HET VRIJE WESTEN - VERLEDEN TIJD?

Met dank overgenomen van S.H. (Sophie) in 't Veld i, gepubliceerd op vrijdag 30 juli 2010, 1:31.

Het Europees Parlement gaat binnenkort beslissen over de toekenning van de jaarlijkse Sacharovprijs, de prijs voor vrijheid van denken die jaarlijks wordt toegekend aan moedige strijders tegen dictatuur, onderdrukking en intolerantie. De prijs wordt altijd toegekend aan personen in landen ver weg met autoritaire regimes, zoals China of Rusland. Maar is Europa nog wel zo’n baken van vrijheid en democratie? Kunnen we nog wel met hetzelfde moreel gezag anderen de les lezen over democratie en vrijheid?

Terwijl de VVD en het CDA achter gesloten deuren delibereren over regeren met de PVV (op het pluche dan wel vanuit de coulissen), neem ik de zomerberichten door. Een greep:

  • de OECD brengt een rapport uit over toenemende persbreidel in Europa
  • De VS gaan niet de daders vervolgen van kwalijke zaken rondom Afghanistan, maar boodschapper WikiLeaks
  • Minister Hirsch Ballin, zijn Franse collega, Hortefeux, de Burgemeester van Berlijn, en de VS regering hebben diverse voorstellen om de burger te kunnen bespieden en bestraffen zonder tussenkomst van de rechter. Communicatie van burgers mag worden onderschept, en vreedzame demonstranten worden gefilmd en in een databestand opgeslagen
  • Ik begin intussen mijn zoveelste rechtszaak om openbaarheid van bestuur te bewerkstelligen (momenteel over vertrouwelijke documenten rondom SWIFT en ACTA)
  • Uit een rapport blijkt dat de Nederlandse opsporingsdiensten de regels aan hun laars lappen bij het opvragen van persoonsgegevens voor opsporingsdoeleinden. Van de FBI was dat al jaren bekend, zoals ook weer blijkt uit het Top Secret America onderzoek van de Washington Post
  • Italië stuurt zonder wroeging honderden asielzoekers naar Lybie, waar ze worden opgesloten of de woestijn in worden gestuurd om te sterven, terwijl Frankrijk zint op manieren om Roma groepsgewijs en tegen de regels in, het land uit te zetten.

Niet in de pers komt hoe de VS (met enthousiaste steun van Europese regeringen) achter de schermen geen enkel middel schuwen om de hand te leggen op alle persoonsgegevens van Europese burgers, waarbij rechtsbescherming resoluut tot een betekenisloos minimum wordt beperkt.

Lichtpuntje: in Groot-Brittannië begint een onderzoek naar de rol in ondervragingen van terreur-verdachten. Maar in de rest van Europa blijft het oorverdovend stil over de medeplichtigheid aan extraordinary renditions, geheime gevangenissen, vervoer van honderden verdachten naar Guantanamo, en marteling en harde, onwettige verhoormethodes waaraan westerse ondervragers meewerkten of een oogje toeknepen.

Het vrije Westen, Europa en de VS, waren decennia lang de koplopers in democratie en vrijheid. Maar de laatste tien jaar zijn de burgerrechten drastisch ingeperkt, krijgen overheden schrikbarend brede bevoegdheden terwijl omgekeerd controle op de macht vrijwel onmogelijk wordt doordat steeds meer beleidsactiviteiten tot vertrouwelijk en geheim worden bestempeld. De burger leeft in een glazen huis, de overheid achter gesloten deuren. Gerechtelijke toetsing wordt geminimaliseerd.

Kritische (pers)stemmen wordt steeds vaker de mond gesnoerd, en elk afwijkend geluid wordt door de overheid scherp gemonitord. “Nationale veiligheid” en “openbare orde” zijn de klassieke toverwoorden waarmee dit alles gelegitimeerd wordt. Als een kikker die langzaam wordt gekookt in heet water, blijft een reactie van de burger uit, terwijl zijn vrijheid en rechten dag na dag, maatregel na maatregel worden ingeperkt. Het bouwwerk van mensenrechten, internationaal recht en burgervrijheden dat we na WOII hebben opgebouwd, wordt met de salamitactiek aan alle kanten ondermijnd, onder onnozel applaus van politici die in naam staan voor vrijheid en democratie.

Dit schiet me allemaal door het hoofd terwijl VVD en CDA praten over een mogelijke coalitie met de partij die pretendeert de vrijheid te verdedigen. Ik probeer me voor te stellen hoe het er na vier jaar VVD-PVV-CDA voor zal staan met de burgerrechten en de mensenrechten. Geen opwekkende gedachte. Maar des te meer reden om alle zeilen bij te zetten voor de vrijheid, de rechtsstaat en de democratie, zodat de Sacharovprijs niks van zijn glans verliest.

Tags: CDA, D66, PVV, Sacharavo prijs, sophie in t veld