De TV serie van Mark Rutte - Hoofdinhoud

Column ook gepubliceerd op scienceguide: http://www.scienceguide.nl/201007/de-tv-serie-van-mark-rutte.aspx

Paars-plus komt er vooralsnog niet. Iedereen geeft beleefd uitleg, zonder elkaar de huid vol te schelden. Dat is heel logisch, want in andere combinaties moeten de onderhandelende partijen straks gewoon weer samenwerken en dan helpt een scheldkanonnade nu helemaal niet."

'Wat jammer overigens dat Femke Halsema het dualisme dat ze altijd predikt, niet in praktijk bent en een spoeddebat aanvraagt met de informateurs. Ze zou toch heel graag moeten willen weten hoe ver de onderhandelingen gekomen waren, als volksvertegenwoordiger dan. Maar nee, hoor: een twitterspreekuur met ultrakorte antwoorden. Waarom is dat zo leuk? Nou, dan zouden we kunnen zien wat andere partijen al hebben weggegeven. Dat is wel zo gemakkelijk voor partijen die niet meededen aan de onderhandelingen.

Yes, Mark

Als nieuw Kamerlid kreeg ik ooit te maken met staatssecretaris Mark Rutte. Als mens één van de prettigste personen die er op het Binnenhof rondlopen. Hij gaf me een lift terug na een bijeenkomst en achter in zijn dienstauto lagen de afleveringen van de tv-serie Yes, Minister, verplichte kost voor een ieder in politiek en ambtelijk Den Haag. Ik herinner me niet of hij 'Yes, Prime Minister er toen ook al bij had liggen. De eerste afleveringen van deze klassieke serie toptelevisie gaat over hoe de net benoemde bewindspersoon Jim Hacker het beginsel 'openheid' als eerste overboord zet na de verkiezingen. Zou hij die aflevering ook aan Femke hebben laten zien? Het lijkt er wel op!

Iedere fractieleider en andere politicus van formaat komt nu hals-over-kop terug, want het is weer melden bij de Majesteit. Net in die weken, dat de Kamer met reces is en ook de regering, kortom precies die drie weken dat iedereen normaal vrij heeft. Dit levert serieuze stress op bij een aantal gezinnen van fractievoorzitters, vermoed ik, want dit waren de enige weken dat ze weg konden.

Intussen toetert PVV-leider Wilders het hardst. Hij vertelt trots dat hij serieus genomen wordt, want hij heeft met Verhagen gesproken. Geweldig. Hij loopt zijn hele leven rond op het Binnenhof - eerst al als medewerker en daarna jaren als VVD-Kamerlid - en spreekt met iedereen en gaat nu meedelen dat hij dat ook echt doet.

Deens model: regeren zonder ministers

Maar wat gaat hij de Majesteit nu vragen in het kader van het formatieproces? Eerst gaat hij haar misschien nog even complimenteren voor een oude skivakantie uit de Paarse tijden. En Wilders zal het Deens model prijzen. Waarom? Dat Deense coalitiemodel betekent voor een fractieleider dat hij invloed kan uitoefenen op een kabinet, zonder dat zijn club er ministers voor wil leveren. Want het moge duidelijk zijn dat Wilders geen ministers wil, maar wel invloed.

Misdragende Kamerleden in je eigen fractie kun je spreekverboden opleggen of excuses laten aanbieden, maar PVV-ministers die werken binnen een coalitiekabinet en dan niet altijd doen wat hun partijleider zegt, die kun je zelf niet naar huis sturen. Bovendien al de vraag: 'wie is een PVV-minister?'gaan opkomen. De PVV is namelijk geen partij, dus leden heeft zij niet. Ook dat maakt het 'hebben' van ministers voor Wilders helemaal geen aantrekkelijke gedachte.

IJver in zomerse hitte

En verder? Arme ambtenaren! Zij maken voor het huidige demissionaire kabinet nu een begroting. Die gaat naar de drukker in augustus, waarschijnlijk zonder dat er een nieuw kabinet zit. Met een beetje geluk is dit er op Prinsjesdag en dan komt er een megawijziging op een ingediende begroting. En voor die megawijzing zijn er nog meerdere opties. Die zullen nu wel worden voorbereid door diezelfde ijverige mensen in de ambtelijke bureaus op de ministeries midden in de zomerse hitte.

Een ding staat in elk geval wel vast: de meest ingrijpende begroting in jaren zal een interessante behandeling krijgen. De zorgvuldigheid van deze behandeling wordt een interessante test. Waar die vanaf hangt? Beter dan informateur Tjeenk Willink, die nog even een bijlage bij zijn verslag aan de Majesteit voegde, kan ik het niet onder woorden brengen.'