Wachten op een vergunning terwijl elke minuut telt - Hoofdinhoud

Nederland heeft veel regels, vergunningen, procedures, inspraakprocedures, procedures voor het instemmen met procedures, coördinatieorganen, coördinatie van coördinatieorganen en supercoördinatoren. Dat komt omdat we bij uitstek een democratisch land zijn: we houden rekening met ieders belangen en proberen dat te doen door procedures die neutraal zijn naar ieders belangen. Zo kunnen we allemaal het gevoel hebben dat onze stem gehoord wordt. Dat veel mensen dat gevoel alsnog niet hebben en bijkans ook nog eens enorm mopperen op de veelvoud van procedures doet politicologen en bestuurskundigen geregeld achter de oren krabben. Maar de juristen kunnen nog steeds tevreden zijn: met de procedures is het in orde en over de uitkomsten gaan ze niet.

Hoe pijnlijk fout dat kan gaan leren de lotgevallen van de militairen die woensdagavond wilden opstijgen richting Haiti om overlevenden van de aardbeving te zoeken. Dat zouden ze woensdagavond doen, maar ze moesten nog wachten op een vergunning. Daardoor konden ze pas donderdagochtend opstijgen. Dat is uitermate wrang als je weet dat elke minuut telt bij het vinden van overlevenden bij een aardbeving. Terecht merkte de majoor op dat ‘je je soms moet afvragen of je wel het braafste jongetje van de klas moet zijn, in plaats van achteraf de vergunningen te vragen’.

Maar had die majoor niet gewoon zonder vergunning moeten opstijgen en even lak moeten hebben aan de vergunningsplicht? Dat zou je kunnen zeggen en hem verwijten dat het team niet moedig genoeg was geweest om even de regels te overtreden. Maar laten we dat nou eens niet doen. En ons afvragen hoe het komt dat iemand met zo’n taak, het redden van mensenlevens, zo is gevormd dat hij alsnog gaat zitten wachten op een vergunning. En dan kom je bij onszelf. Politiek en burgers. Wij maken die regels omdat we rekening willen houden met geluidsoverlast, veiligheid en milieu. Heel democratisch besloten dat we rekening gaan houden met elkaar. En daarom die procedure die voor iedereen, ongeacht wat hij of zij moet doen, gelden. Maar het zijn niet alleen de procedures die blijkbaar als een natuurwet zijn gaan fungeren. Het gaat ook om het georganiseerd wantrouwen richting de professionals. Elke fout wordt hen dermate aangerekend dat ze geen stap meer durven verzetten buiten het protocol. Ook al vinden we, met de kennis van nu, dat ie gewoon had moeten opstijgen.

We moeten ophouden met dat georganiseerd wantrouwen. Vertrouw die professionals nou eens echt. Ze weten zelf ook wel dat als ze echt over de schreef gaan of het vertrouwen misbruiken dat ze daar op worden aangesproken. Met regels en procedures an sich is niets mis. Die leggen neer wat we normaal vinden en hoe we rekening met elkaar houden. Het gaat er uiteindelijk om hoe wij vervolgens als mensen, met ons gezond verstand er mee omgaan. Laten we alsjeblieft dat gezonde verstand weer vertrouwen. Dat redt soms levens.