Antwoorden vragen over arbeidsongeschiktheid - Hoofdinhoud

Als je ziek bent moet de werkgever je helpen om weer terug te gaan aan het werk bij hem of ergens anders.

Na twee jaar kun je een arbeidsongeschiktheidsuitkering aanvragen. maar voor het deel dat je arbeidsgeschikt bent, moet je gaan natuurlijk weer aan het werk. En als je een uitkering hebt moet je oude werkgever of de verzekeraar gewoon betalen.

Maar in de wet staat ook dat ook in die omstandigheid je hulp moet hebben om weer aan het werk te komen. Welke hulp is volstrekt onduidelijk.

daarom heb ik Kamervragen gesteld. De antwoorden van Kamp zijn op zich duidelijk:

• - 

  Je hebt wel recht op hulp, maar als je die reintegratie, die je soms echt nodig hebt, niet krijgt, wat doe je dan? Nou, de werkgever heeft geen minimumplicht lijkt het uit de antwoorden. Dat is raar, want het staat in de wet.

• - 

  Je kunt kennelijk wel naar de rechter stappen. Dat is naar mijn weten nooit gebeurd, terwijl deze groep mensen nauwelijks hulp krijgt.

Binnenkort komt de evaluatie van de Wet Inkomen naar Arbeidsvermogen. Deze groep gedeeltelijk arbeidsgeschikten moet werken, maar ongeveer de helft heeft geen werk, antwoord de minister. De andere helft werkt dus niet en krijgt een lage uitkering.

Ik verwacht meer ambitie van minister Kamp om deze mensen aan het werk helpen. Gezien hun lage uitkering zitten ze echt niet vrijwillig thuis. Dus werk aan de winkel voor hem.

Hierbij zend ik u de antwoorden op de Kamervragen van het lid Omtzigt (CDA) over het bericht “Eigenrisicodragen voor WGA”.

2011Z02434

Vragen van het lid Omtzigt (CDA) aan staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid over het bericht ‘Eigenrisicodragen voor WGA’ (ingezonden 8 februari 2011)

1

Heeft u kennisgenomen van de volgende tekst op de website van het UWV, waarin niet gesproken wordt over inspanningen tot re-integratie, genoemd in artikel 42 van de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (Wet WIA): "Is het risico dat uw werknemers een beroep moeten doen op een WIA-uitkering laag? Dan kan het gunstig zijn om eigenrisicodrager voor de WIA te worden. In dat geval betaalt u alleen de basispremie. Als een werknemer vervolgens recht heeft op een WGA-uitkering, dan betaalt u deze gedurende de eerste 10 jaar zelf. Na 10 jaar wordt deze uitkering door UWV betaald. Deze wordt dan gefinancierd uit de basispremie. Heeft een werknemer recht op een IVA-uitkering? Dan wordt deze ook betaald door UWV en gefinancierd uit de basispremie. Het risico dat u als eigenrisicodrager loopt om 10 jaar lang zelf de WGA-uitkering aan uw arbeidsongeschikte (ex-)werknemer te moeten betalen, kunt u eventueel particulier herverzekeren. Diverse particuliere verzekeraars bieden daarvoor mogelijkheden.” ? 1) 2)

Antwoord

Ja. Voor de goede orde wijs ik erop dat UWV op zijn website ook wijst op verantwoordelijkheden en verplichtingen van de eigenrisicodragers inzake de begeleiding van de werknemer bij zijn of haar re-integratie.

2

Zijn er cijfers over hoeveel mensen in de eerste twee jaar van ziekte aan het werk gaan? Zo ja, kunt u die dan zo gedetailleerd mogelijk geven?

Antwoord

Doordat werkgevers de eerste twee ziektejaren betalen, worden op centraal niveau geen gegevens bijgehouden over de werkhervatting door reguliere werknemers tijdens ziekte. Wel zijn er relevante gegevens uit andere bronnen. Zo blijkt uit een recente publicatie van SCP dat het ziekteverzuim in de periode 2005-2008 verder is gedaald: van 4,8 naar 4,1%.[1] Voorts komt uit een recente, uitgebreide cohortstudie naar voren dat de werkhervatting door langdurig zieken tussen 2003 en 2008 sterk is toegenomen.[2] In deze vijf jaar is de gerichtheid op werk sterk toegenomen. De onderzoekers schrijven dit toe aan het gevoerde beleid (met name de invoering van de Wet verbetering poortwachter, de Wet verlenging loondoorbetalingsverplichting bij ziekte en de Wet WIA) en aan de inspanningen van werkgevers, bedrijfsartsen en werknemers.

3

Zijn er cijfers over de werkhervatting van mensen in de WGA tijdens de 10 jaar loondoorbetalingperiode? Zo ja, kunt u dan de uitstroomgegeven van de WGA geven met de redenen van uitstroom?

Antwoord

In de laatste monitor arbeidsmarkt[3] die in december 2010 naar de Tweede Kamer is gezonden is aangegeven dat eind 2009 van de verzekerden met een reguliere werkgever 63% van de gedeeltelijke WGA-ers werkt. Dit is een relatief hoog aandeel. De werkhervatting ligt voor verzekerden die geen reguliere werkgever meer hebben (vangnetters) op een aanmerkelijk lager niveau. Van deze vangnetters werkt 27% van de gedeeltelijke WGA-ers.

Het kabinet is overigens voornemens in het voorjaar een evaluatie van de Wet WIA naar de Tweede Kamer te zenden en vergezeld te doen gaan van een kabinetsreactie. Hierin zal uitgebreider aandacht worden besteed aan de vraag in hoeverre de WIA heeft bevorderd dat personen na instroom in de WIA blijven of gaan werken naar vermogen.

4

Daar in artikel 42 van de Wet WIA wordt gevraagd dat de werkgever een inspanning levert voor re-integratie, wat is de minimale inspanning die hij dient te leveren?

5

Dient de werkgever deze inspanning ook te leveren, wanneer hij dit risico heeft verzekerd? Of is de verzekeraar dan verantwoordelijk?

6

Welke sanctie staat op het niet leveren van deze inspanning? Kan dat betekenen dat na 10 jaar het UWV de uitkeringslast niet overneemt?

Antwoord 4, 5 en 6

Artikel 42 van de Wet WIA bevat de wettelijke re-integratieverplichtingen voor de eigenrisicodrager. Er is daarbij gekozen voor het stellen van minimumvoorwaarden om werkgevers in de gelegenheid te stellen optimaal in te spelen op individuele wensen en behoeften (maatwerk).

De eigenrisicodrager dient op grond van artikel 42 te bevorderen dat de werknemer met een WGA-uitkering waarvoor hij verantwoordelijk is aan het werk komt en blijft in zijn eigen bedrijf of een ander bedrijf. De eigenrisicodrager is ook verplicht daarvoor de noodzakelijke maatregelen te treffen. Ook dient de eigenrisicodrager periodiek het plan van aanpak te evalueren dat is opgesteld om de werkhervatting van de betrokken werknemer te bevorderen.

De wet legt deze verplichtingen aan de werkgever op die eigen risicodrager is geworden.

Daarbij maakt het juridisch gezien niet uit of de werkgever het risico heeft verzekerd (dit is doorgaans het geval) of niet. De verzekeraar wordt dus niet rechtstreeks door de wet aangesproken. De werkgever heeft de mogelijkheid om de re-integratietaken zelf uit te voeren (met hulp van een bedrijfsarts en/of re-integratiebedrijf) of hiervoor een private verzekeraar in te schakelen. Beiden hebben een intrinsiek financieel belang tot schadelastbeperking en tot een geslaagde re-integratie.

De wetgever heeft niet gekozen voor een wettelijke sanctie voor de eigenrisicodrager. Aan het eind van de eerste twee jaar van ziekte en voorafgaande aan de WIA-claimbeoordeling toetst UWV wel of de werkgever voldoende re-integratieverplichtingen heeft verricht; wanneer dit niet het geval is. kan de loondoorbetalingsperiode maximaal een jaar worden verlengd. De eigenrisicodrager heeft vervolgens gedurende 10 jaar de verantwoordelijkheid voor zijn werknemer met een WGA-uitkering. Deze verantwoordelijkheid omvat zowel het financiële risico (de betaling van de uitkering) als de re-integratie. De eigenrisicodrager heeft er dus alle belang bij om al het mogelijke te doen om zijn re-integratieverplichtingen na te komen.

7

Waarom zijn er geen nadere regels gegeven ex lid 6 van genoemd artikel 42? Overweegt u die alsnog te stellen? Zo nee, waarom niet?

8

Waarom is er voor de WGA Eigenrisicodrager geen proceswet opgesteld zoals bij de Wet uitbreiding loondoorbetalingsplicht bij ziekte (Wulbz) en de daarbij behorende Wet Verbetering Poortwachter?

Antwoord 7 en 8

In het kader van de Wet verbetering poortwachter is een regeling procesgang voor het eerste en tweede jaar getroffen. Dit houdt verband met het feit dat de verantwoordelijkheid in de eerste twee jaar van ziekte volledig bij werkgevers en werknemers ligt en dat er vanuit de praktijk behoefte bleek te bestaan aan een dergelijke regeling. Dit ligt anders voor de WGA-periode.

Het zesde lid van artikel 42 geeft de mogelijkheid om via een ministeriële regeling nadere invulling te geven aan de re-integratieverplichtingen van de eigenrisicodrager. Hiervan is geen gebruik gemaakt. Ik zie thans geen aanleiding om nadere regels te stellen.

9

Stopt de verplichting en inspanningen van de werkgever die WGA eigenrisicodrager is op het moment dat er tenminste 50% van de restverdiencapaciteit wordt benut?

Antwoord

Nee. De re-integratieverplichtingen van de eigenrisicodrager op grond van artikel 42 WIA hebben betrekking op werknemers met een WGA-uitkering. Het gaat hierbij om het benutten van de nog resterende arbeidsmogelijkheden. De grens van 50% van de restverdiencapaciteit is hierbij niet beslissend (zij speelt wel een rol voor de hoogte van de uitkering voor de cliënt). Het blijft voor de werkgever van belang om ook als iemand al meer dan 50% van zijn restverdiencapaciteit benut, de dan nog resterende arbeidsmogelijkheden verder te bevorderen. Dit kan immers tot een verdere verlaging van kosten voor de werkgever leiden.

10

Welke rechtsmiddelen heeft een uitkeringsgerechtigde met een WGA-uitkering, indien hij van mening is dat zijn ex-werkgever of de verzekeraar geen re-integratie-inspanningen levert?

Antwoord

De werknemer met een WGA-uitkering die meent dat de eigenrisicodrager onvoldoende invulling geeft aan zijn re-integratietaak kan bezwaar maken bij de eigenrisicodrager en, zo nodig, in beroep komen bij de bestuursrechter. Hierdoor is een sluitend stelsel van rechtsbescherming geborgd. Daarnaast kunnen de eigenrisicodrager en de WGA-gerechtigde via een deskundigenoordeel aan het UWV vragen om een uitspraak te doen over de vraag of de eigenrisicodrager voldoende en geschikte re-integratie-inspanningen heeft verricht, voor zover de eigenrisicodrager hierover geen besluit heeft afgegeven.

• 1) 

  Website van het Uitvoeringsorgaan werknemersverzekeringen (UWV) onder www.uwv.nl

• 2) 

  WIA: Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen

WGA: Wet gedeeltelijke werkhervatting arbeidsongeschikten

IVA: Inkomensvoorziening volledig arbeidsongeschikten

[1] Vgl. SCP-studie: Beperkt aan het werk.

[2] Nederland is niet ziek meer, APE/Astri, publicatie in het kader van het project: De Weg naar de WIA.

[3] Kamerstukken, 26448, nr. 450.