
  • 12. 
    In de nota verdragsbeleid kondigt u aan het (hoog)leraarartikel niet meer op te nemen in nieuwe vedragen. Kunt u vooruitlopend hierop al een protocol of beleidsbesluit nemen die hetzelfde effect heeft, aangezien dit artikel tot veel problemen leidt bij Nederlandse onderwijsinstellingen die Duitse of Belgische docenten aanstellen?
  • 13. 
    Wordt er ook onderhandeld over een compensatieregeling voor inwoners van Nederland, die in Duitsland werken en niet de mogelijkheid hebben om hun hypotheekrente af te trekken? Zo ja, welke vorm gaat die krijgen?

Meer over ...