Halsema wil links splijten (maar dat gaat haar niet lukken) - Hoofdinhoud
Ochtendkranten zijn gevaarlijk, als er weer eens iets in staat waar ik me ontzettend aan erger stap ik sjagerijnig mijn dag in. Maar vanochtend was ik heel tevreden. Drie opiniestukken in de Volkskrant waar ik het hartgrondig mee eens ben, een absoluut record.
De ergernis: een stuk van Femke Halsema, in de Volkskrant van 25 november, waarin ze suggereert dat de SP ‘sociaal-conservatief’ is, (tegen ‘moderne’ ontwikkelingen) terwijl zijzelf Groenlinks - samen met D66 als ‘sociaal-progressief’ betitelt (durven wel in te grijpen in de sociale en economische verhoudingen) en de PvdA, die beide stromingen in zich zou herbergen, moet nu maar eens kiezen. Voor samenwerking met GroenLinks en D66 dus, en tegen de SP.
Hoe haalt ze het in haar hoofd.
Dit als eerste: de begrippen conservatief, als daar ‘behoudend’ mee is bedoeld zijn leeg zonder er bij de vermelden wat er te behouden valt - misschien is het behoudend om te proberen de verzorgingsstaat niet geheel uit te laten kleden, en niet te willen dat mensen met een arbeidsbeperking hun baan kwijt raken - ik noem maar een actueel voorbeeld? In dat geval is de SP uiteraard van ganser harte ‘conservatief’. En zou GroenLinks dat nog steeds Links heet, al is dat misschien ondertussen niet meer van toepassing, dat ook moeten vinden.
Wat me zo ontzettend stoort is dat ik vind dat GroenLinks en de SP nog altijd meer met elkaar gemeenschappelijk hebben, dan van elkaar verschillen, en de opzichtige poging om links op te splitsen en de PvdA te laten kiezen vind ik uitgerekend in deze tijd ronduit stuitend. In de Eerste Kamer heb ik altijd met veel plezier samengewerkt met de mensen van GL, zoals afgelopen seizoen met de kraakwet, en de nieuwe wet over de asielprocedure. Ook konden we elkaar altijd goed vinden op een ander onderwerp dat mijn hart heeft, Palestina/Israël, en ik heb graag samen op podia en in panels gezeten met Mariko Peters. Ik heb ook destijds met plezier de bijeenkomsten bijgewoond, samen met GL senator Leo Platvoet, om te kijken hoever de drie linkse partijen elkaar konden vinden in de samenwerking. Maar Platvoet is dan ook tot op de dag van vandaag gewoon links gebleven, en maakt de zachte schuiver naar de liberale kant niet mee.
Ik heb vaker de vraag moeten beantwoorden waarom ik in de SP zit en niet in GroenLinks. Qua achtergrond zou dat ook niet zo gek zijn, GroenLinks is meer een intellectuelenpartij, en hoewel dat tegenwoordig een scheldwoord lijkt te zijn ben ik dat ook. Er was een tijd dat zij meer deden aan contact met migranten/moslims dan de SP, en ook meer aan de zaken waar de SP niet zoveel oog voor had: homo’s, vrouwen. Op dat vlak had ik me daar best binnen GroenLinks op mijn plek kunnen voelen. Maar ik ben, uiteindelijk, toch te veel een socialist. Dat wil zeggen: ik vind in de SP een partij die meer dan de andere linkse partijen dicht bij de bevolking staat, die in de buurten, die in beroepsgroepen als schoonmakers, thuishulp, postbezorgers. Die bij geen enkele maatregel of bezuinigingsvoorstel vergeet wie er de dupe van dreigen te worden. En die dus, bijvoorbeeld, tegen de verhoging van de AOW leeftijd is zolang er voor 55-plussers geen werk meer te vinden is, en zolang mensen met minder opleiding hebben jaren minder hebben om van een verzorgde oude dag te genieten - waar ze soms meer dan veertig jaar voor hebben gewerkt. Dat is wat voor mij altijd de doorslag heeft gegeven, en nu ben ik héél er blij dat ik niet bij GroenLinks zit, en nu de beslissing zou moeten nemen of ik er voldoende in geloof dat de achterban zich gaat weren tegen dat sluipende schuiven richting rechts, en het woord links weer inhoud gaat geven, dan wel om mijn lidmaatschap maar eens op te zeggen. Ik benijd de achterban van mijn zusterpartij op dit moment helemaal niet.
Ik hoopte al op een afdoende antwoord op die malle beschuldiging van ‘sociaal conservatisme’, en werd vanochtend met de Volkskrant bij de ochtendkoffie niet teleurgesteld. Eerst een opinieartikel van Emile Roemer, waarin hij beleefd maar glashelder de vloer aanveegt met het verhaal van Halsema. In plaats van te proberen links op te laten splitsen in een links-progressieve en een links-conservatieve stroming, moet links zoeken naar wat ons bindt in plaats van naar wat ons scheidt. Juist nu.
En zeker zijn er verschillen tussen de linkse partijen, maar vallen die echt onder de kopjes conservatief versus progressief? De SP wil heel wat hervormen, somt Roemer op: de bancaire sector, de woningmarkt, het onderwijs, de zorg en ons duurzaamheidsbeleid. Maar de SP is geen hervormer om te hervormen. ‘Onderzoekt alle dingen en behoudt het goede’, zei de apostel Paulus. En bijvoorbeeld is de SP niet voor de bezuinigingen op de WSW en de Wajong, en gelukkig hebben de SP en de PvdA elkaar daar samen met de vakbonden op gevonden, en wordt er vandaag, gezamenlijk, gedemonstreerd tegen de plannen van de regering die een grote groep kwetsbare mensen in de armoede zullen brengen.
En prima: ook Job Cohen hapt niet toe, en schrijft een opiniestuk on der de kop “Links moet zichzelf niet verdelen”. (Hier) Cohen heeft niet zoveel met het plakken van die etiketten conservatief versus progressief. “In het AD las ik dat Femke Halsema haar partij positioneert ‘tussen PvdA en D66’. Dat is opvallend, want tot nu toe hadden veel GroenLinks kiezers het gevoel dat ze met hun stem links van de PvdA uitkwamen.”
En wat voor zin heeft het om in discussie te gaan wie er links of rechts van wie staan? Er zijn allerlei kwesties, zegt Cohen, waarbij GroenLinks en de SP het met elkaar eens waren en niet met D66. En wat voor zin heeft het om te zeggen dat de SP conservatief is, GroenLinks en D66 progressief, en de PvdA een beetje van allebei? “De PvdA wil óók dat er betaalbare woningen zijn voor alle inkomensgroepen, wil óók mensen aan het werk helpen, wil óók dat jongeren sociale bescherming opbouwen en ouderen meer kans op werk hebben. Laten we geen energie besteden aan het plakken van etiketten op elkaars voorhoofd.”
“Femke wil dat ik kies. Dat doe ik elke dag. Tegen dit afbraakbeleid”.
En dan Leo Platvoet, oud-lid van de Eerste Kamer voor GroenLinks, en eens partijvoorzitter. Ook hij zegt het: De PvdA moet helemaal niet kiezen tussen SP en D66. Zo werkt dat niet. “Je zou denken dat in een tijd waarin het meest rechtse kabinet regeert dat Nederland ooit gekend heeft, er een pleidooi zou volgen voor de ontwikkeling van een zo breed mogelijk progressief alternatief. Maar nee, Halsema meent een scheiding te ontwaren tussen het sociaal-conservatisme van de SP en de sociaal-progressieven van D66 en GroenLinks. En die arme PvdA zit daartussen, en zal moeten kiezen. Wat ze gemakshalve daarbij vergeet is dat ook GroenLinks dan zal moeten kiezen. Want anders dan in de kamerfractie van GL het geval is, ziet een groot deel van de leden wel perspectief in een brede, progressieve samenwerking. Tussen de SP en GroenLinks is en veel groter heen-en-weer verkeer van kiezers dan tussen GroenLinks en D66. En niet verwonderlijk laat een vergelijking van partijprogramma’s zien dat GroenLinks en SP dichter bij elkaar staan, dan GroenLinks en D66.”
Kortom: het is niet de PvdA die moet kiezen, GroenLinks zal binnen de eigen gelederen duidelijkheid moeten scheppen welke kant het met de partij opgaat. Ik denk dat er veel GroenLinksers zijn die bepaald niet gelukkig zijn met de opstelling van Halsema, en ik hoop dat ze er uit komen, want mij lijkt het dat ze teveel op haar eigen houtje is gaan flirten met de liberalen, en vergeten is om naar haar eigen mensen om te kijken.
Ondertussen staan Roemer en Cohen straks samen met de vakbonden te demonstreren in den Bosch voor het behoud van, jawel, 30.000 banen in de sociale werkvoorziening, en tegen het inkomensverlies van mensen met een arbeidsbeperking. (Hier) Hulde voor Cohen die de uitnodiging aannam om een centrale rol te spelen in een initiatief van de SP, en niet kinderachtig riep dat hij geen zin had om samen te werken. Want hij begrijpt waar het echt om gaat. Zeventig procent van de Nederlanders is tegen de bezuinigingen op mensen met uitkeringen en arbeidsbeperkingen, en daar hoort de PvdA dus bij te zijn. En als Halsema d’r hart nog aan de linkse kant had gezeten, zij ook.