Op koers - Hoofdinhoud

Ik heb het al vaak gezegd en ik zal het blijven zeggen: Het saneren van de overheidsfinanciën is een harde noodzaak. We kunnen niet dag in dag uit meer uitgeven dan er binnen komt.

Als een gezin dat doet, dan staat de deurwaarder op de stoep. Als een bedrijf keer op keer rode cijfers schrijft, dan gaat het op de fles. En als een land jarenlang ver boven z'n stand leeft, dan volgen er vroeg of laat Griekse, Ierse en Portugese taferelen. En hoewel Nederland er in vergelijking met die landen stukken beter voor staat, moeten we ook hier orde op zaken stellen.

De kredietcrisis heeft een flinke wissel getrokken op het huishoudboekje van Nederland. Vorig jaar gaf de Nederlandse overheid zo'n €32 miljard meer uit dan er binnen kwam. Dat is €85 miljoen per dag, of anders gezegd: we kwamen ruim €5 per Nederlander per dag tekort. En onze staatsschuld is inmiddels opgelopen tot grofweg €370 miljard. Om ook dat enorme getal in perspectief te plaatsen: dat is een 'schuld' van ruim €22.000 per persoon. Het is mijn taak om de Rijksbegroting snel en blijvend op orde te brengen. De aanpak is duidelijk: het begrotingstekort - dat is het verschil tussen uitgaven en inkomsten - moet drastisch omlaag. In feite gaat dat op dezelfde manier als bij een gezin of bedrijf. Alle uitgaven zijn kritisch tegen het licht gehouden. Met als resultaat een pakket van €18 miljard aan bezuinigingen, of speciaal voor de fijnslijpers: tekortreducerende maatregelen. Het gaat om een forse maar ook noodzakelijke opgave. Iedereen zal er iets van merken, dat heeft dit kabinet nooit onder stoelen of banken gestoken.

Op verzoek van de Tweede Kamer heb ik vandaag in een brief uitgelegd hoe de €18 miljard aan maatregelen is opgebouwd. Het gaat om een bezuiniging van €16,5 miljard (90%) aan de uitgavenkant, met als belangrijk uitgangspunt een kleinere overheid met minder taken en minder ambtenaren. De overige €1,5 miljard (10%) bestaat uit enkele lastenverzwaringen, zoals de inmiddels doorgevoerde verhoging van de assurantiebelasting. Daarmee zeg ik niks nieuws. Het zijn cijfers uit het Regeerakkoord, dat ook is nagerekend door het Centraal Planbureau. Ik krijg overigens regelmatig de vraag of de €18 miljard nog haalbaar is gezien de nieuwe planning voor de maatregelen in het passend onderwijs en de boete voor langstudeerders. Ik kan daar heel duidelijk over zijn. De wijzigingen hebben onder aan de streep geen gevolgen voor de begroting en we liggen dus volledig op koers met het op orde brengen van de overheidsfinanciën.