Secretaris-Generaal

foto	naam	ministerie
	Bertram, A.W.H. (Annet)	Asiel en Migratie
	Buitendijk, G.J. (Gert-Jan)	Algemene Zaken
	Dijk, A.G. (Anneke) van	Justitie en Veiligheid
	Dronkers, J.H. (Jan Hendrik)	Infrastructuur en Waterstaat
	Dungen, B.E. (Bas) van den	Financiën
	Ende, A.J.I. (Anita) van den	Volksgezondheid, Welzijn en Sport
	Gaastra, A.F. (Sandor)	Economische Zaken en Klimaat
	Goet, J.C. (Jan-Kees)	Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit
	Keijzer-Baldé, G.M. (Gerdine)	Klimaat en Groene Groei
	Kuijpers, C.B.F. (Chris)	Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening
	Mulder, L. (Loes)	Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
	Rebergen, A.C.C. (Christiaan)	Buitenlandse Zaken
	Roozen, V.J.M. (Vincent)	Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
	Schurink, M.R. (Maarten)	Defensie
	Wallenburg, M. (Marieke) van	Sociale Zaken en Werkgelegenheid

Waar een minister politiek verantwoordelijk is op een ministerie, is de secretaris-generaal ambtelijk verantwoordelijk. De voornaamste taak is het aansturen van het ambtelijke apparaat. Samen met de plaatsvervangend secretaris-generaal (pSG) en de directeuren-generaal (DG) vormt de secretaris-generaal de ambtelijke top van een ministerie.

Een bijzondere secretaris-generaal is die van het ministerie van Algemene Zaken⁶. Deze secretaris-generaal is tevens het hoofd van het Kabinet Minister-President en is coördinator van de inlichtingen- en veiligheidsdiensten. Vanwege de nabijheid bij de minister-president⁷ wordt de secretaris-generaal van Algemene Zaken ook wel beschouwd als de machtigste ambtenaar van het land.

Wekelijks is er een vergadering van alle secretarissen-generaal, het zogeheten SG-beraad van het College van secretarissen-generaal. Dit is het hoogste ambtelijke overleg en wordt voorgezeten door de secretaris-generaal van het ministerie van Algemene Zaken. Het SG-beraad is bedoeld om de advisering aan het kabinet⁸ af te stemmen en de projecten te bespreken waarbij meerdere departementen of ministeries betrokken zijn.

De functie en verantwoordelijkheid van de secretaris zijn bij Koninklijk Besluit⁹ van 18 oktober 1988 vastgelegd. Omdat de precieze verantwoordelijkheden per ministerie kunnen verschillen hebben de ministeries het mandaat van de secretaris-generaal apart vastgelegd in mandaat- en volmachtbesluiten.

De secretarissen-generaal behoren tot de topmanagementgroep van de Algemene Bestuursdienst. Dit is een groep van ongeveer 65 managers die in 2000 is opgericht om het maken van werkafspraken tussen bewindspersonen, topambtenaren en secretarissen-generaal te bevorderen.

De secretaris-generaal deelt een deel van zijn verantwoordelijkheden met de plaatsvervangend secretaris-generaal. Het verschilt per ministerie welke taken de plaatsvervangend secretaris-generaal op zich neemt. Daarnaast zijn er verschillende directoraten-generaal die geleid worden door de directeuren-generaal. Deze directoraten-generaal ondersteunen de bewindslieden van het ministerie op verschillende beleidsterreinen.

Benoemingen

Omdat de seretarissen-generaal tot de topmanagementgroep behoren, hebben zij een benoemingsprocedure die afwijkt van die van andere managers binnen de Algemene Bestuursdienst. De minister van Binnenlandse Zaken¹⁰ doet een voorstel voor een benoeming van een secretaris-generaal aan de ministerraad. De minister van Binnenlandse Zaken doet dit in overleg met de minister van het betreffende ministerie waar de secretaris-generaal wordt benoemd. In de ministerraad wordt vervolgens het besluit genomen om tot benoeming over te gaan.

Volgens de regels van de topmanagementgroep mag een secretaris-generaal maximaal 7 jaar een post bekleden.

De rol van de secretarissen-generaal tijdens de Tweede Wereldoorlog was bijzonder omdat zij door de afwezigheid van koningin en ministers zelfstandig de leiding hadden over de ministeries. Toen Arthur Seyss-Inquart als rijkscommissaris Nederland bestuurde, werkten een aantal secretarissen-generaal onder hem terwijl anderen opstapten.

Medio jaren '90 is functie van secretaris-generaal veranderd met de komst van de Algemene Bestuursdienst. De politieke invloed van de secretaris-generaal werd zoveel mogelijk geneutraliseerd en de nadruk kwam meer te liggen op het leiding geven aan de ambtenaren. Daarnaast werd vastgelegd dat een secretaris-generaal maar 7 jaar de functie mag uitoefenen. Situaties waarin een secretaris-generaal soms wel 30 jaar een functie bekleden komen daarom niet meer voor.

Meer over

• 1. 

  De voorbereiding van beleid, wetten en regelingen vindt plaats op een ministerie (ook wel: departement). Ook bij het uitvoeren en controleren hiervan hebben ministeries een belangrijke taak, maar soms gebeurt dat ook door intern of extern verzelfstandigde organisaties of door rechtspersonen met een wettelijke taak.
   
• 2. 

  Ministers zijn politiek verantwoordelijk voor een bepaald beleidsterrein. Met uitzondering van ministers zonder portefeuille geven zij politieke leiding aan een departement. Daarbij kunnen zij terzijde worden gestaan door staatssecretarissen. Een minister, meestal lid van één van de partijen die in de Tweede Kamer het kabinet steunen, moet het vertrouwen van de Tweede Kamer hebben om de functie te kunnen vervullen.
   
• 3. 

  Een staatssecretaris ondersteunt een minister bij het politiek leiden van een ministerie. Staatssecretarissen komen vooral voor bij 'zware' ministeries. Daar krijgen zij een specifiek beleidsterrein onder hun hoede, maar de minister blijft medeverantwoordelijk. Net als de minister moet een staatssecretaris verantwoording afleggen aan het parlement.
   
• 4. 

  De ministerraad is de vergadering van alle ministers onder leiding van de minister-president. Alle ministers, ook de ministers zonder portefeuille, maken deel uit van de ministerraad en hebben daarin stemrecht. Staatssecretarissen hebben alleen toegang als zij zijn uitgenodigd. In de ministerraad wordt overlegd over het algemene regeringsbeleid. De leden dragen hiervoor een collectieve verantwoordelijkheid.
   
• 5. 

  Het begrip parlement gebruiken we in twee betekenissen. We verstaan er 'de volksvertegenwoordiging' onder, waarbij dan in het algemeen de Tweede Kamer wordt bedoeld. Het is echter tevens een verzamelbegrip voor Tweede en Eerste Kamer. Een (formeler) synoniem daarvan is 'Staten-Generaal'.
   
• 6. 

  Het ministerie van Algemene Zaken (AZ) is verantwoordelijk voor de coördinatie van het algemeen regeringsbeleid, voor zover dit niet is opgedragen aan één van de andere ministeries. De minister-president, Dick Schoof, draagt de verantwoordelijkheid voor het ministerie van AZ en is ook minister van Algemene Zaken. In zijn taken wordt hij bijgestaan door het Kabinet Minister-President (KMP).
   
• 7. 

  De minister-president, ook wel premier genoemd, is voorzitter van de ministerraad. In die functie coördineert de premier het regeringsbeleid. De minister-president is ook de minister van Algemene Zaken. De huidige minister-president is Dick Schoof.
   
• 8. 

  Met het begrip kabinet worden alle ministers en staatssecretarissen bedoeld. Een kabinet wordt genoemd naar de minister-president, bijvoorbeeld het kabinet-Drees of het kabinet-Kok. In het spraakgebruik worden de begrippen regering en kabinet vaak door elkaar gebruikt. Strikt genomen, is er echter een verschil tussen beide. Met de term 'regering' duiden we het staatshoofd (koning of koningin) samen met de ministers aan.
   
• 9. 

  Een koninklijk besluit (KB) is een besluit van de regering dat zonder medewerking van de Staten-Generaal wordt genomen.
   
• 10. 

  Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) heeft zorg voor het goed functioneren van het openbaar bestuur van ons land. De hoofdtaken zijn het bevorderen van de democratische rechtstaat, slagvaardig bestuur, zorg voor betaalbare woningen en een goede leefomgeving. Sinds 2017 behoort ook de ruimtelijke ontwikkeling tot het taakveld. Met Koninkrijksrelaties worden de relaties tussen de vier landen van het Koninkrijk bedoeld, namelijk Nederland, Aruba, Curaçao en Sint Maarten.