Raad Buitenlandse Zaken (RBZ)

De raadsformatie¹ Buitenlandse Zaken (RBZ) bestaat uit de ministers van buitenlandse zaken, defensie en/of ontwikkelingssamenwerking. Deze Raad is verantwoordelijk voor het externe optreden van de Europese Unie en vergadert minstens elke maand, ook informele bijeenkomsten zijn mogelijk. Namens Nederland sluit doorgaans minister van Buitenlandse Zaken Caspar Veldkamp² (NSC) aan.

De bijeenkomsten van de Raad Buitenlandse Zaken worden voorgezeten door de Hoge vertegenwoordiger voor het buitenlands en veiligheidsbeleid³. Deze functie wordt momenteel bekleed door de Spaanse Josep Borrell Fontelles⁴.

In de Raad van de Europese Unie nemen bewindspersonen uit alle EU-lidstaten een gezamenlijk besluit over het te volgen beleid binnen de EU. De Raad wordt ondersteund door het Comité van permanente vertegenwoordigers⁵ dat besluiten voorbereidt en de uitvoering van de besluiten van de Raad bewaakt.

Afhankelijk van het onderwerp en het belang dat daaraan wordt gehecht kan Nederland in deze Raad onder meer vertegenwoordigd worden door:

• - 

  Caspar Veldkamp² (NSC), minister van Buitenlandse Zaken
• - 

  Ruben Brekelmans⁶ (VVD), minister van Defensie
• - 

  (momenteel vacant), minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking
• - 

  een hoge ambtenaar

De Raad Buitenlandse Zaken behandelt onder meer de volgende beleidsvelden:

• 1. 

  Er bestaat maar één Raad van de Europese Unie. Afhankelijk van de behandelde onderwerpen komt de Raad echter bijeen in verschillende samenstellingen (formaties) waaraan wordt deel­genomen door de ministers van de lidstaten en de eurocommissarissen die bevoegd zijn voor de behandelde onderwerpen.
   
• 2. 

  Casper Veldkamp (1964) is sinds 2 juli 2024 minister van Buitenlandse Zaken in het kabinet-Schoof. Van 6 december 2023 tot 2 juli 2024 was hij Tweede Kamerlid voor NSC. De heer Veldkamp was bewindvoerder bij de Europese Bank voor Wederopbouw in Londen. Daarvoor was hij onder andere ambassadeur in Griekenland en Israël en plaatsvervangend directeur voor VN en Internationale Financiële Instellingen bij het ministerie van Buitenlandse Zaken. Als Kamerlid was de heer Veldkamp woordvoerder buitenlands beleid, vreemdelingenzaken en migratie.
   
• 3. 

  De Hoge Vertegenwoordiger (HV) geeft de Europese Unie internationaal gezien één gezicht en één stem op het terrein van het buitenlands en veiligheidsbeleid. Zo moet er meer samenhang in het externe optreden en het buitenlandse beleid van de Europese Unie komen. De HV deelt het podium met de Vaste voorzitter van de Europese Raad. Deze onderhoudt namens de EU de contacten op het niveau van staatshoofden en regeringsleiders.
   
• 4. 

  Josep Borrell Fontelles (1947) is sinds 1 december 2019 Hoge Vertegenwoordiger voor buitenlands beleid en veiligheid en vicevoorzitter van de Europese Commissie (commissaris voor een sterker Europa in de wereld). De Spanjaard Borrell is sociaaldemocraat en was minister van Openbare Werken en Vervoer onder Felipe Gonzalez. In 2004-2007 was hij voorzitter van het Europees Parlement en in 2018 werd hij minister van Buitenlandse Zaken. Hij is opgeleid als ingenieur en econoom en was onder meer hoogleraar.
   
• 5. 

  Coreper bestaat uit de permanente vertegenwoordigers (ambassadeurs) die de belangen van hun lidstaten in Brussel bewaken. Deze permanente vertegenwoordigers bereiden de vergaderingen van de verschillende formaties van de Raad van Ministers voor, en stellen de agenda's vast. Uitzondering hierop zijn de landbouwaangelegenheden, die onder het Speciaal Comité voor de Landbouw (SCL) vallen.
   
• 6. 

  Ruben Brekelmans (1986) is sinds 2 juli 2024 minister van Defensie in het kabinet-Schoof. Hij was 31 maart 2021 tot 2 juli 2024 Tweede Kamerlid voor de VVD. Hij was programmadirecteur Inzicht In Kwaliteit bij het ministerie van Financiën. Daarvoor was hij onder andere politiek assistent van de minister voor Migratie en consultant bij de Boston Consulting Group. De heer Brekelmans hield zich als Kamerlid bezig met buitenlands beleid, internationaal cultureel beleid en vredesmissies (artikel 100), alsmede vreemdelingenzaken/migratie.