Vrijdag 19 februari

Met dank overgenomen van J.J. (Jan) Mastwijk i, gepubliceerd op vrijdag 19 februari 2010.

Het debat duurt weer tot diep in de nacht en je voelt aankomen dat het de vrijdag in de ministerraad zal voortduren. U weet hoe dat is afgelopen. De PvdA houdt uiteindelijk voet bij stuk en de PvdA-bewindspersonen besluiten hun ontslag in te dienen.

Een paar conclusies van mijn kant na het debat en alles dat vrijdag naar buiten kwam.

  • 1. 
    De voornaamste conclusie is dat dit een zeer beroerd moment is om een kabinet te laten vallen. Er moet van alles gebeuren om de economie, die nu een beetje aan het opkrabbelen lijkt, er weer boven op te helpen. Maatregelen zijn nodig om tegen te gaan dat nog meer mensen hun baan verliezen. Dit alles ligt nu een maand of 7-8 stil.
  • 2. 
    De betrokken ministers wisten af van de voorbereiding door onder andere Verhagen van een brief van de NAVO waarin een verzoek werd gedaan om verdere betrokkenheid in Afghanistan, inclusief de optie van een langer verblijf in Uruzgan. De verbazing bij de PvdA-ers is op zijn minst merkwaardig.
  • 3. 
    De Kamer heeft het kabinet gevraagd (motie Van der Staaij) om uiterlijk 1 maart een standpunt kenbaar te maken over verdere betrokkenheid in Uruzgan en daarbij rekening te houden met eerdere beloften (Voordewind/Van Dam). De PvdA wenste vast te houden aan het adagium ‘afspraak is afspraak; we zijn uit Uruzgan weg in 2010 en dat blijft zo.’ Bos heeft ervoor gekozen om dit woensdag keihard op tafel te leggen en niet te wachten op discussie en besluitvorming in de ministerraad, en vervolgens in de Kamer.
  • 4. 
    De CDA-fractie heeft vanaf het begin gezegd dat er voor de behandeling van dit soort verzoeken in dit land een ordentelijke procedure is. De regering bereidt een standpunt voor en legt dit voor aan de Kamer. Dat had ook nu moeten gebeuren. Vervolgens had de Kamer over alle opties kunnen spreken; wel of niet in Uruzgan blijven, al dan niet in afgeslankte vorm, elders in Afghanistan een andere (trainings-) missie beginnen, in welke vorm dan ook.
  • 5. 
    Bij het afwegen van al die opties door de Kamer op basis van een brief van het Kabinet hadden ook andere aspecten betrokken kunnen worden. Is het verstandig om nu helemaal uit Uruzgan weg te gaan op het moment dat onze aanpak vruchten begint af te werpen? Dit aspect wordt met name vanuit de militaire vakbonden naar voren gebracht met als stelling: ‘Als we nu gewoon weg gaan, is een groot deel van ons werk voor niks geweest.’ En is het financieel verstandig om de missie in Uruzgan af te bouwen en een paar 100 km verderop opnieuw te starten? Het is waar: Kabinet en Kamer hebben inderdaad bij de verlenging van de missie gezegd; in 2010 zijn we er weg. Maar inmiddels zijn er twee jaar verstreken, er is veel gebeurd en het denken heeft intussen niet stil gestaan. Je moet je ogen er niet voor sluiten dat mensen in twee jaar tijd anders kunnen gaan denken of hun mening kunnen bijstellen.
  • 6. 
    Daarbij geldt dat er ook de komende week nog een extra ministerraad georganiseerd had kunnen worden. Hamer wijst daar in de loop van vrijdag ook nog op; de kogel hoeft niet per se vrijdag 19 februari door de kerk. De motie Van der Staaij rept van 1 maart.
  • 7. 
    Uit de uitlatingen van Rouvoet en Slob (CU) maak ik op, en ik gebruik daar mijn eigen woorden voor, dat die ook vinden dat de PvdA wel een beetje ‘kort door de bocht’ redeneert.
  • 8. 
    Je moet vaststellen, velen binnen en buiten de Kamer doen dat ook, dat de liefde binnen dit kabinet wel een beetje over was. De vele discussies over allerlei onderwerpen de afgelopen 2-3 maanden wezen daar op.

Goed, ieder moet zijn eigen conclusies maar trekken. Ik houd het erop dat de PvdA in verband met de voor hen dramatische peilingen bang is voor veel zetelverlies na de gemeenteraadsverkiezingen, en om die reden een daad heeft willen stellen. Bos en de zijnen hebben ervoor gekozen om een ferm standpunt in te nemen en dit vóór de ministerraad naar buiten te brengen. Ze hadden er ook voor kunnen, en in mijn ogen moeten kiezen om in de ministerraad, eventueel volgende week nog een keer, alle opties te bespreken en dan het oordeel van het kabinet aan de Kamer voor te leggen. Dan hadden we in de Kamer een ordentelijk debat kunnen hebben en daar had dan het finaal oordeel geveld kunnen worden, inclusief de toetsing aan de aangenomen motie Voordewind/Van Dam.

Meer over ...