Lijsttrekkersverkiezingen (recensie van Lousewies' speech)

Met dank overgenomen van B. (Boris) van der Ham i, gepubliceerd op vrijdag 26 mei 2006.

Den Haag 26-05-2005 Een vrije dag vandaag en gisteren. Vanavond eet ik met de mensen van 'Lux Voor', een links-liberale beweging/denktank.

Dinsdagavond maakte Lousewies van der Laan haar kandidatuur bekend voor het lijsttrekkerschap. Dat wilde ze vorige week al doen, maar door het debat over Hirsi Ali kon dat niet doorgaan. De spanning rond het lijsttrekkerschap neemt toe. Wie moet het worden? Een tijdje geleden liet ik een opinieartikel plaatsen in de krant met de voorwaarden waar mijn lijsttrekkerskandidaat inhoudelijk aan moet voldoen: http://www.borisvanderham.nl/2006/05/d66_maakte_nederland_progressi.html#more

Twee en een halve week geleden heb ik de speech van Alexander Pechtold (ook kandidaat) hierop doorgenomen en zal dat ook nu doen met Lousewies'haar speech.

Allereerst vond ik de toon van Lousewies goed. Ze zei dat D66 niet een niche-partij moet zijn.

"..Waar ik wél in geloof, is in een D66 dat voortdurend de politieke agenda vernieuwt. Het D66 dat op een open, eerlijke en niet-Haagse manier politiek bedrijft en dus ook kritisch naar zichzelf durft te zijn. Voor mij is D66 een partij die niet meedoet met de hype van de dag, maar die de vuurlinie opzoekt en z'n nek durft uit te steken. Een partij die geen mensen naar de mond praat, maar die mensen aan het denken zet."

Feitelijk zegt Lousewies met deze tekst niets anders dan Pechtold, want die vindt ook dat de partij deze opdracht heeft. Het verschil tussen Pechtold en Lousewies zit em misschien meer in de toon. Pechtold heeft een beschouwende toon, Lousewies een meer activistische.

Waar ik meer moeite mee heb is dat Lousewies zegt dat D66 geen elitaire partij moet zijn, maar vervolgens sterk gelooft in de zelfredzaamheid van mensen. De kern van D66 is dat wij het beste uit mensen willen halen. Maar ze gaat wel steeds uit van mensen die in staat zijn om dat zelf te organiseren. Veel mensen hebben echter hulp nodig om het beste uit hen zelf te halen, daar moet D66 ook voor zijn. Hierin is juist Lousewies een beetje elitair. Vóór Lousewies spreekt dan weer dat ze een 'deltaplan voor gehandicapten' wil om de publieke ruimte voor gehandicapten toegankelijk te maken. Een punt dat ik hier dikwijls heb genoemd.

Dan het milieu.

"Nederland is op dit moment niet de koploper op milieugebied die wij moeten zijn. Daarom moet D66 de vuurlinie blijven opzoeken om daadwerkelijkheid iets te bereiken voor duurzaamheid. Want het milieu is té belangrijk om met schone handen aan de zijlijn te blijven zitten."

Ik ben erg blij met deze opmerking, vooral omdat er een houding uit spreekt die afwijkt van Groenlinks en de SP. D66 verschuilt zich niet achter symboolpolitiek maar wil écht wat bereiken. Net als bij Pechtold moet haar programma wel meer worden uitgewerkt.

Dan het onderwijs. Lousewies stelt dat er meer selectie aan de poort van het Hoger Onderwijs moet komen. Dit om de kwaliteit van het Hoger onderwijs te verbeteren en Nederland te laten concureren met andere landen. Goed punt. Maar de manier waarop ze dat wil doen is betwistbaar. Lousewies wil de collegegelden vrij laten aan universiteiten. Dus die mogen omhoog. Nou is er best te praten over verhoging van de collegegelden, als éérst de kwaliteit verbeterd. Anders hebben universiteiten een wel heel gemakkelijke inkomstenbron. Daarnaast geeft Lousewies geen antwoord op het probleem van de toegankelijkheid van het onderwijs. Als een slimme student weinig geld heeft zal een hoog collegegeld hem afschrikken. Als Lousewies van D66 geen elitaire partij wil maken dan is hier dus een probleem. Ik ben overigens vóór het principe van selectie aan de poort op kwaliteit. Maar dat moet dan wel slim worden vorm gegeven. Dus er moet niet alleen gekeken worden naar de cijfers van de middelbare school. Vandaag bleek uit een onderzoek van de Universiteit van Leiden, die hiermee heeft geexperimenteerd, dat studenten die welliswaar niet de hoogste cijfers hadden op de middelbare school toch vaak beter presteerden dan de bollebozen. Ik denk dat het propedeuse jaar een goede schifting kan geven. En dat de poort na één jaar dan strenger moet.

Dan het islamitisch onderwijs. Lousewies lijkt hier een heel groot punt van te willen maken.

"Islamitische scholen slecht zijn voor de integratie. Ik vind daarom dat we in D66 eindelijk een goede discussie over het bijzonder onderwijs en artikel 23 met elkaar zouden moeten voeren."

Tja, daar kan je niet tegen zijn. Maar wat bedoelt ze ermee? Wil ze islamtisch onderwijs afschaffen en het andere bijzondere onderwijs behouden? Of helemaal van het bijzonder onderwijs af? En waarom dan? Ik ben ook geen fan van islamtische scholen. Maar het zijn er maar weinig en daarvan zijn er maar enkelen die echt problemen geven. Ik zou zeggen: pak die scholen aan, maar waarom heel artikel 23 ter discussie stellen als het zo'n specifiek probleem is? Een beetje symboolpolitiek van Lousewies. Ik vind wel dat artikel 23 (dat de vrijheid van onderwijs regelt)moet gewijzigd worden zodat scholen leerlingen niet meer mogen weigeren. Maar niet alleen Lousewies slaat een beetje door, ook Pechtold. Die wil dat er een islamtische zuil moet worden toegestaan. Dat is zo mogelijk nog grotere onzin: juist D66 moet geloven in de individuele ontwikkeling van mensen, niet in zuilen.

Voor de rest had Lousewies nog punten over naturalisatie van nieuwe Nederlanders en over seksuele opvoeding en weerbaarheid van mensen. Goede punten.

Lousewies sloot af met de woorden:

"Geen one-issuepartij, maar een brede links-liberale beweging. Niet elitair, maar met de ambitie om mensen uit alle lagen van de bevolking aan te spreken. Niet een partij die twijfel als hoogste goed ziet, maar die een goede analyse combineert met duidelijke standpunten."

Met die laatste woorden en de inhoud van haar verhaal is toch enige spanning. Want ze kiest op een aantal punten méér voor de niche en voor de zelfredzaamheid. Pechtold daarentegen mist echter het activisme die Lousewies wel tentoonspreidde en zij had ook méér concrete punten. Nou ben ik het niet met al die punten eens, maar het goede is wel dat ze haar nek uitsteekt. Dat vind ik een groot voordeel. Ik mis echter bij beiden nog een goed sociaal verhaal, concrete milieupunten en ook op onderwijs is het toch nog wat mager.

To be continued...

Hier mijn blog over Pechtold van een aantal weken geleden:

Meer over ...