'Kwetsbaren moet je niet als ballast en vuil behandelen' - Hoofdinhoud

Vandaag op pad geweest en de school bezocht waar ruimte geboden gaat worden aan kinderen met Down. De school biedt op dit moment al ruimte aan moeilijk lerende kinderen. Het gebouw en de lokalen moet je niet vergelijken met de voorzieningen in Nederland, maar eerlijk gezegd heb ik in de Oostblok dramatischer voorzieningen gezien.

Gisteren liet mijn vriendin nog een filmpje zien van een tehuis ergens in de Oekraine waar meervoudig gehandicapten slecht gekleed en ondervoed apathisch in hun bedden liggen. Tranen sprongen in m'n ogen. Dat dit nog kan anno 2010! Dat dit kan in een land dat grenst aan de Europese Unie! Dat dit kan in een land waar het VN-verdrag voor de rechten van mensen met een handicap is geratificeerd!

Bijzonder om mensen te ontmoeten die gemotiveerd zijn zich in te zetten voor speciaal onderwijs. Ik heb er vertrouwen in dat het onderwijs van de grond gaat komen. Het is allemaal nog maar klein, zeker als je de oppervlakte van het land en de miljoenenstad Kiev op je in laat werken. Maar het begin is er.

Zorgelijk is het verhaal van de directeur van de MLK-school dat leerlingen met hun 18e de school verlaten en ondanks hun stages en praktijkopleiding meestal geen baan kunnen vinden. Er is geen plaats voor hen op de arbeidsmarkt. De maatschappij is niet klaar voor deze mensen.

Vanmiddag hebben we ook het centrum voor Down-syndroom bezocht. Een gemotiveerde directeur bijt zich als een pitbull vast om het down-syndroom meer geaccepteerd te krijgen. In het centrum worden ouders en leerkrachten getraind. Ook is informatiemateriaal ontwikkeld voor ouders in kraamklinieken als ze verrast worden met de geboorte van een kind met Down. Vaak adviseren artsen en mensen om de ouders heen het kind af te staan. Het advies stamt uit het communistisch tijdperk waarin mensen met een handicap niet op waarde werden geschat en simpelweg 'niet bestonden'. Het Down-kind wordt gezien als last.

Het Centrum maakt zich hard voor goede protocollen voor artsen, dat ze doorverwijzen naar het Centrum voor advies en begeleiding.

'Kwetsbaren zou je heilig moeten verklaren' zei de directeur van de school. Ik begreep wat ze bedoelde. 'Heilig' niet opgevat als buiten de werkelijkheid geplaatst, maar mensen die je met respect en eerbied behandelt. Niet als ballast en vuil!

(Dit is het tweede deel van de weblogs van Esmé Wiegman over haar reis naar Oekraïne)