EU moet onderzoek laten doen naar gebeurtenissen rond Wikileaks - Hoofdinhoud

Een kat- en muisspel. Dat is waar het op lijkt. De muis Wikileaks, met Julian Assange voorop, die de kat heeft uitgedaagd. Maar anders dan bij katten en muizen hoeft de uitkomst niet vast te staan. Mensen en media worden immers beschermd door de rechtstaat. Toch?

Rond Wikileaks gebeuren vreemde dingen. De aanklacht tegen Assange in Zweden wordt omgeven met onduidelijkheid, de plaatsing van Assange op de lijst van red notices van Interpol was, zeker gelet op de vermeende strafbare feiten, zeer opmerkelijk, de bankrekening waarop Assange tegoeden had staan om advocaatkosten van te kunnen betalen werd deze week ineens geblokkeerd en de website van Wikileaks werd aangevallen door botnets die normaal gesproken slechts door criminelen en vage regimes worden aangestuurd maar nu wel heel opvallend parallel lopen aan de belangen van de Amerikaanse overheid. Toeval?

Ik wil dat de EU een onafhankelijk onderzoek laat uitvoeren naar de gang van zaken. Binnen de EU willen we dat burgers en organisaties beschermd worden door de rechtstaat. We kennen een vrije pers en ook als die pers soms geheimen blootlegt die mensen, overheden of bedrijven liever niet in de openbaarheid hadden teruggezien, geldt voor de pers dat voor openbaarmaking nooit toestemming nodig is en dat slechts achteraf via het strafrecht bestraft kan worden indien mensen een strafrechtelijke grens hebben overschreden. Daarbij hoort bovendien de persvrijheid zeer zwaar te wegen.

Geheimen zullen vaker uitlekken en de schaal waarop dat gebeurt zal groter zijn dan voorheen. Maar principieel is er geen verschil met eerdere onthullingen door media. De wijze waarop Wikileaks door Amerikaanse politici is gecriminaliseerd en zelfs bedreigd, is schandalig voor representanten van het vrije westen. Het is droevig dat de eigen schuld voor het laten uitlekken van staatsgeheimen zo wordt weggepoetst en hoe de rechtstaat en persvrijheid die onze westerse samenlevingen kenmerkt te grabbel wordt gegooid. Ik weet niet of Wikileaks zich schuldig heeft gemaakt aan strafbare feiten bij het in ontvangst nemen en publiceren van geheime documenten. Ik weet evenmin hoe de vork in de steel zit in de zaak die tegen Assange speelt in Zweden. Wel zie ik dat opmerkelijke dingen gebeuren die zich toevalligerwijs concentreren rond Wikileaks op het moment dat de diplomatieke documenten werden gepubliceerd. Het geeft veel Europeanen het gevoel dat er iets niet in de haak is. Er mag geen enkele twijfel bestaan over de vraag of de regels van de rechtstaat gevolgd worden en westerse overheden geen bijzondere rol hebben gespeeld bij de zaken die rond Wikileaks gebeurd zijn.

Een onafhankelijk Europees onderzoek kan wellicht duidelijkheid scheppen. Maar het geeft bovenal een signaal dat voor Europa de persvrijheid en de rechtstaat zo zwaarwegend zijn dat we die niet opgeven als onze overheden zelf op pijnbank van de vrije pers terecht komen.