Back to the future

Met dank overgenomen van S.H. (Sophie) in 't Veld i, gepubliceerd op maandag 29 augustus 2011, 1:00.

Nostalgie is in. Niet alleen mode en architectuur vertonen retro-trekjes. Op de televisie wordt voortdurend teruggeblikt op vroeger, toen alles nog goed was. En toegegeven, een beetje jeugdsentiment is best leuk. TV-programma’s uit mijn jeugd ontlokken me een glimlach (en jawel, ik herinner me nog twee netten, in zwart/wit).

In de huidige, onzekere tijden lijken we massaal terug te verlangen naar een idyllisch, veilig, knus en overzichtelijk verleden. Een verleden dat er nooit was. Massaal kijkt Nederland naar TV-series uit de jaren ’70, naar zwart/wit journaalbeelden uit de ‘60-er jaren, naar remakes van populaire spelprogramma’s. Ineens zie ik Willem Ruis, Mies Bouwman en de cavia’s van Fred Oster weer op de buis (ook al zo’n retro-woord) voorbij schuiven. Programma’s met veel boerenbont, die de romantiek van het landleven oproepen.

Onze nostalgie is nogal selectief. We kijken door een roze bril terug naar het verleden. Zoals Alexander Pechtold treffend zei: “We willen terug naar de tijd dat we de achterdeur veilig open konden laten staan. Maar dat kon alleen omdat moeder de vrouw de hele dag thuis zat, en er bovendien niks te jatten viel.” De decennia na WOII waren niet alleen maar rozengeur en maneschijn. Oost- en Zuid-Europa zuchtten onder dictaturen. Individuele vrijheid en gelijkheid van mannen en vrouwen was allesbehalve vanzelfsprekend (wist u dat gedwongen seks binnen het huwelijk in Nederland pas in 1991 strafbaar werd?).

Voor historische momenten als 60 jaar Europese eenwording of 20 jaar val van de Berlijnse muur, gebeurtenissen die bepalend zijn in ons leven, was nauwelijks aandacht, buiten de officiële herdenkingen. Maar televisieprogramma’s uit de oude doos en terugblikken naar vroeger trekken hoge kijkcijfers.

Nu is er niks mis met een beetje jeugdsentiment, zolang we met onze voeten stevig in het heden blijven staan, met de blik op de toekomst gericht. Want ook als wij het heden lastig vinden, en weinig perspectief zien voor de toekomst, draait de wereld door.

Mensen mogen genieten van de golden oldies, maar de politiek mag niet meegaan in de nostalgie. Politiek moet zorgen dat we jongeren niet alleen een verleden, maar ook en vooral een toekomst bieden.

Veel van de onrust in delen van Europa en Noord-Afrika heeft te maken met jonge generaties die het niet meer pikken dat ouderen potverteren, krampachtig vasthouden aan hun privileges, en jongeren aan de zijlijn staan, zonder perspectief.

Ook in Nederland en Europa zijn hervormingen en vernieuwing hard nodig. Investeren in kansen voor jongeren, investeren in kennis en innovatie, pensioen- en zorgstelsels hervormen zodat ze betaalbaar en hoogwaardig blijven. Hervorming van de woningmarkt, zodat ook jongere generaties toegang hebben. Een omslag in gebruik van grondstoffen en omgang met het milieu, zodat die niet worden uitgeput voor toekomstige generaties. Zorgen dat Europa een sterke speler blijft in de wereldeconomie, zodat ook toekomstige generaties kunnen genieten van een hoge levensstandaard. Investeren in stabiliteit en ontwikkeling in andere delen van de wereld, zodat we voor de toekomst vrede en welvaart veilig stellen. En de ultieme investering in de toekomst: onderwijs en cultuur.

Als we zorgen voor een toekomstperspectief, kunnen we ons zonder kopzorgen wijden aan een potje Ganzeborden met warme chocolademelk en Een van de Acht.

Meer over ...