Hassan el Turabi

Met dank overgenomen van H.J. (Henk Jan) Ormel i, gepubliceerd op maandag 7 juli 2008.

Midden op de middag rijden we een buitenwijk van Khartoem in op weg naar het woonhuis van Hassan el Turabi. De buitentemperatuur is 45 graden en de airco van de auto trekt het niet meer. We komen uit het vluchtelingenkamp Mayo waar we een ontmoeting hebben gehad met mensen die daar soms al jaren zitten. Ze zitten daar mede door mijnheer el Turabi waar we nu naar onderweg zijn. We hebben indrukwekkende levensverhalen gehoord en mensen gezien die ondanks alle ellende en stof en viezigheid waar ze in leven, lachen,zich keurig kleden in kleurrijke gewaden en een menselijke waardigheid ten toon spreiden waar je stil van wordt. Een vrouw vertelt dat ze misbruikt is en niet meer terug kan. Ze leeft al 12 jaar in het kamp en geeft les aan kinderen in het kamp. Het kamp is meer een dorp met lemen huisjes en stoffige zandwegen en is duidelijk een plaats waar mensen zich gedurende langere tijd settelen. In de regentijd zijn de wegen alleen nog met jeeps te berijden en lemen huisjes zakken soms na hevige regenval in elkaar. Er is geen riolering en geen elektriciteit. Op twee plaatsen staat een waterpomp. Hier leven 90.000 vluchtelingen uit diverse delen van Soedan. John vertelt zijn verhaal: toen hij 9 of 10 jaar was, is hij met zijn moeder vanuit het zuiden hier naar toe gevlucht. Zijn vader was gesneuveld. In het kamp probeerde zijn moeder wat te verdienen door thee te verkopen. Regelmatig werd haar winkelkar door politie in elkaar geslagen en zij werd ook geslagen. John ging daarom van school af en ging de kost verdienen. Hij spreekt goed engels en wil dolgraag studeren, maar dat lukt door deze omstandigheden niet. Ze kunnen ook niet terug omdat ze in het zuiden niets meer hebben. Na deze ontmoetingen, gingen we dus naar Hassan el Turabi. Hij is een ideologische hardliner en voorstander van het invoeren van de sharia. Het noorden probeerde de sharia onder zijn invloed op te leggen aan het zuiden en dat is een belangrijke oorzaak geweest voor het noord-zuid conflict. el Turabi heeft ook Osama bin Laden beinvloed tijdens zijn jarenlange verblijf in Soedan. We verwachtten dus een fundamentalistisch mullah-achtig figuur. In plaats daarvan bleek el Turabi een erudiete, zeer welbespraakte en charmante intellectueel te zijn die alle pogingen ondernam om ons om zijn vinger te winden. Ik zat er met gemengde gevoelens bij en dacht aan de vluchtelingen die we zojuist bezocht hadden.

We hebben vandaag nog veel meer interessante ontmoetingen gehad. De speciale vertegenwoordiger van de SG van de VN, Qasi over de rol van UNMIS en over het noord/zuid conflict. En eind van de middag minister Paganamun, leider van de SPLM, Sudanese people's liberation movement. Hij vertegenwoordigt in de centrale regering zuid-Soedan, maar geeft duidelijk aan dat hij vindt dat Soedan volledig moet samenwerken met het internationaal strafhof. Als er geen recht komt, zal Soedan uit elkaar klappen, zegt hij. Hij bedankt Nederland voor de grote en actieve rol in het bereiken van een voorlopig vredesakkoord en hij hoopt dat de internationale gemeenschap en Nederland in het bijzonder actief betrokken blijft. Hij noemt Nederland een ' superpower' vanwege de jarenlange oprechte betrokkenheid bij het bereiken van vrede in Soedan. Goed om te horen dat de inzet van opeenvolgende Nederlandse regeringen gewaardeerd wordt en er toe doet. 's Avonds een feestelijk buffet in de tuin van de Nederlandse ambassade met Afrikaanse muziek en dans. Vele gesprekken met Nederlanders die in Soedan actief zijn en naar de ambassade waren gekomen.