32411 - Initiatiefvoorstel Toevoeging aan de Grondwet van handicap en seksuele gerichtheid als non-discriminatiegrond (Grondwetswijziging, eerste lezing)
Dit is een beperkte versie
U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.
Dit wetsvoorstel werd op 14 juni 2010 aanhangig gemaakt door de Tweede Kamerleden Van der Ham (D66)1, Azough (GroenLinks)2 en Timmer (PvdA)3 en werd laatstelijk verdedigd door de Tweede Kamerleden Bergkamp (D66)4, Özütok (GroenLinks)5 en Van den Hul (PvdA)6.
Dit voorstel is gebaseerd op de overweging, dat er grond bestaat een voorstel in overweging te nemen tot verandering in de Grondwet, strekkende tot toevoeging van handicap en seksuele gerichtheid als non-discriminatiegrond.
Inhoudsopgave
Voorstel van wet van de leden Bergkamp, Özütok en Van den Hul houdende verklaring dat er grond bestaat een voorstel in overweging te nemen tot verandering in de Grondwet, strekkende tot toevoeging van handicap en seksuele gerichtheid als non-discriminatiegrond
Bij dit wetsvoorstel werden een nota van wijziging en twee amendementen ingediend. Bij dit dossier werd in de Tweede Kamer een motie en in de Eerste Kamer een motie ingediend. (50 stuks)2 |
14 juni 2010, geleidende brief, nr. 1
KST324111 Geleidende brief - Voorstel van wet van de leden Van der Ham, Azough en Timmer houdende verklaring dat er grond bestaat een voorstel in overweging te nemen tot verandering in de Grondwet, strekkende tot toevoeging van handicap en hetero- of homoseksuele gerichtheid als non-discriminatiegrond |
2 |
14 juni 2010, voorstel van wet, nr. 2
KST324112 Voorstel van wet - Voorstel van wet van de leden Van der Ham, Azough en Timmer houdende verklaring dat er grond bestaat een voorstel in overweging te nemen tot verandering in de Grondwet, strekkende tot toevoeging van handicap en hetero- of homoseksuele gerichtheid als non-discriminatiegrond |
2 |
14 juni 2010, memorie van toelichting, nr. 3
KST324113 Memorie van toelichting - Voorstel van wet van de leden Van der Ham, Azough en Timmer houdende verklaring dat er grond bestaat een voorstel in overweging te nemen tot verandering in de Grondwet, strekkende tot toevoeging van handicap en hetero- of homoseksuele gerichtheid als non-discriminatiegrond |
Van deze pagina bestaat een uitgebreide versie met het inleidende gedeelte van de memorie van toelichting, alle documenten in dit dossier, een overzicht van Kamerleden en bewindslieden die bij de behandeling van dit dossier het woord hebben gevoerd en een overzicht van verwante dossiers.
De uitgebreide versie is beschikbaar voor betalende gebruikers van de Parlementaire Monitor van PDC Informatie Architectuur.
Met de Parlementaire Monitor volgt u alle parlementaire dossiers die voor u van belang zijn en bent u op de hoogte van alles wat er speelt in die dossiers. Helaas kunnen wij geen nieuwe gebruikers aansluiten, deze dienst zal over enige tijd de werkzaamheden staken.
- 1.Gedurende ruim tien jaar een extrovert en debatvaardig Tweede Kamerlid van D66. Had een achtergrond als acteur bij diverse toneelgezelschappen en was voorzitter van de Jonge Democraten. Verder was hij financieel bestuurslid van de Nationale Jeugdraad. In de Tweede Kamer hield hij zich onder meer bezig met het onderwijsbeleid, drugsbeleid, natuurbehoud, dierenwelzijn, binnenlands bestuur, cultuur en media. Hij was voorzitter van de vaste commissie voor Economische Zaken, Landbouw en Innovatie en lid van de onderzoekscommissie onderwijsvernieuwingen en van het Kamerpresidium. Was betrokken bij vele parlementaire initiatieven, zoals die om de Tweede Kamer het voortouw te geven in de kabinetsformatie en om tot invoering van een correctief dan wel raadgevend referendum te komen.
- 2.Tweede Kamerlid voor GroenLinks uit een Marokkaans-Nederlands arbeidersgezin. Werkte als programmamaker bij de IKON, De Balie en de VPRO. Was in 2002 korte tijd en daarna vanaf 2004 zes jaar Kamerlid. Was aanvankelijk woordvoerder op onderwijsgebied en later op het terrein van justitie, politie en vreemdelingenzaken. Zette zich onder meer in voor gehandicapten, ouderen en asielzoekers. Gedreven en enthousiast Kamerlid.
- 3.PvdA-politica uit Twente, die voor zij Tweede Kamerlid werd drieëntwintig jaar in ziekenhuizen, de ouderenzorg en de thuiszorg werkte. Na gemeenteraadslid in Hengelo (Ov.) te zijn geweest, stapte zij in 2003 over naar de Haagse politiek. Hield zich als Kamerlid (in de perioden 2003-2006 en 2007-2010) onder meer bezig met emancipatie, homorechten, sociale zaken, eerstelijnszorg en arbeidsmarkt in de zorg, familie- en personenrecht en zaken betreffende het koninklijk huis. Verder was zij enige tijd voorzitter van de vaste commissie voor Economische Zaken. In 2012-2016 was zij wethouder van Almelo.
- 4.Vera Bergkamp (1971) was van 7 april 2021 tot 6 december 2023 Tweede Kamervoorzitter. Zij maakte van 20 september 2012 tot 6 december 2023 deel uit van de Tweede Kamerfractie van D66. Mevrouw Bergkamp was in 2010-2012 voorzitter van COC Nederland en daarvan eerder vicevoorzitter. Tevens was zij directeur human resources bij de Sociale Verzekeringsbank. Zij zat verder in de deelgemeenteraad van Amsterdam-Centrum. In de Kamer hield zij zich onder meer bezig met langdurige zorg en familierecht, en ze was fractiesecretaris. Mevrouw Bergkamp was lid van de enquêtecommissie Fyra en lid van het Presidium. Sinds 1 juni 2024 is zij lid van het bestuur van ouderenzorginstelling Zorgbalans.
- 5.In de periode 2017-2021 Tweede Kamerlid voor GroenLinks, na eerder in 2006 al acht weken als invalster te zijn opgetreden. Geboren in Turkije en afkomstig uit een groot gezin. Was vicevoorzitter van GroenLinks en bestuurder van FNV Bondgenoten in de luchtvaartsector en zat tevens vijf jaar in de gemeenteraad van Amsterdam. Later wethouder en bestuurder van Stadsdeel Amsterdam-Oost. Hield zich als Kamerlid vooral bezig met binnenlandse zaken (kiesrecht, constitutionele zaken, binnenlands bestuur), emancipatie en Koninkrijksrelaties. Maakte zich sterk voor gelijke beloning van mannen en vrouwen en voor het tegengaan van discriminatie op grond van sekse en herkomst. In 2021-2022 was zij wethouder in Beverwijk.
- 6.Vier jaar een toegewijd Tweede Kamerlid voor de PvdA, dat betrokken was bij initiatiefwetgeving en een initiatiefnota uitbracht over huiselijk geweld. Woonde enige tijd in Tunesië en was voor haar Kamerlidmaatschap onder meer columniste van het Algemeen Dagblad en Trouw en onafhankelijk verandermanager. Verder werkte zij bij het Europees Cultuurfonds, was zij vrouwenvertegenwoordiger op de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties en gastdocent en gastspreekster. Woordvoerster onderwijs, wetenschappen, media, emancipatie, buitenlandse handel en ontwikkelingssamenwerking. Was betrokken bij de voorbereiding van de parlementaire enquête aardgaswinning Groningen.
- 7.Jasper van Dijk (1971) was van 30 november 2006 tot 6 december 2023 lid van de Tweede Kamerfractie van de SP. In de periode maart-juli 2023 werd hij tijdelijk vervangen door Frank Futselaar. Hij was medewerker van de SP-fracties in de Tweede Kamer en het Europees Parlement en gemeenteraadslid in Amsterdam. De heer Van Dijk was eerst woordvoerder onderwijs, sociale zaken en integratie en werd later woordvoerder defensie, buitenlandse zaken, ontwikkelingssamenwerking, Europa en asiel en migratie.
- 8.Bijna drie jaar een bedachtzaam, maar ook betrokken en werkzaam GroenLinks-Tweede Kamerlid. Onderwijsman. Hij was onder meer rector van een brede scholengemeenschap, onderwijsinspecteur, directeur van een PABO en voorzitter van het College van Bestuur van een grote groep basisscholen in Noord-Nederland. Als Kamerlid hield hij zich bezig met armoede- en schuldhulpbeleid, de Participatiewet, GGZ en maatschappelijke diensttijd. Was verder bijna een jaar voorzitter van de vaste commissie voor Economische Zaken en Klimaat.
- 9.Vooraanstaande sociaaldemocrate met Groningse roots, die zeventien jaar actief was als Tweede Kamerlid. Was in twee perioden (december 2016-maart 2017 en april 2022-oktober 2023) fractievoorzitter. Voor zij Kamerlid werd beleidsmedewerker Integraal Veiligheidsbeleid bij het ministerie van BZK. In de Tweede Kamer onder meer woordvoerder asiel en migratie en verkeer en voorts voorzitter van de tijdelijke commissie onderzoek onderhoud en innovatie spoor en korte tijd voorzitter van de buitenlandcommissie. Later hield zij zich bezig met onder meer zorg en Koninkrijksrelaties. Kwam uit een 'rood nest' en eenoudergezin. Stond bekend als een doorzetter.
- 10.Harry van der Molen (1980) was van 23 maart 2017 tot 17 januari 2023 Tweede Kamerlid voor het CDA. In 2021 werd hij twee keer enige tijd tijdelijk vervangen vanwege ziekte. De heer Van der Molen was in 2014-2017 wethouder van Leeuwarden. Daarvoor was hij onder meer voorzitter van het CDJA en hoofd marketing en communicatie van ROC Friese Poort. De heer Van der Molen hield zich als Tweede Kamerlid onder meer bezig met hoger onderwijs, wetenschapsbeleid en infrastructuur en waterstaat. Vanaf 2023 is hij directeur marketing, communicatie en public affairs bij Firda, een instelling voor middelbaar beroepsonderwijs in Friesland.
- 11.Bedachtzame SGP-afgevaardigde met een onderwijskundige achtergrond. Sprak in de ruim elf jaar dat hij Tweede Kamerlid was dan ook geregeld over onderwijs en was betrokken bij diverse parlementaire initiatieven op dat gebied. Was voor zijn Kamerlidmaatschap onder meer leraar geschiedenis en sectordirecteur op een school en directeur van het Wartburg College, locatie Revius in Rotterdam. Had geruime tijd zitting in zowel de gemeenteraad van Veenendaal als Provinciale Staten van Utrecht. In de Tweede Kamer hield hij zich ook bezig met binnenlandse zaken en Koninkrijksrelaties, politie, waterstaat, landbouw, wonen, cultuur en Europese zaken. Belangenbehartiger van de landbouwsector.
- 12.Martin Bosma (1964) is sinds 14 december 2023 voorzitter van de Tweede Kamer en sinds 30 november 2006 lid van de Tweede Kamerfractie van de PVV. Hij was in de periode 2004-2006 medewerker van de fractie Groep-Wilders en daarvoor werkzaam in de journalistiek en onder meer mededirecteur van een mediabedrijf. De heer Bosma hield zich als Kamerlid vooral bezig met binnenlandse zaken, hoger en wetenschappelijk onderwijs, media en cultuur. Hij was fractiesecretaris en (tweede) ondervoorzitter van de Kamer. Eerder was hij lid van de onderzoekscommissie onderwijsvernieuwingen.
- 13.Voorman van 50PLUS, die een niet onopgemerkte loopbaan als Tweede Kamerlid had. Was enige jaren voorlichter van de VVD-Tweede Kamerfractie en later oprichter en hoofdredacteur van 'De Gay Krant' en een bekend voorvechter van homorechten. Zo zette hij zich in voor opstelling van het huwelijk. Vanaf 2011 boegbeeld van 50PLUS en een jaar lid van Provinciale Staten van Noord-Brabant. Werd in september 2012 Tweede Kamerlid en fractievoorzitter van 50PLUS en bleef dat, met een onderbreking in 2013-2014, tot mei 2020. Was in 2014 ook raadslid in Eindhoven. Populair bij zijn eigen achterban, maar ook betrokken bij conflicten in zijn fractie en partij. In mei 2020 kwam het zelfs tot een breuk, waarna hij korte tijd als Kamerlid optrok met Femke Merel van Kooten. Eindigde echter als eenling en behaalde in 2021 met zijn Lijst Henk Krol geen zetel. Was bij de Tweede Kamerverkiezingen 2023 kandidaat voor BVNL (Belang van Nederland).
- 14.Op internationale samenwerking gerichte diplomaat die in 2017-2021 deel uitmaakte van de D66-Tweede Kamerfractie. Was woordvoerder buitenlandse handel en ontwikkelingssamenwerking en beleid prostitutie en mensenhandel. Bekleedde voor zijn Kamerlidmaatschap diverse diplomatieke functies in meerdere landen en regio's en was als zodanig in verschillende functies actief op het gebied van mensenrechten en rechten van LHBTI+. Geboren in Marokko en opgegroeid in Noord-Brabant. Keerde in 2021 terug naar de diplomatie.
- 15.Toegewijde politica van de ChristenUnie, betrokken op mens en natuur, die achtenhalf jaar Tweede Kamerlid was. Was werkzaam als freelance kunsthistorica en begon haar politieke loopbaan als raadslid in Veenendaal en lid van Provinciale Staten in Utrecht. In de Tweede Kamer woordvoerster landbouw, natuur, water, milieu en klimaat, wonen en ruimtelijke ordening, cultuur, zorg, preventie en medische ethiek. Volksvertegenwoordigster in de volle betekenis van het woord, die werkbezoeken nog belangrijker vond dan de vele debatten waaraan zij deelnam. Zette zich - geregeld met succes - in voor concrete doelen, zoals het invoeren van statiegeld om afval te beperken. Ging na haar Kamerlidmaatschap theologie studeren.
- 16.VVD-Tweede Kamerlid uit Zeeland met historische belangstelling, die daarvan soms blijk gaf in zijn speeches en over geschiedenis publiceerde. Was docent geschiedenis en politieke wetenschappen aan University College Roosevelt in Middelburg en daarnaast lid van Provinciale Staten van Zeeland. Hield zich als Tweede Kamerlid bezig met grondwetszaken, kiesrecht, hoge college van staat, partijfinanciering, wetgevingskwaliteit, justitie (adoptie, auteursrecht), vrijheid van meningsuiting, verdragen, alsmede verzetsdeelnemers en oorlogsgetroffenen. Was verder betrokken bij de aanscherping van de eigen integriteitsregels van de Tweede Kamer.
- 17.Tweede Kamerlid dat in de periode 2017-2021, na voor de Partij voor de Dieren gekozen te zijn, voor een eigen weg koos. Was medewerker van de PvdD-raadsfracties in de gemeenten Utrecht en 's-Gravenhage en van de fracties in Eerste en Tweede Kamer. Was zelf Statenlid in Utrecht. In juli 2019 kwam het tot een breuk met haar partij, onder meer omdat zij vond dat menselijke nood te weinig aandacht kreeg. In de periode mei-augustus 2020 vormde zij een groep met de van 50PLUS afgescheiden Henk Krol. Daarna was zij opnieuw een eenvrouwsfractie. Viel toen op door haar onbevangen optreden, bijvoorbeeld in debatten over de zorg in coronatijd. Was lid van de commissie die de affaire met de kinderopvangtoeslag onderzocht. Nam in 2021 zonder succes met haar nieuwe partij Splinter deel aan de Kamerverkiezingen, maar werd in 2022 wel raadslid in Woerden.
- 18.Kajsa Ollongren (1967) was van 10 januari 2022 tot 2 juli 2024 minister van Defensie in het kabinet-Rutte IV. Daarvoor was zij minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties in het kabinet-Rutte III. In dat kabinet was zij namens D66 tevens viceminister-president. Mevrouw Ollongren was van 18 juni 2014 tot 26 oktober 2017 wethouder van Amsterdam en in september 2017 werd zij daar waarnemend burgemeester. In 2011-2014 was zij secretaris-generaal van het ministerie van Algemene Zaken. Eerder was zij plaatsvervangend secretaris-generaal op dat ministerie en daarvoor onder meer plaatsvervangend directeur-generaal economische politiek en directeur integratie en strategie op het ministerie van Economische Zaken.
- 19.Lilianne Ploumen (1962) was van 23 maart 2017 tot 22 april 2022 Tweede Kamerlid voor de PvdA. Van 14 januari 2021 tot en met 12 april 2022 was zij fractievoorzitter en bij de verkiezingen van 2021 lijsttrekker. Van 5 november 2012 tot 26 oktober 2017 was mevrouw Ploumen minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking in het kabinet-Rutte II. Eerder was zij van 6 oktober 2007 tot 22 januari 2011 voorzitter van de PvdA. Daarvoor was mevrouw Ploumen onder meer werkzaam bij Plan International, Mama Cash en Cordaid. Bij laatstgenoemde organisatie was zij directeur in de periode 2004-2007. In de Tweede Kamer was zij tevens woordvoerster buitenlandse zaken en zorg (cure).
- 20.Farah Karimi (1960) is sinds 13 juni 2023 lid van de gezamenlijke PvdA/GroenLinks-fractie in de Eerste Kamer. Zij was sinds 11 juni 2019 lid van de GroenLinks-Eerste Kamerfractie. In 1998-2006 was zij Tweede Kamerlid. Mevrouw Karimi kwam als Iraanse vluchtelinge naar Nederland en was vier jaar coördinator van Aisa, een project voor de emancipatie en ondersteuning van zwarte, migranten- en vluchtelingenvrouwen. Nam als Tweede Kamerlid mede het initiatief voor het raadplegend referendum over de Europese Grondwet. Was na als Tweede Kamerlidmaatschap tien jaar directeur van Oxfam Novib. Als Eerste Kamerlid houdt mevrouw Karimi zich onder meer bezig met asielbeleid, buitenlandse zaken en Europese zaken.
- 21.Ruud Koole (1953) was van 11 juni 2019 tot 13 juni 2023 Eerste Kamerlid voor de PvdA. Eerder was hij dat van 7 juni 2011 tot 9 juni 2015. Van maart 2001 tot december 2005 was hij voorzitter van de PvdA en in 2007 een half jaar waarnemend voorzitter. De heer Koole is politicoloog en was directeur van het Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen in Groningen. In de periode 2006-2019 was hij hoogleraar politieke wetenschappen in Leiden. De heer Koole was woordvoerder binnenlandse zaken, buitenlandse zaken, defensie en langdurige zorg van de PvdA-Eerste Kamerfractie en tevens fractiesecretaris.
- 22.Martine Baay-Timmerman (1958) was van 28 maart 2017 tot 13 juni 2023 Eerste Kamerlid voor 50PLUS. Van 29 oktober 2013 tot 31 december 2014 was zij Tweede Kamerlid, maar op 10 september 2014 ging zij met ziekteverlof. Zij is advocaat en was secretaris van 50PLUS. In 2001-2009 woonde zij in Marbella. In de periode na 2015-2017 was zij medewerker van de 50PLUS-Eerste Kamerfractie. Als Tweede Kamerlid hield mevrouw Baay zich onder meer bezig met zorg, sociale zaken en wonen; in de Eerste Kamer sprak zij vooral over zorg, justitie en binnenlandse zaken (Grondwet, kiesrecht, open overheid).
- 23.Boris Dittrich (1955) is sinds 11 juni 2019 lid van de D66-Eerste Kamerfractie. Hij was eerder in de jaren 1994-2006 Tweede Kamerlid. In de periode 2003-2006 was hij fractievoorzitter. Voor hij Kamerlid werd, was hij advocaat en rechter bij de Arrondissementsrechtbank Alkmaar. In de Kamer hield hij zich aanvankelijk vooral bezig met justitie en later ook met terreinen als werkgelegenheid, Antilliaanse zaken, medisch-ethische zaken, cultuur, ontwikkelingssamenwerking, politie en integratie. Zette zich volop in voor de rechten van homo's en bracht vier initiatiefwetten tot stand. Na zijn Tweede Kamerlidmaatschap werkte hij bij Human Rights Watch. Is als Eerste Kamerlid woordvoerder justitie, binnenlandse zaken en asiel en Koninkrijksrelaties.
- 24.Eric van der Burg (1965) is sinds 6 december 2023 lid van de VVD-Tweede Kamerfractie. Hij was van 10 januari 2022 tot 2 juli 2024 staatssecretaris voor Asiel en Migratie in het kabinet-Rutte IV (van 29 oktober tot 24 november 2023 op non-actief). De heer Van der Burg was van 11 juni 2019 tot 10 januari 2022 Eerste Kamerlid . Daarvoor was hij acht jaar wethouder van Amsterdam (onder meer belast met zorg en welzijn, ruimtelijke ordening en luchthaven). Eerder was de heer Van der Burg bestuurder van stadsdeel Amsterdam-Zuidoost en gemeenteraadslid (sinds 2001). Dat laatste was hij opnieuw tot maart 2019. In de Tweede Kamer houdt hij zich bezig met buitenlandse zaken en cultuurbeleid.
- 25.Maarten Verkerk (1953) was van 11 juni 2019 tot 13 juni 2023 Eerste Kamerlid voor de ChristenUnie. Hij is bijzonder hoogleraar christelijke wijsbegeerte aan de Technische Universiteit Eindhoven en de Universiteit Maastricht. De heer Verkerk maakte deel uit van de Commissie-Schnabel die adviseerde over 'voltooid leven'. De heer Verkerk hield zich als Eerste Kamerlid bezig met binnenlandse zaken, volksgezondheid, welzijn en sport en infrastructuur, waterstaat en ruimtelijke ordening. Hij was voorzitter van de vaste commissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.
- 26.Alexander van Hattem (1983) is sinds 9 juni 2015 Eerste Kamerlid voor de PVV en sinds 16 januari 2024 tevens fractievoorzitter. Hij is verder fractievoorzitter van de PVV in Provinciale Staten van Noord-Brabant. Eerder was hij projectmedewerker bij gemeenten en liep hij stage bij de PVV-Tweede Kamerfractie. In maart 2018 werd hij tot gemeenteraadslid in Den Bosch gekozen. Als Kamerlid houdt hij zich bezig met binnenlandse zaken, koninkrijksrelaties en europese zaken. Hij is voorzitter van de vaste commissie voor Immigratie en Asiel/JBZ-raad.
- 27.Ton Rombouts (1951) was van 9 juni 2015 tot 13 juni 2023 Eerste Kamerlid voor het CDA. In 1996-2017 was hij burgemeester van 's-Hertogenbosch. Eerder bekleedde hij dat ambt in Wouw (1979-1989) en Boxtel (1989-1992). Begon zijn loopbaan als medewerker van de CDA-Tweede Kamer fractie en promoveerde in 1986 op een proefschrift over gemeentelijke herindeling. Verder was de heer Rombouts vier jaar directeur van het Interprovinciaal Overleg. In de Eerste Kamer hield hij zich vooral met justitie en veiligheid en binnenlandse zaken bezig.
- 28.Peter Schalk (1961) is sinds 9 juni 2015 Eerste Kamerlid voor de SGP. Tevens is hij fractievoorzitter. De heer Schalk was vijfentwintig jaar bestuurder (Raad van Bestuur) van de Reformatorisch Maatschappelijke Unie, een belangenorganisatie voor werknemers, werkgevers en zelfstandigen die Bijbelse principes als uitgangspunt voor haar activiteiten heeft. Daarvoor werkte hij in het onderwijs.
- 29.Christine Teunissen (1985) is sinds 31 maart 2021 lid van de Tweede Kamerfractie van de Partij voor de Dieren. Daarvoor was zij van 12 maart 2019 tot 31 maart 2021 Eerste Kamerlid. Eerder was zij dat van 9 juni 2015 tot 11 oktober 2018. In 2018 verving zij tijdelijk Marianne Thieme als Tweede Kamerlid. Mevrouw Teunissen was persvoorlichter van de Tweede Kamerfractie van de Partij voor de Dieren en een half jaar medewerker van de Eerste Kamerfractie. Verder was zij gemeenteraadslid (fractievoorzitter) in Den Haag. Als Kamerlid houdt zij zich onder meer bezig met klimaat, economie, biodiversiteit, vrijhandelsverdragen, ontwikkelingssamenwerking, buitenlandse zaken, Europese zaken, defensie en onderwijs. Tijdens het verlof van Esther Ouwehand (2022-2023) was zij fractievoorzitter.
- 30.Ton Raven (1957) was van 19 januari 2021 tot 13 juni 2023 lid (en voorzitter) van de Eerste Kamerfractie van de OSF. Hij was wethouder van Sittard-Geleen en eerder van Geleen en was sinds 1990 actief in de lokale politiek. De heer Raven had bedrijven op het gebied van ICT en duurzame energie en was verder onder meer actief bij lokale omroepen en in de plaatselijke sportwereld.
- 31.Tiny Kox (1953) was van 10 juni 2003 tot 13 februari 2024 Eerste Kamerlid voor de SP. Hij was tot 25 januari 2022 fractievoorzitter. De heer Kox was redacteur van partijblad De Tribune en van 1994 tot mei 2003 partijsecretaris. Hij maakte deel uit van de delegatie naar de parlementaire assemblee van de Raad van Europa in de groepering Verenigd Europees Links. Van januari 2022 tot januari 2024 was hij voorzitter van dat parlement. Behalve met algemeen beleid hield de heer Kox zich als Eerste Kamerlid bezig met sociale zaken, binnenlandse zaken en immigratie en asiel.
- 32.Robert Baljeu (1969) verving vanaf 15 december 2020 tot 15 februari Annabel Nanninga in de Eerste Kamer, toen zij met zwangerschaps- en bevallingsverlof was. Hij was eerder kandidaat voor FVD, maar sloot zich aan bij de Groep Otten. In maart 2019 werd de heer Baljeu voor die partij lid van Provinciale Staten van Noord-Holland, maar in mei 2019 werd hij uit de FVD-fractie gezet.