Muzikaal geschenk

Met dank overgenomen van C.G. (Kees) van der Staaij i, gepubliceerd op maandag 7 april 2008.

Vandaag in de weer geweest met voorbereidingen voor de komende vergaderdagen en een lezing vanavond in Bergambacht over het gezinsbeleid.

Een leuke klus vanmorgen was het uitzoeken van een aansprekend muziekfragment ten behoeve van een bekende klassieke muziekzender. Ik heb gezocht naar fraaie muziek met een politieke link, en ben toen uitgekomen bij Johann Sebastian Bach, “Das Musikalische Opfer”.

Bach! Ik ben altijd weer onder de indruk van de schitterende muziek van Bach. Zijn veelzijdigheid, diepgang en christelijke toewijding maken zijn werk ongeëvenaard. Bijzonder is ook dat het ambachtelijke in zijn werk vergezeld gaat van een enorme creativiteit. In zijn muziek is ook een bijzondere spanning tussen emotie en ratio te zien, die hij op een geheel eigen wijze met elkaar verbindt. Bachs werken zijn in zijn eigen tijd lang niet altijd gewaardeerd. Gelukkig heeft hij zich daarvan niet teveel aangetrokken!

Das Musikalische Opfer is niet alleen een geniaal werk, maar ook een mooi verhaal. De oude Bach werd in 1747 uitgenodigd aan het hof van de verlichte despoot Frederik de Grote, zelf een niet onverdienstelijk fluitist. Op een door de vorst opgegeven thema zou Bach vervolgens spontaan een driestemmige fuga geïmproviseerd te hebben. Helemaal tevreden schijnt Bach hierover niet te zijn geweest. Thuis ging hij met hetzelfde thema aan de gang en maakte een reeks canons, twee fuga’s en een vierdelige sonate. Wat een vernuft!

De intepretatie van dit stuk is nog weer een verhaal apart. Ongelooflijk wat men er allemaal uit weet te halen, of misschien moet ik zeggen: er in weet te leggen. Zo schijnt er ook een pittig commentaar op de absolutistische regeerstijl van de vorst in te horen zijn. Ik moet bekennen dat mij dat bij het beluisteren niet was opgevallen...