Balans, vertrouwen en visie - Hoofdinhoud
Iedere CDA fractievergadering openen wij met een moment van bezinning. De opening wordt om beurten verzorgd door één van de 41 CDA fractieleden. Hierdoor krijgt iedere fractielid de mogelijkheid om met zijn collega's te delen wat hem of haar persoonlijk bezielt of inspireert in de politiek. Vandaag mocht ik de opening verzorgen van de eerste fractievergadering in het nieuwe politieke seizoen.
Ik heb drie ervaringen uit de afgelopen recesperiode met mijn collega's gedeeld. Drie verhalen die voor mij ook drie waarden vertegenwoordigen die mij en hopelijk ook anderen kunnen helpen om voor het komende seizoen weer een koers te bepalen.
Beste collega’s en medewerkers,
De opening van de fractie aan het begin van een nieuw politiek seizoen is eigenlijk wel een bijzonder moment. We hebben allemaal een lange recesperiode achter de rug, werkbezoeken, een vakantie met gezin of vrienden. Een periode, waarin we het jachtige politieke bestaan even hebben kunnen laten voor wat het is en wat achterstallig onderhoud hebben kunnen verrichten aan ons gezin, onze vrienden en onze relatie tot God. We hebben de tijd gehad om eindelijk weer eens een paar goede boeken te lezen, nieuwe indrukken op te doen, na te denken over onszelf en onze toekomst. Wat moet er anders? We zitten weer vol energie en ideeën. Maar ook wel met onze zorgen. Wat zal het komende politieke jaar ons brengen? Het zal niet makkelijk worden. Voor die conclusie hoef je geen trendwatcher in te huren.
Wat kan ons nu het komende seizoen helpen om politiek en privé staande te blijven in de mogelijke stormen die ons te wachten staan?
Op verschillende momenten tijdens deze recesperiode kwam ik in aanraking met verhalen van anderen die mij hebben geholpen om voor het komende seizoen weer een koers te bepalen. Drie verhalen die ik graag met jullie deel omdat ze waarden en waarheden bevatten die ons allemaal kunnen helpen.
Het begon tijdens mijn opfriscursus Engels met het verhaal van de Amerikaanse historica Doris Kearns. Zij is de biograaf van diverse Amerikaanse presidenten als Abraham Lincoln, Rooseveldt, Kennedy en Lyndon Johnson. In een toespraak te vinden op de internetsite TED.com gaat zij in op de vraag wat wij kunnen leren van de levens van deze Amerikaanse presidenten. Daarbij citeert zij eerst haar vroegere docent aan Harvard, de psycholoog Erik Erikson. Hij vertelde zijn studenten tijdens zijn colleges dat het die mensen zijn die een rijk gevuld, voldaan en gelukkig leven leiden, die er tegelijkertijd ook in slagen een goede innerlijke balans te vinden tussen werk, liefde en hobby. Wanneer deze balans doorslaat naar de één of andere zijde, dan leidt dat vaak tot veel persoonlijk verdriet. Vervolgens vergelijkt Doris Kearns de levens van Abraham Lincoln en Lyndon Johnson. Deze laatste president had zij nog persoonlijk gekend. Eerst toen zij als jonge medewerkster op het Witte Huis werkte en later aan het eind van zijn carrière, heeft zij hem geholpen bij het schrijven van zijn memoires. In de laatste periode van zijn leven bleek Lyndon Johnson een droevige, kwetsbare oude man te zijn geworden die met spijt terugkeek op zijn leven. Hij had zich al die jaren alleen maar ingezet voor zijn politieke carrière, het streven naar macht en individueel succes. Dit had hem zo volledig in beslag genomen dat hij aan het eind van zijn leven geen emotionele en psychische reserves meer over had om zijn leven na het presidentschap nog op een goede wijze invulling te geven. De mensen waren hem vergeten, hij was niet meer interessant meer voor ze. Met spijt constateerde hij dat hij meer tijd met zijn kinderen en kleinkinderen had moeten doorbrengen. Maar het was daarvoor allemaal te laat.
Wij zijn dan wel geen Amerikaanse presidenten, maar toch is het beeld heel herkenbaar. Ook voor ons zal het belangrijk zijn om een goede balans te houden tussen werk, liefde en hobby. Het Bijbelboek Prediker wijst ons er op dat er overal een tijd voor is en het Nieuwe Testament spreekt over; geloof, hoop en liefde.
Een ander moment tijdens mijn recesperiode was het bijwonen van het Christelijk Sociaal Congres. Daar stond het thema vertrouwen centraal. Vertrouwen hebben, vertrouwen geven, in elkaar, in de samenleving. Beseffen dat je leven, de samenleving niet volledig maakbaar is. Dat je altijd als mens afhankelijk blijft. En dat de vervulling van een mensenleven niet ligt in zelfontplooiing, maar in relatie tot de ander. Belangrijk is wat we als mensen voor elkaar kunnen betekenen, thuis, in de samenleving, in de politiek. Ook weten dat je het niet alleen kunt en vertrouwen dat je het ook niet allemaal zelf hoeft te doen. Dat je een kinderlijk vertrouwen mag hebben in God de Vader die onze levens in zijn hand neemt. Of zoals de psalm dichter het verwoord in psalm 46: “God is voor ons een veilige schuilplaats, een betrouwbare hulp in de nood. Daarom vrezen wij niet, al wankelt de aarde.”
Het derde verhaal wat tijdens mijn reces periode indruk op mij maakte was het boek “De Prooi” van Jeroen Smit over de neergang van ABN AMRO. Wat mij hierin vooral trof was het volstrekte gebrek aan visie waar het met dit bankbedrijf naar toe moest. De traditionele bedrijfswaarden had men overboord gegooid. De waan van de dag regeerde. Men veranderde voortdurend van koers. Het draaide alleen nog maar om aandeelhouderswaarde. Klanten, werknemers, traditionele bedrijfswaarden waren niet belangrijk meer. Onwillekeurig denk je dan, zou ons dit als CDA ook kunnen overkomen? Gedreven worden door arrogantie, blinde trots, voortgejaagd worden door de laatste opiniepeilingen. Opereren in een kiezersmarkt waar kiezers een politieke partij net zo makkelijk inruilen als aandelen weer verkocht worden. Standpunten aanpassen aan de laatste kiezersonderzoeken en christendemocratische uitgangspunten ondergeschikt maken aan de platte volkswil. Nee, zover zullen we het niet laten komen. En ook hier geeft de Bijbel een prachtig antwoord: waar het visioen ontbreekt verwildert het volk Spreuken 29:18). Of om met Jos van Gennip te spreken, Verwilderst het volk.
Ik kom tot een afsluiting. Drie verhalen, drie waarden die ik tijdens dit reces in het bijzonder heb meegekregen. Ik heb ze graag met jullie gedeeld. Ik wens jullie deze waarden ook toe zowel privé als in de politiek: balans, vertrouwen en een gezamenlijke politieke visie op de toekomst.