Asielagentschap van de Europese Unie (EAUU)

Dit agentschap¹ van de Europese Unie² ondersteunt de samenwerking van de EU-lidstaten³ op het gebied van asielbeleid, en staat de lidstaten bij als dat nodig is. Het agentschap is een van de instrumenten waarmee het gemeenschappelijk Europees asielbeleid handen en voeten krijgt. Door meer samen te werken willen de lidstaten bereiken dat asielproblematiek beter kan worden opgelost en dat de regels voor asielopvang in de gehele EU hetzelfde zijn.

In 2010 werd het Europees Ondersteuningsbureau voor asielzaken (EASO) opgericht. Begin 2022 is het EASO omgevormd tot het EUAA. Het werd een volwaardig agentschap en het kreeg meer bevoegdheden.

Formeel heeft het Asielagentschap de volgende taken:

• - 

  lidstaten ondersteunen met 'asielondersteuningsteams' wanneer een lidstaat met bijzondere omstandigheden wordt geconfronteerd
• - 

  het faciliteren van de informatie-uitwisseling en praktische samenwerking tussen de lidstaten
• - 

  het geven van trainingen, en het uitbrengen van aanbevelingen, handleidingen en toolkits gericht op het de dagelijkse praktijk
• - 

  het verzamelen van informatie over de asielsituatie in iedere lidstaat apart en de EU als geheel
• - 

  het verzamelen van informatie over de asielsituatie in derde landen, en analyses maken over die landen met betrekking tot de vraag in hoeverre ze "veilige landen" zijn
• - 

  onderzoek doen naar en handreikingen maken voor het verbeteren het het asielbeleid in de lidstaten, en het geven van trainingen aan beleidsmakers

De Raad van Bestuur van het EUAA bestaat uit een vertegenwoordiging van de Europese Commissie en vertegenwoordigers van de lidstaten van de EU. Daarnaast zorgt een adviesforum voor het coördineren van onderzoek en de informatie-uitwisseling met nationale organisaties. Het EUAA werkt nauw samen met de asielbureaus van de lidstaten en het Hoog Commissariaat voor de Vluchtelingen⁴ van de Verenigde Naties⁵. De UNCHR heeft zelfs een vertegenwoordiger in de raad van bestuur, al heeft deze geen stemrecht.

Daarnaast is er een adviesraad waar organisatie uit het maatschappelijk middenveld zitting hebben, en is er een onafhankelijke grondrechtenfunctionaris die klachten over het asielbeleid en het agentschap kan onderzoeken.

Niet iedere lidstaat heeft dezelfde asielproblemen. Zo zijn er landen die vaak de eerste aankomstplaats van asielzoekers vormen, zoals Spanje, Malta, Italië en Griekenland. Andere, vaak grotere landen bezitten daarentegen meer opvangcapaciteit en zijn een belangrijke vestigingsplaats voor asielzoekers. Om met deze verschillende problemen per lidstaat rekening te houden, heeft iedere lidstaat een vertegenwoordiger in de Raad van Bestuur en minstens één vertegenwoordiger in het adviesforum. Verder is voor iedere lidstaat een ondersteuningsteam van het asiel agentschap werkzaam in het land.

Nederland wordt in de Raad van Bestuur van het EUAA vertegenwoordigd door twee ambtenaren van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) van het ministerie van Justitie en Veiligheid.

• 1. 

  Een Europees agentschap is een instantie die zich bezighoudt met de ondersteuning en uitvoering van specifieke juridische, technische of wetenschappelijke overheidstaken. Hierbij werken zij nauw samen met de Europese Commissie en de nationale overheden van de EU-lidstaten, zonder direct deel uit te maken van nationale ministeries of de Europese instellingen. Daarnaast onderhouden zij ook banden met maatschappelijke organisaties en onderzoeksinstituten uit de lidstaten.
   
• 2. 

  De Europese Unie (EU) is het belangrijkste samenwerkingsverband in Europa. De deelnemende landen hebben voor deze Unie een aantal organisaties opgericht waaraan zij een deel van hun eigen bevoegdheden hebben overgedragen. Dit zijn onder meer het Europees Parlement, de Europese Commissie, de Raad en het Europese Hof van Justitie.
   
• 3. 

  Momenteel zijn 27 landen lid van de Europese Unie. De meest recente uitbreiding van de Unie vond plaats op 1 juli 2013, met de toetreding van Kroatië. Er wordt verder over uitbreiding gesproken met verschillende landen in Oost-Europa. Het Verenigd Koninkrijk is sinds 31 januari 2020 middernacht geen lid meer van de Europese Unie. Dat was het eerste land dat de EU verliet.
   
• 4. 

  Deze VN-organisatie beschermt vluchtelingen en ondersteunt hen bij opvang, terugkeer of vestiging in een ander land. Aan het hoofd van de organisatie staat de Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen ('United Nations High Commissioner for Refugees', UNHCR). Zowel de organisatie als de Hoge Commissaris worden aangeduid met UNHCR. In de loop van de tijd is UNHCR ook hulp gaan bieden aan mensen die in hun eigen land op de vlucht zijn geslagen, zogeheten Internally Displaced Persons (IDPs).
   
• 5. 

  De Verenigde Naties (VN) zijn een mondiale organisatie van overheden, samenwerkend op het gebied van internationaal recht, mondiale veiligheid, behoud van humanitaire rechten, ontwikkeling van de wereldeconomie en het onderzoek naar sociaal-maatschappelijke en culturele ontwikkelingen.