Geheim - Hoofdinhoud
minister Uri Rosenthal
Men zegt vaak dat een politiek bestuurder macht heeft. Maar het is natuurlijk beter om te stellen dat hij de macht die aan zijn politieke ambt verbonden is, gedurende een zekere of - meestal - onzekere periode mag uitoefenen. De macht komt hem niet persoonlijk toe, maar ontleent hij aan het ambt dat hij bekleedt.
Bovendien is die macht hem uitsluitend toevertrouwd om de publieke zaak te dienen, en niet om zijn eigen persoonlijke belangen te behartigen, noch die van zijn partij, familie en vrienden. Hoe hij zijn ambtsbekleding invult, behoort transparant te zijn.
De volksvertegenwoordiging en de burgers moeten kunnen weten - of te weten kunnen komen - wat een bestuurder met zijn macht doet. Dat vinden sommigen knap lastig.
Enige tijd geleden lekte via Reporter van de KRO uit dat minister Uri Rosenthal van Buitenlandse Zaken zijn ambtenaren verzocht om “een integraal advies over de mogelijkheden van de Staat bij (dreigende) juridische acties tegen buitenlandse overheidsfunctionarissen op bezoek in Nederland.”
Het door de ambtenaren opgestelde advies werd als volgt samengevat:
(Dreigende) juridische acties tegen buitenlandse overheidsfunctionarissen kunnen een schadelijk effect hebben op de bilaterale betrekkingen met de desbetreffende staat. De Nederlandse staat kan juridische procedures niet voorkomen maar heeft een aantal mogelijkheden tot zijn beschikking om hiermee om te gaan. Aanvullende opties om in toekomstige gevallen meer zekerheid te bieden zouden nader kunnen worden onderzocht. Echter, een aantal van deze opties brengt mogelijk politiek en publicitair risico met zich mee, met mogelijke schade voor het sterke NL profiel op het gebied van berechting van internationale misdrijven en bevordering internationale rechtsorde.
Tsja, dat is natuurlijk lastig. Interessant is overigens niet alleen dat de liberale bewindsman graag wilde weten hoe hij criminele gasten tegen eventuele vervolging zou kunnen beschermen. Ook interessant is dat aan het ambtelijk advies de status ‘geheim’ werd verleend. Rosenthal wilde niet dat de buitenwereld er ooit van zou horen. En omdat iemand dat niet goed begrepen had en het document lekte, weten we nu wat onze minister graag zou willen.
Publieke verantwoording is immers de ziel van de democratie en de bereidheid daartoe het eerste functievereiste voor een bestuurder. Als je daar geen zin in hebt, is er al een in potentie ernstig probleem.