Spreektekst plenaire begrotingsbehandeling Defensie - Hoofdinhoud

Hier treft u mijn spreektekst (gesproken woord geldt) ten behoeve van de plenaire begrotingsbehandeling Defensie, welke vandaag plaatsvindt.

Inbreng PvdA Tweede Kamer Fractie Plenair Defensie begroting 2010 -- dd wo 2 december 2009 Angelien Eijsink Gesproken woord geldt Inleiding Dit kabinet heeft in het regeerakkoord extra middelen uitgetrokken voor Defensie. Dat is een prima investering geweest. Op dit moment dragen we bij aan 13 grotere en kleinere missies. Ik vind dat indrukwekkend. In heel de wereld zijn onze mannen en vrouwen actief om vaak onder moeilijke omstandigheden een bijdrage te leveren aan vrede en veiligheid. In Uruzgan verrichten zij de zwaarste operatie sinds de oorlog in Korea. En in de Golf van Aden is onze marine uiterst actief in de bescherming van schepen tegen piraterij.

Momenteel voert Nederland daar zelfs het commando over de operatie Atalanta.

Dit kabinet vraagt nogal wat van de krijgsmacht.

Onze mannen en vrouwen worden alom gewaardeerd om hun inzet, hun professionaliteit en hun inventiviteit. Het vergt geduld, takt en invoelingsvermogen om in een totaal andere cultuur te helpen, bestuurlijk en economisch een land op bouwen. Nederlandse militairen blijken dat te kunnen. En daar heeft de PvdA-fractie grote waardering voor. Waardering hebben wij ook voor het thuisfront. Voor alle achterblijvers die hun dierbaren telkens weer laten gaan. Natuurlijk het hoort erbij maar het verdient wel diep respect, omdat het werk niet zonder risico’s is. Ook afgelopen jaren verloren mensen geliefden, vielen er gewonden. Telkens weer leefden wij intens met hen mee. En ook nu weer willen we daarbij stilstaan. Het boek Task Force Uruzgan, dat afgelopen week is uitgekomen, is indrukwekkend en indringend!

Tientallen militairen hebben in dit boek hun ervaringen van zich afgeschreven.

Indrukwekkend: daar waar in een Kamerbrief staat “ na twee dagen weerstand is de Baluchie Vallei ingenomen “ , heb ik na lezing van commandant Van Griensven, beter en meer zicht op ‘hoe’ onze militairen op dat moment, onder welke omstandigheden, hun werk daar hebben gedaan.

Indringend: … want..hoe kun je trots zijn op je bijdrage aan de Slag om Chora, wanneer je op hetzelfde moment een maat verloren hebt?

Klassiek militaire ethische dilemma’s! Een compliment voor de journalist Noël van Bemmel, maar ook voor de bewindslieden, die wat mij betreft toch iets unieks hebben mogelijk gemaakt! Voor cadetten en onderzoekers, maar ook voor een ieder die zich inzet voor zorg en nazorg, is dit boek van grote waarde! De Nederlandse krijgsmacht is een expeditionaire krijgsmacht geworden, maar ze is natuurlijk nooit helemaal af.

Verkenningen en Brede Heroverwegingsoperatie:

We moeten ook altijd naar de toekomst kijken, om ons ook goed te kunnen voorbereiden op nieuwe dreigingen en uitdagingen die op ons afkomen.

Als ik het goed begrijp, worden de Verkenningen volgens de oorspronkelijke opzet (begin 2010) afgerond.

De ambtelijke werkgroep voor het 20e thema “Internationale Veiligheid” (IV) zal de resultaten van de Verkenningen vervolgens mede betrekken bij haar op te stellen adviezen. De resultaten van de Verkenningen en de brede heroverweging op dit punt zullen vervolgens tegelijkertijd gepresenteerd worden.

De resultaten van de Verkenningen zullen dus lange tijd binnenskamers gehouden worden, alleen beschikbaar voor de ambtelijke werkgroep Internationale Veiligheid.

Bij de haalbaarheid en wenselijkheid hiervan wil ik vooralsnog een groot vraagteken plaatsen.

MIVD

Mag ik ervan uitgaan dat de samenwerken van de veiligheidsdiensten AIVD en MIVD ook worden meegenomen bij de heroverweging? Dit ligt voor de PvdA fractie voor de hand. Ik zou dan ook de regering willen vragen hiervoor met een voorstel te komen nog voor de zomer van 2010

TNO / onderzoek en Verkenningen

Al bij de feitelijke vragen op 9 oktober vroeg de Kamer om inzicht in ‘ welke taken en / of projecten er weg zouden vallen bij TNO als gevolg van de korting op de Research en Development budgetten.

(Bij de beantwoording op 29 oktober zijn deze vragen niet beantwoord. Op 9 november ook geen reactie.) Pas een paar dagen voor dit plenair debat (op de 26ste november) krijgen we deels inzicht en overzicht van de kortingen voor TNO over 2010

Waarom kwam die informatie niet binnen bij de beantwoording van de schriftelijke vragen op 29 oktober?

Het is nu lastig om goed te kunnen bezien hoe dit ook wordt meegenomen bij de Verkenningen. Het is onduidelijk wat de plannen van Defensie voor TNO precies betekenen. Is de regering bereid om in afwachting hiervan voor TNO nog geen onomkeerbare besluiten te nemen ook niet voor het begrotingsjaar 2010? Gevolgen Lissabonverdrag

Wat zijn de gevolgen voor het EVDB, na het van kracht worden van het Verdrag van Lissabon. Mijn fractie ontvangt graag een notitie hierover voor de zomer van 2010. Project : Beter verbeteren

Begin maart is het Meerjarig Verbeterplan Financieel Beheer

( MVFB ) vastgesteld het bevat de oplossingsrichtingen om het financieel beheer vanaf 2012 op het vereiste niveau te brengen, wat ordelijkheid, controleerbaarheid en rechtmatigheid betreft.

Materieelbeheer op orde in 2014!

Wat is de stand van vandaag? Want het is en blijft natuurlijk een vreemde situatie dat we nu een begroting voor 2010 vaststellen, waarvan we wéten dat zowel financiële als ook materiële deel niet op orde is?!

Operationele gereedheid en inzetbaarheid personeel en materieel

Wat doet Uruzgan met de gereedstelling als geheel van onze Krijgsmacht. Wat is de krapte? Wat is de operationele gereedheid per eenheid?

Voor volgend jaar moet er voor 189 miljoen euro aan tegenvallers worden opgevangen en dat bedrag loopt de komende jaren nog op. De oorzaak ligt onder meer bij tegenvallende verkoop van materieel en slijtage door de missie in Afghanistan.

Beide elementen zijn al veel langer bekend - dat de defensieplannen nog steeds niet op deze ervaringsgegevens zijn aangepast is verbazingwekkend.

De verkoop van overtollig materieel levert per saldo blijkbaar bijna niets op. Wanneer het dan ook nog technisch hoogstaand materieel is, slaat de balans negatief door. Want het in de aanloop naar de verkoop in stand houden van dit materieel en het gereedmaken voor verkoop kost ook het nodige aan mankracht van het OPCO en de onderhoudsbedrijven. De grootschalige missies buiten Europa hebben hun tol geëist van het op de Europese omstandigheden aangeschafte materieel en zullen dit blijven eisen. In plaats van de ‘end life of type’ (ELOT) van het materieel, zoals voertuigen, korter en dus realistischer te plannen worden de vervangingsplannen naar achteren geschoven. Het zwaarder belaste materieel moet dus langer mee gaan?

Wanneer Nederland volgend jaar de militaire rol in Uruzgan neerlegt, moet het materieel een grote onderhoudsslag ondergaan. Daar moet een afwikkelplan voor worden opgesteld, waarbij de hoeveelheid materieel, de beschikbaarheid van onderhoudscapaciteit binnen defensie en de mogelijkheid van uitbesteden buiten defensie een rol spelen.

Hoe gaan we bijvoorbeeld om met de Bushmasters? Nog nooit eerder in Nederland in onderhoud geweest! Wat is de planning hiervoor?

Wat is de planning voor de re-deployment? Welke bescherming van onze militairen zal er zijn bij het vervoer van de vele containers?

Welk materieel laten we achter, wat wordt overgenomen, verkocht en verschroot?

Ik vraag u om met een gezamenlijk plan van aanpak voor 1 maart 2010, samen mét het bedrijfsleven, gericht op het in stand houden van de diverse materieel systemen.

Het is een illusie te denken dat de maatregelen en interne tegenvallers, geen gevolgen hebben voor de slagkracht op de middellange en langere termijn. Zo vraag ik de staatssecretaris toch nog eens te reageren op de brief van 16 september over de inzetbaarheid van de helikopters. Na lezing van deze brief is de reactie toch mager en wil ik weten welk actieplan er nu ligt.

Snijden in DMO en CDC betekent dat de ondersteuning van de Commandanten wordt verminderd. Groot onderhoud en de gereedstelling van eenheden wordt minder ondersteund, dat leidt wel tot later gereed gesteld of in mindere mate!

Vwb deze bezuinigingen bij de DMO, staat in de brief van de 27ste november, dat het vijf onderdelen bevat. De laatste twee zijn merkwaardig. Niet uitbesteden is goedkoper. Worden altijd de integrale kosten berekend? En ten tweede, wat moeten we ons voorstellen bij het beschikbaar stellen van overcapaciteit? Prima als het bedrijfsleven faciliteiten kan huren. Niet goed als defensie concurrentievervalsend de markt opgaat.

Zowel bij het materieel als het personeel overleg heb ik gevraagd om inzicht in wat er “rijdt, vaart en vliegt “. Hebben we voldoende onderhoudsmensen, contractors en gaan zo maar door. Defensie stuurt op cijfers en de Kamer neemt ook besluiten op cijfers.

Volgende week donderdag spreekt de Kamer met de Algemene Rekenkamer over een onderzoek van de Rekenkamer, dat in gaat op de kwaliteit van de maand rapportages die gaan over de inzetbare militaire eenheden, de eenheden die daarnaast operationeel gereed dienen te zijn en de eenheden die beschikbaar zijn bij langdurige inzet (voortzettingsvermogen). Ook de relatie met voldoende oefenen, de inzet van ondersteunende diensten en het beschikbaar defensiematerieel komt in dit onderzoek aan de orde.

Een landelijk dagblad heeft via een WOB verzoek verzocht om inzage in deze gegevens. Zou de bewindslieden nogmaals met klem willen vragen de Kamer uit eigen beweging beter te informeren.

Samenwerking - Partnership

Voormalig SG Jaap de Hoop Scheffer, sprak op 19 november jl. over de samenwerking binnen de NAVO zeer behartenswaardige woorden. Enkele citaten: “ Misschien iets minder high tech maar essentieel voor iedere operatie is strategisch en tactisch luchttransport. Chronisch is hier het tekort aan capaciteit, zowel vastvleugelig als voor wat betreft helikopters. … Op dit terrein moet echt wat gebeuren naar voorbeeld van het succesvolle C17 Globemaster project waar een aantal landen (NAVO en niet NAVO) na veel gedoe en veel gedram mijnerzijds besloot hun middelen te “ poolen” en gezamenlijk gebruik te maken van luchttransport via het inkopen van een bepaald aantal vlieguren. …… Waarom dit principe niet ook toegepast op transporthelikopters, op UAV’s en, om een uitstapje naar onze Koninklijke Marine te maken, op Landing Platform Docks? Ik maak mij geen illusies. Je krijgt het nooit voor elkaar als je dit soort zaken bondgenootschap-breed probeert op te zetten. De grote landen zullen deze capaciteiten altijd zelf in de inventaris willen hebben, maar er blijven binnen en buiten NAVO en EU genoeg kandidaten over om dit soort gesprekken mee aan te gaan. Waarom geen kustwachttaken gezamenlijk uitvoeren; er is hier veel onontgonnen gebied en er zijn voldoende niches voor de Nederlandse Defensie Industrie. Niet om te kopiëren wat elders al bestaat maar om de eigen sterke punten uit te buiten” Tot zover Jaap de Hoop Scheffer. De PvdA-fractie pleit ook om die redenen al vele jaren hartstochtelijk voor verder gaande samenwerking met partners, met Europese bondgenoten.

Juist om met ons belastinggeld op deze terreinen tot een noodzakelijk veel grotere efficiency te kunnen komen. Personele vulling Ten aanzien van de personele bezetting even het volgende reken sommetje:

• a. 

  uitgangspunt is 6.700 militaire vacatures, die met name in de leeftijd 25 tot 35 erg veel pijn doen: ervaren onderofficieren en officieren, die niet op de civiele arbeidsmarkt voorhanden zijn.
• b. 

  daarvan worden er 400 vervuld door (deels overtollige) burgers. Dat zijn natuurlijk geen operationele functies.
• c. 

  vervolgens verschuift de focus van de bewindslieden opeens naar de financiële ruimte en de versobering. Omdat het geld van de vacatures voor andere zaken wordt gebruikt, gaan we opleidingen en reintegranten nu ten laste van de vacatures brengen?

Maar die laatste mensen (deels overtollige burgers) waren toch al in dienst? Zij bezetten toch al functies in het kader van Poortwachter? Dat overtolligen hier worden meeberekend, snap ik nog. Echter op miraculeuze wijze worden nu ook opeens 2200 hoger volume militairen in opleiding genomen. Terwijl de Staatssecretaris de Kamer eerder meldde dat hij hiervoor geen extra capaciteit had boven de reguliere vervangingsvraag. Omdat hij anders ervaren onderofficieren uit Afghanistan moest terug halen.

Wat daar van zij, uitgangspositie was dus 6300 lege functies. Die zijn er dus nog steeds bij de operationele eenheden.

• d. 

  echter nu resteren er opeens nog maar 3000 vacatures. Het geld voor vacatures wordt nu blijkbaar voor andere zaken gebruikt en de bewindslieden komen daardoor nu in de problemen: |

Er is slechts nog geld voor 3000 vacatures, maar er zijn 6300 lege arbeidsplaatsen bij de eenheden en de staven. Dat zijn bijna 4 rotaties Uruzgan. Het jongere personeel dat wordt aangenomen kost inderdaad minder. Voor de ouderen in FPS-fase 3 is het echter doorbijten, de top zit dicht (daar zijn geen vacatures). De reorganisaties en de voortdurende technologisering van de defensieorganisatie leidt tot hogere functieschalen, waardoor er gewoon minder lagere functies bij defensie overblijven. De vertraagde vulling leidt zo dus tot enige financiële lucht om al de voorgaande missers in de beleidswijzigingen zonder adequate financiële dekking, af te dekken.

Dat daardoor de huidige defensiepopulatie het werk met 6300 collega’s minder moet blijven uitvoeren, is dan blijkbaar niet vermeldenswaard. In figuur 5 ( brief van 12/11/09 ) wordt dus een fictie gecreëerd, door als uitgangspunt slechts 3000 vacatures te schetsen. Die fictieve 3000 worden dan stapsgewijs ingelopen met slechts gemiddeld 330 extra inname per jaar (ik snap het argument 'geen instructeurscapaciteit' overigens niet - terwijl nu 2.200 hoger volume militairen in opleiding zou zijn??). Het verlagen van de middensommen lukt op de korte termijn alleen in FPS-fase 2: de militairen na hun eerste aanstelling van circa 4 jaar, voor hun 'lifetime'-aanstelling.

Of door de duurdere, FPS-fase 3-militairen niet aan te stellen of weg te reorganiseren; Aan FPS fase-3 militairen zit je nog 30 jaar vast (overgang fase 2 naar fase 3 rond het 30e levensjaar). Kortom:

Defensiebreed bedraagt de vulling in 2014, 98%, dat klinkt heel mooi. Mismatch bij Organisatie en Personeel, militairen in eerste opleiding, tellen allemaal mee in die 98%. Maar wat is de feitelijke vulling op de werkvloer - waar de operationele inzet wordt geleverd? Daar wordt nog gewerkt met percentages van in de 80%! Met deze wijze van creatief boekhouden snijdt u zich m.i. wel in de eigen vingers.

Oefenprogramma

Tijdelijk versoberd van 2010 - 2014 levert per jaar 5 miljoen op. Deze versobering van het oefenprogramma heeft echter een aantal effecten:

• - 

  de militair komt minder getraind aan de startstreep van het opwerkprogramma Afghanistan; hij heeft minder geschoten, minder dagen getraind in de omstandigheden die elders ter wereld gelden.
• - 

  een aantrekkelijk oefenprogramma behelst ook een kijkje in een andere cultuur. Toen de mariniers alle berg- en wintertrainingen in Harstad (Noorwegen) gingen doen, daalde het enthousiasme, alwéér naar Harstad? Je komt ook bij defensie om iets van de wereld te zien - wervingsaspect.
• - 

  steeds dezelfde oefenterreinen leiden ook tot een verminderde alertheid en realisme bij trainingen en oefeningen - het wordt teveel een bekend terrein terwijl het onverwachte in het ‘eggie’ steeds om de hoek loert. Niet direct in te zetten eenheden worden gekort op oefeningen. Dat leidt tot eenheden die weer minder geoefend aan de startstreep verschijnen voor het Afghanistan opwerkprogramma. Het geheel overziend daalt de gereedheid van de Nederlandse defensie dus. Amendement Knops - Eijsink om die bezuiniging ongedaan te maken.

Zorg en nazorg actief dienende en veteranen

Graag spreek ik mijn waardering uit voor een ieder betrokken bij de zorg voor onze militairen en veteranen. Veel werk is er verricht, er staat veel op de rails, maar ik zeg met nadruk, veel moet ook nog wórden uitgewerkt.

Vooruitkijken en ons voorbereiden op zorgen die nog komen, is van groot belang.

Zo is het mij niet duidelijk op welke wijze er sprake is van voorschrijdend inzicht nav alle ervaringen die we nu al kennen. Bijvoorbeeld nav de registratie formulieren?

Jaus Muller heeft hierover indrukwekkende verhalen geschreven in het boek ‘ op missie ‘. Regeren is vooruit denken, óók vwb de nazorg van de meer dan 20.000 militairen die de afgelopen vier jaar een bijdrage leverde als lid van de Task Force Uruzgan. Of ze nu als vrachtwagenchauffeur de kampen bevoorraadden of als piloot op de knop “ weapons release “ drukten. Daar waar nodig moet de nazorg er tijdig en zonder ophoud komen.

Ik vraag dan ook om een ‘ nazorg plan post - Uruzgan ‘ op te stellen.

Zodat we als politiek voldoende besef blijven houden, ook ná beëindiging van de missie, van de zorg die incidenteel en of structureel nodig is. Ook voor het thuisfront, ook voor de Anjerkinderen. Wanneer zal de op 22 juni jl. toegezegde conferentie over de toekomst van het zorg en nazorg beleid voor actiefdienende militairen en veteranen plaatsvinden? Stand van zaken financiering maatschappelijk werk

Zoals bekend stopt het Nationaal Fonds voor Vrijheid & Veteranenzorg met de financiering van het product (gespecialiseerd) maatschappelijk werk ten gunste van de veteranen en zijn / haar verwanten.

Ik begrijp dat er op dit moment besprekingen plaatsvinden tussen De Basis en het Ministerie.

Afgelopen jaren heeft de stas diverse keren de waardering uitgesproken voor de kwaliteit van dienstverlening, uitgevoerd door de Basis.

De overheid moet financieel garant staan voor het maatschappelijk werk

Hierover moet dit jaar nog duidelijkheid komen, vanwege ‘ de bijzondere positie van de militair ‘.

Betreft zo’n 7 á 8 miljoen op jaarbasis en die moet er komen! Graag verneem ik een toezegging op dit punt.

2- Defilé Wageningen

Goed dat de Stas een opening heeft geboden voor verder overleg.

Temeer omdat het hier niet alleen om veteranen gaat, maar ook om mensen uit het voormalig verzet.

De kosten van Wageningen zitten niet in die € 25.000, die zitten ook in de inzet van personeel. (Dat tenminste een dag van tevoren moet opbouwen, op 5 mei moet acteren en wellicht op 6 mei opruimen moet. 5 mei is een nationale feestdag, dus het personeel heeft ook nog recht op compensatie in tijd. Een commandant is zijn personeel dus niet 1 dag, maar zeker drie á 4 dagen kwijt.)

Ik begrijp de moeilijkheden, maar kan me niet voorstellen dat er geen mogelijkheden zijn.

De afgelopen vijf jaar is bij de Landelijke Veteranendag terecht door de Minister President terecht verwezen naar de groep ‘oudere veteranen’, die bij thuiskomst niets aantroffen en het duurde tientallen jaren voor de erkenning er voor hen kwam.

Wageningen is juist voor deze veteranen van groot belang!

De PvdA fractie is er een groot voorstander van om dit defilé nog een aantal jaren te blijven ondersteunen, we vragen de staatssecretaris dan ook om dit nog eens extra met 3 jaar te verlengen, zonder de evaluatie af te wachten. IGK

Ik begrijp dat de Minister ons gezamenlijke gesprek met de IGK als ‘niet constructief’ heeft ervaring. Die mening deel ik niet en ook ik zal hier op terug komen.

WGO Personeel ma 23 november -> geen reactie ontvangen op:

• - 

  Scania en DAF
• - 

  Evaluatie werving en selectie
• - 

  Defensie bladen
• - 

  Overzicht KMA, KIM en KMS Evaluatie

evaluatie actieplan werving en behoud staat gepland voor 2011. Lijkt me goed de evaluatie mee te nemen voor de begroting 2011, maw te ontvangen met Prinsjesdag volgend jaar.