Advies: vergroot de tweedeling

Met dank overgenomen van J.J. (Jasper) van Dijk i, gepubliceerd op maandag 5 april 2010, 2:36, column.

Omdat Bos en Balkenende het niet eens konden worden over de aanpak van de crisis, werd dit vraagstuk doorgeschoven naar twintig ambtelijke werkgroepen. Ambtenaren mochten voorstellen doen om 20 procent te bezuinigen op de uitgaven van de overheid. Voor onderwijs werden twee werkgroepen ingesteld: één voor hoger onderwijs en één voor de "productiviteit" in het onderwijs.

De werkgroep "productiviteit onderwijs" moest voor 4 miljard aan bezuinigingen zoeken. Keiharde maatregelen zijn onvermijdelijk om dat bedrag te halen: minder lessen, grotere klassen en kortere opleidingen. In een mum van tijd verwezen de mensen met kennis van zaken deze rampzalige voorstellen naar de prullenbak. De werkgroep schrijft zelf ook dat de maatregelen onmogelijk zijn "zonder de kwaliteit te verlagen".

Als niemand dit wil, waarom is die werkgroep dan überhaupt ingesteld? Er is meer dan een half jaar aan gewerkt door duur betaalde ambtenaren. Mijn voorstel om de werkgroep op te heffen, kreeg vorig jaar helaas geen steun. De meerderheid koos blijkbaar liever voor een nutteloos werkverschaffingsproject.

De werkgroep 'hoger onderwijs' adviseert om de basisbeurs in een lening om te zetten. Ook het collegegeld kan met 50 procent verhoogd worden, naar ruim 2400 euro. De werkgroep ziet het risico dat hierdoor minder jongeren gaan studeren, aangezien studenten worden opgezadeld met een extra schuld van 13.000 euro. Vooral studenten uit lage inkomensgroepen zien op tegen een dergelijke hoge lening. Ze zullen ervoor kiezen om te gaan werken, waardoor de tweedeling tussen rijken met een hoge opleiding en armen met een lage opleiding, wordt vergroot.

De Landelijke Studenten Vakbond (LSVb) kwam afgelopen week met onderzoek naar de invoering van een leenstelsel. De resultaten zijn glashelder: één op de vijf studenten stopt met studeren als de basisbeurs wordt afgeschaft. 42% van de middelbare scholieren en MBO-ers gaat helemaal niet meer studeren. 80 procent gaat meer werken als de studiefinanciering wordt afgeschaft. Meer werken betekent minder studeren, minder hoger opgeleiden en minder kenniseconomie.

Argumenten te over om niet te sollen met de basisbeurs. Zeker niet als je onderwijs belangrijk zegt te vinden, zoals D66. Toch staat in hun nieuwe verkiezingsprogramma: "D66 wil op termijn de basisbeurs vervangen door een sociaal leenstelsel." Goed om te weten dat toegankelijk onderwijs voor D66 alleen van toepassing is op de mensen met geld.

Meer over ...